Łoniów

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	sandomierski
TERC	2609052
Wójt	Martyna Pawłowska (2024)
Powierzchnia	86,99 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	7522[1]
• gęstość	86,6 os./km²
Nr kierunkowy	15
Kod pocztowy	27-670
Tablice rejestracyjne	TSA
Adres urzędu: Łoniów 56 27-670 Łoniów
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 30[2][3] Liczba miejscowości 30[3]
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Łoniów
Położenie na mapie Polski Łoniów
50°34′N 21°32′E/50,564167 21,526389
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Łoniów – gmina wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie tarnobrzeskim.

Siedziba gminy to Łoniów.

Według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwały 7552 osoby^[4].

Struktura powierzchni

Według danych z lat 1995–2005^[5] gmina Łoniów ma obszar 86,99 km². W ciągu tego okresu zmniejszył się procentowy udział użytków rolniczych (z 74,2% w '95 do 69,7% w '05, przy czym zwiększył się on w stosunku do roku '04 z 63,5%), na rzecz zwiększenia się areału lasów (z 16,7% w '95 do 18,4% w '05, przy czym zmniejszył się on w stosunku do lat '96 do '98 z 14,9%) oraz nieużytków (z 9,1% w '95 do 11,9% w '05, przy czym zmniejszył się on w stosunku do roku '04 z 20,4%). Niska opłacalność/dochodowość z areału użytków rolnych wymusiła na rolnikach/farmerach działania na rzecz odłogowania oraz zadrzewiania znacznych połaci swoich gospodarstw; trendu tego nie powstrzymały dopłaty bezpośrednie z UE, bowiem znaczna część z nich przebranżowiła się. Zwykło się uważać, że gmina Łoniów jest typową gminą sadowniczą jednak z rozkładu użytków rolnych wynika, że sady stanowią niewielki odsetek w granicach areału gminy od 4,5% w '95 do 7,5% w '05; przy czym zanotowano najniższy wskaźnik 3,9% w '96 oraz najwyższy w latach '03 do '04 w przedziale 23,4–25,3% (zastanawiającym jest co się stało ze wzrostem 25,3% przy spadku do poziomu 7,5%). Grunty orne stanowią największy odsetek w działalności rolniczej; przy czym łąki mają większy procentowy udział w niej niż sady, tj. w granicach z lat '95 do '05 z 12,7% do 15,5%; a odsetek ten jest jeszcze większy, gdy zsumuje się łąki i pastwiska. Dlatego twierdzenie, że gmina Łoniów jest typową gminą sadowniczą jest błędne, gdyż odsetek działalności sadowniczej jest niewielki, większy stanowią lasy i nieużytki; przy pominięciu wewnętrznego rozkładu użytków rolniczych, w których prym wiodą grunty orne.

Tabela 1. Poziom rolniczej działalności Gminy Łoniów w latach 1995–2005^[6]

WYSZCZEGÓLNIENIE					J. m.	STRUKTURA POWIERZCHNI (w latach według rodzaju rolniczej działalności)
						1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005
I.	OGÓŁEM				ha	8 699
					%	100
II.	UŻYTKI ROLNE
	1.	Powierzchnia użyt- ków rolnych			ha	6 450	6 208	6 208	6 208	6 008	6 049	6 006	6 006	5 971	5 526	6 059
					%	74,2	71,4	71,4	71,4	69,1	69,5	69	69	68,7	63,5	69,7
		–	grunty orne		ha	5 091	5 131	4 131	4 132	3 931	4 161	4 119	4 119	3 564	3 148	4 305
					%	78,9	82,6	66,5	66,6	65,4	68,8	68,6	68,6	59,7	57	71
		–	sady		ha	287	243	443	442	442	382	382	382	1 397	1 398	453
					%	4,5	3,9	7,1	7,1	7,4	6,3	6,4	6,4	23,4	25,3	7,5
		–	łąki		ha	819	594	1 394	1 394	1 395	1 189	1 190	1 190	890	860	939
					%	12,7	9,6	22,5	22,4	23,2	19,7	19,8	19,8	14,9	15,5	15,5
		–	pastwiska		ha	253	240	240	240	240	317	315	315	120	120	362
					%	3,9	3,9	3,9	3,9	4	5,2	5,2	5,2	2	2,2	6
II.	LASY
	1.	Lasy i grunty leśne			ha	1 455	1 298	1 298	1 298	1 318	1 453	1 553	1 553	1 568	1 402	1 602
					%	16,7	14,9	14,9	14,9	15,1	16,7	17,9	17,9	18	16,1	18,4
III.	POZOSTAŁE GRUNTY
	1.	Pozostałe grunty i nieużytki			ha	794	1 193	1 193	1 193	1 373	1 197	1 140	1 140	1 160	1 771	1 038
					%	9,1	13,7	13,7	13,7	15,8	13,8	13,1	13,1	13,3	20,4	11,9

Gmina stanowi 12,87 proc. powierzchni powiatu.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010^[7]):

Struktura demograficzna gminy Łoniów po reaktywacji państwa polskiego (tj. po I wojnie światowej) – nie była organizmem jednolitym narodowościowo, odbiegając znacząco od unifikacji etnicznej do jej różnorodność wyznaniowej włącznie. Obecnie większość tych miejscowości (z ich ludnością) stanowi integralną część gminy Łoniów, z kolei niewielka jej część przynależy do gminy Osiek, Klimontów i Koprzywnica. Poniżej struktura demograficzna na podstawie pierwszego spisu powszechnego ludności z 30 września 1921 roku.

Tabela 1.1 Powiat Sandomierz. Gmina Łoniów^[8]

Lp.	M i a s t a, G m i n y, Miejscowości	Charakter miejscowości	Budynki		Ludność obecna w dniu 30 września 1921 r. (bez objętej spisem wojskowym)
			z prze- znacze- nia miesz- kalne	inne za- miesz- kałe	Ogó- łem	Męż- czyzn	Ko- biet	W tej liczbie było wyznania						Podało narodowość
								rzym- sko- -kato- licki- ego	ewan- gelic- kiego	inne- go chrze- ścijań- skiego	moj- żeszo- wego	in- ne- go	nie- wia- do- me- go	pol- ską	nie- miec- ką	ży- dow- ską	in- ną	nie- wia- do- mą
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
–	Gm. Łoniów	–	930	–	6 335	3 046	3 289	6 199	–	–	136	–	–	6 304	–	31	–	–
1.	Antoniówka	kolonja[9]	13	–	85	46	39	85	–	–	–	–	–	85	–	–	–	–
2.	Bazów	folwark	5	–	72	39	33	72	–	–	–	–	–	72	–	–	–	–
3.	Bazów	wieś	15	–	92	43	49	76	–	–	16	–	–	92	–	–	–	–
4.	Bogorja	kolonja[9]	29	–	167	95	72	167	–	–	–	–	–	167	–	–	–	–
5.	Chodków	kolonja[9]	44	–	273	125	148	266	–	–	7	–	–	273	–	–	–	–
6.	Chodków	wieś	24	–	161	81	80	161	–	–	–	–	–	161	–	–	–	–
7.	Gajówka	leśniczówka	1	–	3	1	2	3	–	–	–	–	–	3	–	–	–	–
8.	Gągolin	wieś	16	–	89	44	45	89	–	–	–	–	–	89	–	–	–	–
9.	Gieraszowice	kolonja[9]	15	–	98	49	49	98	–	–	–	–	–	98	–	–	–	–
10.	Gieraszowice	wieś	31	–	158	67	91	156	–	–	2	–	–	158	–	–	–	–
11.	Grabina	wieś	8	–	34	17	17	34	–	–	–	–	–	34	–	–	–	–
12.	Jasienica	wieś	28	–	168	87	81	168	–	–	–	–	–	168	–	–	–	–
13.	Jeziory	kolonja[9]	15	–	107	59	48	107	–	–	–	–	–	107	–	–	–	–
14.	Kąty	kolonja[9]	15	–	99	51	48	99	–	–	–	–	–	99	–	–	–	–
15.	Krowia Góra	wieś	22	–	123	59	64	123	–	–	–	–	–	123	–	–	–	–
16.	Królewice	wieś	16	–	105	50	55	105	–	–	–	–	–	105	–	–	–	–
17.	Lipowiec	osada młyńska	2	–	22	12	10	13	–	–	9	–	–	22	–	–	–	–
18.	Łążek	kolonja[9]	15	–	91	45	46	91	–	–	–	–	–	91	–	–	–	–
19.	Łążek	wieś	5	–	38	23	15	38	–	–	–	–	–	38	–	–	–	–
20.	Łoniów	folwark	8	–	179	80	99	179	–	–	–	–	–	179	–	–	–	–
21.	Łoniów	wieś	57	–	319	153	166	319	–	–	–	–	–	319	–	–	–	–
22.	Nietuja	wieś	9	–	51	22	29	51	–	–	–	–	–	51	–	–	–	–
23.	Otoka Gągolińska	kolonja[9]	6	–	32	16	16	32	–	–	–	–	–	32	–	–	–	–
24.	Otoka Grabińska	kolonja[9]	30	–	193	90	103	193	–	–	–	–	–	193	–	–	–	–
25.	Piaseczno	folwark	3	–	88	42	46	88	–	–	–	–	–	88	–	–	–	–
26.	Piotrówka	wieś	3	–	23	8	15	23	–	–	–	–	–	23	–	–	–	–
27.	Przewoźnik	wieś	2	–	12	6	6	12	–	–	–	–	–	12	–	–	–	–
28.	Ruszcza	folwark	8	–	126	66	60	119	–	–	7	–	–	126	–	–	–	–
29.	Ruszcza	wieś	25	–	173	82	91	173	–	–	–	–	–	173	–	–	–	–
30.	Skrobno	folwark	1	–	20	5	15	20	–	–	–	–	–	20	–	–	–	–
31.	Skrzypaczowice	folwark	4	–	114	51	63	106	–	–	8	–	–	114	–	–	–	–
32.	Skrzypaczowice	wieś	16	–	98	48	50	98	–	–	–	–	–	98	–	–	–	–
33.	Skwirzowa	folwark	2	–	27	11	16	27	–	–	–	–	–	27	–	–	–	–
34.	Skwirzowa	osada młyńska	1	–	11	6	5	5	–	–	6	–	–	11	–	–	–	–
35.	Skwirzowa	wieś	17	–	117	61	56	117	–	–	–	–	–	117	–	–	–	–
36.	Soczówka	kolonja[9]	2	–	12	5	7	12	–	–	–	–	–	12	–	–	–	–
37.	Sulisławice	osada młyńska	1	–	19	14	5	8	–	–	11	–	–	8	–	11	–	–
38.	Sulisławice	wieś	39	–	211	101	110	211	–	–	–	–	–	211	–	–	–	–
39.	Suliszów	folwark	6	–	94	41	53	85	–	–	9	–	–	94	–	–	–	–
40.	Suliszów	wieś	34	–	214	106	108	214	–	–	–	–	–	214	–	–	–	–
41.	Świniary	wieś	116	–	641	312	329	625	–	–	16	–	–	641	–	–	–	–
42.	Świniary (Kamień)	kolonja[9]	1	–	8	4	4	8	–	–	–	–	–	8	–	–	–	–
43.	Świniary Nowe	kolonja[9]	38	–	210	95	115	210	–	–	–	–	–	210	–	–	–	–
44.	Tarnówka	wieś	1	–	7	2	5	7	–	–	–	–	–	7	–	–	–	–
45.	Trzebiesławice	folwark	3	–	58	28	30	53	–	–	5	–	–	58	–	–	–	–
46.	Trzebiesławice	wieś	13	–	86	41	45	86	–	–	–	–	–	86	–	–	–	–
47.	Wiktorów	kolonja[9]	4	–	24	10	14	24	–	–	–	–	–	24	–	–	–	–
48.	Wnorów	folwark	1	–	77	34	43	77	–	–	–	–	–	77	–	–	–	–
49.	Wnorów	wieś	21	–	141	68	73	141	–	–	–	–	–	141	–	–	–	–
50.	Wojcieszyce	kolonja[9]	21	–	123	57	66	120	–	–	3	–	–	120	–	3	–	–
51.	Wojcieszyce	wieś	8	–	61	25	36	61	–	–	–	–	–	61	–	–	–	–
52.	Wólka Gieraszowska	wieś	38	–	251	116	135	251	–	–	–	–	–	251	–	–	–	–
53.	Wronów	kolonja[9]	9	–	59	34	25	59	–	–	–	–	–	59	–	–	–	–
54.	Wygnanów	wieś	5	–	24	10	14	24	–	–	–	–	–	24	–	–	–	–
55.	Wymysłów	wieś	5	–	38	22	16	38	–	–	–	–	–	38	–	–	–	–
56.	Zarzecze	kolonja[9]	1	–	6	4	2	6	–	–	–	–	–	6	–	–	–	–
57.	Zawidza	folwark	2	–	42	19	23	42	–	–	–	–	–	42	–	–	–	–
58.	Zawidza	wieś	21	–	128	57	71	123	–	–	5	–	–	128	–	–	–	–
59.	Zgórsko	wieś	14	–	108	44	64	91	–	–	17	–	–	91	–	17	–	–
60.	Żurawica	folwark	1	–	38	16	22	38	–	–	–	–	–	38	–	–	–	–
61.	Żurawica	wieś	14	–	87	41	46	72	–	–	15	–	–	87	–	–	–	–
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19

Współczesna struktura demograficzna gminy Łoniów na podstawie danych z lat 1995–2009 wedle roczników GUS-u^[6]:

Rysunek 1.1 Populacja kobiet w gminie Łoniów w latach 1995–2009^[6]

Rysunek 1.2 Populacja mężczyzn w gminie Łoniów w latach 1995–2009^[6]

Rysunek 1.3 Populacja ogółem w gminie Łoniów w latach 1995–2009^[6]

Tabela 1.2 Poziom populacji gminy Łoniów w latach 1995–2009^[6]

WYSZCZEGÓLNIENIE					POPULACJA (w latach wedle mieszkańców i powierzchni, w wieku przed-, po- i produkcyjnym)
					1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009
I.	OGÓŁEM				7 657	7 737	7 746	7 727	7 460	7 523	7 513	7 481	7 442	7 480	7 522	7 518	7 482	7 492	7 482
	1.	Gęstość zaludnienia			88	88,9	89	88,8	85,8	86,5	86,4	86	85,6	86	86,5	86,4	86	86,1	86
	2.	W wieku
		a.	przedprodukcyjnym		2 149	2 140	2 117	2 050	1 984	2 002	1 955	1 892	1 841	1 805	1 779	1 719	1 647	1 602	1 547
			–	w procencie (%)	28,1	27,7	27,3	26,5	26,6	26,6	26	25,3	24,7	24,1	23,7	22,9	22	21,4	20,7
		b.	produkcyjnym		4 199	4 308	4 338	4 377	4 184	4 251	4 288	4 324	4 343	4 423	4 485	4 536	4 571	4 601	4 643
			–	w procencie (%)	54,8	55,7	56	56,7	56,1	56,5	57,1	57,8	58,4	59,1	59,6	60,3	61,1	61,4	62
		c.	poprodukcyjnym		1 309	1 289	1 291	1 300	1 292	1 270	1 270	1 265	1 258	1 252	1 258	1 263	1 264	1 289	1 292
			–	w procencie (%)	17,1	16,6	16,7	16,8	17,3	16,9	16,9	16,9	16,9	16,8	16,7	16,8	16,9	17,2	17,3
II.	MĘŻCZYZN				3 836	3 863	3 880	3 872	3 750	3 812	3 807	3 781	3 762	3 783	3 815	3 793	3 776	3 778	3 776
	1.	Gęstość zaludnienia			44,1	44,4	44,6	44,5	43,1	43,8	43,8	43,5	43,3	43,5	43,9	43,6	43,4	43,4	43,4
	2.	W wieku
		a.	przedprodukcyjnym		1 092	1 091	1 080	1 050	1 027	1 047	1 041	1 011	979	967	963	939	906	878	841
			–	w procencie (%)	14,3	14,1	13,9	13,6	13,8	13,9	13,8	13,5	13,1	12,9	12,8	12,5	12,1	11,7	11,3
		b.	produkcyjnym		2 262	2 305	2 342	2 362	2 259	2 300	2 303	2 302	2 316	2 350	2 387	2 397	2 423	2 446	2 489
			–	w procencie (%)	29,5	29,8	30,2	30,6	30,3	30,6	30,7	30,8	31,1	31,4	31,7	31,9	32,4	32,6	33,2
		c.	poprodukcyjnym		482	467	458	460	464	465	463	468	467	466	465	457	447	454	446
			–	w procencie (%)	6,3	6	5,9	5,9	6,2	6,2	6,2	6,3	6,3	6,3	6,2	6,1	6	6,1	6
III.	KOBIET				3 821	3 874	3 866	3 855	3 710	3 711	3 706	3 700	3 680	3 697	3 707	3 725	3 706	3 714	3 706
	1.	Gęstość zaludnienia			43,9	44,5	44,4	44,3	42,7	42,7	42,6	42,5	42,3	42,5	42,6	42,8	42,6	42,7	42,6
	2.	W wieku
		a.	przedprodukcyjnym		1 057	1 049	1 037	1 000	957	955	914	881	862	838	816	780	741	724	706
			–	w procencie (%)	13,8	13,6	13,4	12,9	12,8	12,7	12,2	11,8	11,6	11,2	10,9	10,4	9,9	9,7	9,4
		b.	produkcyjnym		1 937	2 003	1 996	2 015	1 925	1 951	1 985	2 022	2 027	2 073	2 098	2 139	2 148	2 155	2 154
			–	w procencie (%)	25,3	25,9	25,8	26,1	25,8	25,9	26,4	27	27,3	27,7	27,9	28,4	28,7	28,8	28,8
		c.	poprodukcyjnym		827	822	833	840	828	805	807	797	791	786	793	806	817	835	846
			–	w procencie (%)	10,8	10,6	10,8	10,9	11,1	10,7	10,7	10,6	10,6	10,5	10,5	10,7	10,9	11,1	11,3

Rysunek 1.4 Piramida populacji – struktura płci i wieku gminy^[6]

Według danych z 31 grudnia 2009 roku gminę Łoniów zamieszkiwało 7 540 osób (3 799 – mężczyzn, 3 741 – kobiet, tj. zameldowanych na pobyt stały – stan na 31 XII; przy 7 542 osobach, w tym 3 801 – mężczyznach, 3 741 – kobietach w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie faktyczne miejsce zamieszkania określono na poziomie 7 482 osób (3 776 – mężczyzn, 3 706 – kobiet, tj. – stan na 31 XII; przy 7 488 osobach, w tym 3 770 – mężczyznach, 3 718 – kobietach w zestawieniu na 30 VI)^[6].

• Piramida wieku mieszkańców gminy Łoniów w 2014 roku^[1].

Budżet

Rysunek 1.1 Dochody ogółem w gminie Łoniów w latach 1995–2010 (w zł)^[6]

Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej gminy Łoniów w latach 1995–2010^[6]

WYSZCZEGÓLNIENIE	J. m.	ROK
		1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Dochody ogółem	zł	2 774 428,-	4 982 442,-	6 658 506,-	7 496 276,-	7 454 896,-	7 957 553,-	8 975 565,-	9 710 062,-	10 127 806,-	10 287 238,-	11 076 919,-	14 413 975,25	15 030 094,46	17 175 228,72	18 875 316,96	27 975 075,31
Znak	±	–	+	+	–	–	+	+	+	–	+	+	–	–	–	+	+
Nadwyżka/deficyt budżetowa(-y)	zł	23 928,-	173 878,-	196 543,-	347 295,-	89 796,-	597 502,-	118 365,-	88 536,-	1 076 968,-	1 138 980,-	349 416,-	743 076,77	247 267,94	1 358 816,63	3 130 510,25	2 262 506,81
Znak	Σ	=
Wydatki ogółem	zł	2 750 500,-	5 156 320,-	6 855 049,-	7 148 981,-	7 365 100,-	8 555 055,-	9 093 930,-	9 798 598,-	9 050 838,-	11 426 218,-	11 426 335,-	13 670 898,48	14 782 826,52	15 816 412,09	22 005 827,21	30 237 582,12

Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w gminie Łoniów w latach 1995–2010 (w zł)^[6]

Według danych z roku 2010^[5] średni dochód na mieszkańca wynosił 3 743,49 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 3 737,98 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 4 046,24 zł (tj. – stan na 31 XII; przy 4 040,30 zł w zestawieniu na 30 VI).

Podział administracyjny w czasach Królestwa Polskiego

Poniżej dwie tabele z ówczesnym podziałem administracyjnym (tabela 1.1 odnosi się do starego podziału sądowego z rubryką „Sad Pokoju”, którego organizację określała konstytucja Księstwa Warszawskiego oraz dekret króla Fryderyka Augusta z 26 lipca 1810 roku, zaś tabela 1.2 uwzględnia nowy podział w modelu rosyjskim). Nie wymienione tu miejscowości (tj. wsie, kolonie), folwarki itp. nie zostały ujęte w tym spisie.

Tabela 1.1 Powiat Sandomierski. Gmina Łoniów. Tom pierwszy^[10].

№ Lp.	Наименованіе мѣстностей Wymienienie miejscowości	Губернія Gubernja	Yѣздъ Powiat	Г м и н а G m i n a	П р и х о д ъ P a r a f i a	Мировой судъ[11] Sąd Pokoju[12]	П о ч т а P o c z t a	ЗАМѢЧАНІЯ UWAGI[13]
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	Bazow –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	–
2.	Bogorja folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
3.	Bugaj –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
4.	Chodków –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
5.	Gągolin –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
6.	Gieraszowice –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	–
7.	Grabina folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
8.	Jasiennica –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
9.	Jeziorko folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	–
10.	Królewice –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	–
11.	Krowia góra –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
12.	Lipowiec folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	–
13.	Łążek –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
14.	Łoniów –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	w Staszowie[14]	Sando- mierz	–
15.	Nietuja –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	w Staszowie[14]	Klimon- tów	23 wiorst
1	2	3	4	5	6	7	8	9

Tabela 1.2 Powiat Sandomierski. Gmina Łoniów. Tom drugi^[15].

№ Lp.	Наименованіе мѣстностей Wymienienie miejscowości	Губернія Gubernja	Yѣздъ Powiat	Г м и н а G m i n a	П р и х о д ъ P a r a f i a	Участокъ или округъ и м.п. суда Ucząstek lub okrąg są- dowy i miejsce jego po- siedzenia	П о ч т а P o c z t a	ЗАМѢЧАНІЯ UWAGI Liczby wiorst oznacza- ją odległość od miasta powiatowego
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.	Otoczyna Gra- bińska –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	27 wiorst
2.	Otoka –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	26 wiorst
3.	Piaseczno folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	24 wiorst
4.	Piotrówka –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	22 wiorst
5.	Podlesie folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	24 wiorst
6.	Przewoźniki –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	25 wiorst
7.	Ruszcza płasz- czyzna –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	22 wiorst
8.	Skrobno folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	–
9.	Skrzypaczowice –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Koprzywnica	III. Łoniów	Sando- mierz	22 wiorst
10.	Skwirzowa –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	21 wiorst
11.	Sulisławice –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	22 wiorst
12.	Suliszów –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Klimon- tów	21 wiorst
13.	Swiniary –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	24 wiorst
14.	Tarnówka –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	24 wiorst
15.	Trzebiesławice –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	–
16.	Wnorów –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	24 wiorst
17.	Wojcieszyce –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	24 wiorst
18.	Wólka giera- szowska –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	22 wiorst
19.	Wymysłów –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Klimon- tów	22 wiorst
20.	Zabogorja –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	25 wiorst
21.	Zawidza –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	25 wiorst
22.	Zgórsko –	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Sulisławice	III. Łoniów	Klimon- tów	26 wiorst
23.	Żurawica folwark	Radom- ska	Sando- mierski	Łoniów	Łoniów	III. Łoniów	Sando- mierz	23 wiorst
1	2	3	4	5	6	7	8	9

ŁONIÓW, powiat Sandomierski, gubernia Radomska, sąd gminny okręg III tamże, stacya pocztowa Sandomierz; odległość od miasta powiatowego 23 wiorsty. Urząd gminy tamże, ludność 4 184^[16].

I. Zinberg, Skorowidz Królestwa Polskiego, czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego..., t. II.

Transport i komunikacja

W okresie restauracji państwa polskiego (w tzw. okresie porozbiorowym) sieć transportu kolejowego daleka była od zunifikowania centralnego (w kierunku m.st. Warszawy) bardziej rozwinięte były nitki do byłych stolic zborowych (tj. Wiednia, Petersburga czy Berlina). Na terenie gminy Łoniów jest to wyrażone w odległości do najbliższych stacji kolejowych Baranów, czy Tarnobrzeg (były zabór austriacki) – przy braku takowego połączenia po stronie rosyjskiej. O wiele lepiej prezentuje się nić transportu drogowego w komunikacji autobusowej, tu rozwinęło się kilka połączeń lokalnych głównie w kierunku: Baranowa, Klimontowa, Koprzywnicy, Lipnika, Mielca, Sandomierza, Staszowa i Tarnobrzega. Ponadto w dwóch punktach (tj. w Łoniowie i Sulisławicach) umiejscowiono pocztę i telegraf (telefon) – co uwydatnia poniższa tabela. Jednocześnie poszczególne miejscowości przypisano stosownie do ówcześnie im odpowiadającej rzymskokatolickiej administracji kościelnej z pominięciem współegzystujących na terenie gminy wyznawców mojżeszowych.

Powiat Sandomierz. Gmina Łoniów^[17]

Lp.	Miejscowość i jej charakter	Terytorialnie właściwe władze i urzędy oraz urządzenia komunikacyjne
		Gmina	Powiat polityczny	Woje- wódz- two	Poczta i telegraf (telefon)	Stacja kolej. z odległością km.	Najbliższa linia komunik. autobus. z odległością km.	S ą d		Urzędy parafjalne (rz-kat., gr-kat., wsch.- słow., orm.-kat., pra- wosł., ewang., ew.-ref.)
								Grocki	Okręgowy
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1.	Antoniówka, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 8,5	Koprzywnica-Tarnobrzeg 6	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
2.	Bazów, folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 17, Tarnobrzeg 17	Koprzywnica-Sando- mierz 8,5; Koprzywnica- Tarnobrzeg-Baranów 8,5	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
3.	Bazów, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 17, Tarnobrzeg 17	Koprzywnica-Sando- mierz 8,5; Koprzywnica- Tarnobrzeg-Baranów 8,5	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
4.	Bogorja, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 7,5	Baranów-Tarnobrzeg 4,5	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
5.	Chodków, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 12,5	Mielec-Tarnobrzeg 8	Staszów	Radom	Chodków parafja rzymskokatolicka
6.	Chodków, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 12	Mielec-Tarnobrzeg 8	Staszów	Radom	Chodków parafja rzymskokatolicka
7.	Gajówka, leśniczówka	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
8.	Gągolin, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10	Mielec-Tarnobrzeg 6	Staszów	Radom	Chodków parafja rzymskokatolicka
9.	Gieraszowice, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 20	Lipnik-Klimontów 7	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
10.	Grabina, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 6	Staszów-Koprzywnica 4	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
11.	Jasienica, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
12.	Jeziory, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 20	Staszów-Koprzywnica 6	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
13.	Kąty, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
14.	Krowia Góra, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 14	Staszów-Koprzywnica 1	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
15.	Królewice, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 20	Staszów-Koprzywnica 8	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
16.	Lipowiec, osada młyńska	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 22	Staszów-Koprzywnica 8	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
17.	Łążek, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 12	Mielec-Tarnobrzeg 8	Staszów	Radom	Chodków parafja rzymskokatolicka
18.	Łoniów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	loco	Baranów 12, Tarnobrzeg 15	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	loco parafja rzymskokatolicka
19.	Nietuja, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 20	Staszów-Koprzywnica 6	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
20.	Otoka Gągolińska, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10,5	Mielec-Tarnobrzeg 6	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
21.	Otoka Grabińska, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 8	Staszów-Koprzywnica 3	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
22.	Piaseczno, folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 12	Staszów-Koprzywnica 3	Staszów	Radom	Chodków parafja rzymskokatolicka
23.	Piotrówka, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10	Staszów-Koprzywnica 1	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
24.	Przewoźnik, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
25.	Ruszcza, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 18	Staszów-Koprzywnica 4	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
26.	Skrobno, folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 13	Staszów-Koprzywnica 5	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
27.	Skrzypaczowice, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 13	Staszów-Koprzywnica 0,5	Staszów	Radom	Koprzywnica parafja rzymskokatolicka
28.	Skwirzowa, folwark i osada młyńska	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 16,5	Staszów-Koprzywnica 7	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
29.	Skwirzowa, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 16	Staszów-Koprzywnica 7	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
30.	Soczówka, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
31.	Sulisławice, wieś i osada młyńska	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	loco	Tarnobrzeg 17	Staszów-Koprzywnica 5	Staszów	Radom	loco parafja rzymskokatolicka
32.	Suliszów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 17	Staszów-Koprzywnica 3	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
33.	Świniary, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 9	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
34.	Świniary (Kamień), kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 9,5	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
35.	Świniary Nowe, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
36.	Tarnówka, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 13	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
37.	Trzebiesławice, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 17	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
38.	Wiktorów, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
39.	Wnorów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 17	Staszów-Koprzywnica 3	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
40.	Wojcieszyce, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 21	Staszów-Koprzywnica 7	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
41.	Wólka Gieraszowska, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 19	Lipnik-Klimontów 6	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
42.	Wronów, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
43.	Wygnanów, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 15	Staszów-Koprzywnica 1	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
44.	Wymysłów, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 15	Staszów-Koprzywnica 1	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
45.	Zarzecze, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
46.	Zawidza, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Baranów 10	Staszów-Koprzywnica	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
47.	Zgórsko, wieś	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Sulisła- wice	Tarnobrzeg 20	Staszów-Koprzywnica 8	Staszów	Radom	Sulisławice parafja rzymskokatolicka
48.	Żurawica, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	Kielec- kie	Łoniów	Tarnobrzeg 12	Staszów-Koprzywnica 2	Staszów	Radom	Łoniów parafja rzymskokatolicka
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11

Powiat Sandomierz. Gmina Łoniów^[19]

Lp.	Miejscowość i jej charakter	Gmina	Powiat polityczny	Z M I A N Y w odniesieniu do: 1) gmin wiejskich (g.) 2) Sądów Grockich lub Okrę- gowych (S. G. – S. O.) 3) poczt (p.) i t. p.
1	2	3	4	5
1.	Antoniówka, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
2.	Bazów, folwark i wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
3.	Bogorja, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
4.	Chodków, kolonja[18] i wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
5.	Gajówka, leśniczówka	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
6.	Gągolin, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
7.	Gieraszowice, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
8.	Grabina, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
9.	Jasienica, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
10.	Jeziory, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
11.	Kąty, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
12.	Krowia Góra, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
13.	Królewice, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
14.	Lipowiec, osada młyńska	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
15.	Łążek, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
16.	Łoniów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
17.	Nietuja, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
18.	Otoka Gągolińska, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
19.	Otoka Grabińska, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
20.	Piaseczno, folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
21.	Piotrówka, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
22.	Przewoźnik, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
23.	Ruszcza, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
24.	Skrobno, folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
25.	Skrzypaczowice, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
26.	Skwirzowa, folwark, osada młyńska i wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
27.	Soczówka, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
28.	Sulisławice, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
29.	Suliszów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
30.	Świniary, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
31.	Świniary (Kamień), kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
32.	Świniary Nowe, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
33.	Tarnówka, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
34.	Trzebiesławice, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
35.	Wiktorów, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
36.	Wnorów, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
37.	Wojcieszyce, wieś i kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
38.	Wólka Gieraszowska, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
39.	Wronów, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
40.	Wygnanów, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
41.	Wymysłów, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
42.	Zarzecze, kolonja[18]	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
43.	Zawidza, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
44.	Zgórsko, wieś	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
45.	Żurawica, wieś i folwark	Łoniów	Sando- mierz	S. G. Sandomierz
1	2	3	4	5

Geografia

W XIX wieku Ludwik Wolski spisał ówczesne sobie jeziora Królestwa Polskiego, w tym gminy Łoniów (jest to nazwa unikatowa i niepowtarzalna); obecnie części z nich już nie ma, ale zachował się ich oryginalny opis.

Jeziora w Królestwie Polskiém. (...) Jeziora Gubernii Radomskiéj. (...) Powiat Sandomierski.
Wszystkie jeziora powiatu tego leżą nad samą rzeką Wisłą^[20] lub w niewielkiéj od niéj odległości^[21].
(...) W dobrach Swiniary znajdujemy jezioro nazwane Zadnie. Położone na płaszczyźnie rozległéj, w miejscu otwartém, wśród gruntów urodzajnych, więcéj długie a wązkie, ma obszerności morgów 11, głębokości stóp 12. Przez jezioro to przepływa strumień idący od wsi okolicznych i następnie wpada do Wisły. W czasie spadnięcia nawalnych deszczów i stopnienia śniegów wody jeziora tego cokolwiek podnoszą się, lecz z lądów nie występują. Kommunikacyi podziemnéj i źródeł mineralnych nie ma. Woda czysta, cokolwiek zarośnięta trzciną. Poławiają się szczupaki, okunie, karasie, liny i płotki, z czego dochód na rok wynosi rubli srébrem 30. Spławy nie istnieją żadne.
W tychże dobrach Swiniary jeszcze trzy jeziora: Kamień, Żurawskie, Olesna.
Jezioro Kamień. Z trzech jego stron rozciąga się rozległa płaszczyzna, a od zachodu wzgórze na 5 stóp wysokie. Grunta nadbrzeżne urodzajne, twarde. Obszerność jeziora morgów 4, głębokość stóp 12. Do tego jeziora żadna rzeka ani przypływa, ani odpływa; woda w niém zupełnie stojąca. Kommunikacyi podziemnych ani źródeł mineralnych nie ma żadnych. Woda nigdy nie wzbiera, zawsze poziom stale utrzymuje, czysta, słodka, nieco trzciną zarosła. Ryby poławiają się w małéj ilości, z czego dochód na rok wynosi najwięcéj rubli srébrem 3.
Jezioro Żurawskie położone wśród rozległéj płaszczyzny, grunta jego nadbrzeżne są po części piasczyste, wszelako urodzajne. Obszerność tego jeziora dochodzi 15 morgów, a głębokość do 16 stóp. Woda stojąca, znikąd nie przypływa i nigdy nie podnosi się; czysta, smaczna. Kommunikacyj podziemnych i źródeł mineralnych nie ma. Brzegi zarośnięte trzciną i trawą. W ryby mało obfituje; z rybołówstwa na rok najwięcéj rubli srébrem 2 dochodu miéć można. Spławy na tém jeziorze nie odbywają się.
Jezioro Olesna. Grunta nadbrzeżne od strony wschodniej są twarde; z trzech stron pozostałych, bagna i trzęsawiska. Obszerność jeziora morgów 12, głębokość stóp 18. Do jeziora tego żadna woda nie przypływa, ani też z niego odpływa. Woda w jeziorze tém jest brudna, błotem czuć się dająca, trzciną, łozami i innemi chwastami po brzegach zarosła. Kommunikacyi podziemnéj, ani źródeł mineralnych nie ma. W ryby zupełnie nie obfituje. Spławy żadne.
We wsi i gminie Chodków znajduje się jezioro pod nazwiskiem Łacha. Położone na płaszczyźnie rozległéj, w miejscu otwartém, ma obszerności morgów 3, głębokości stóp 12. Grunta nadbrzeżne są urodzajne, twarde. Kommunikacyą ma z rzeką Wisłą, od któréj tylko o kilkanaście kroków jest oddalone. Źródeł mineralnych nie ma. Woda czysta, słodka. Użytków z jeziora żadnych, gdyż połów ryb z powodu wielkiéj głębokości wody i znajdujących się w niéj drzew, przez powodzie naniesionych, jest niepodobny.
Jezioro Słoniawa, w dobrach Przewłoka, położone częścią na płaszczyźnie a częścią w miejscu lesistém. Grunta nadbrzeżne są twarde, urodzajne. Obszerność morgów 30, głębokość stóp 15. Po spadnięciu deszczów ulewnych, lub stopnieniu śniegów na wiosnę, woda cokolwiek podnosi się, jest czysta, słodka, za poruszeniem dna wydaje odór nieprzyjemny, podobny do siarki. Zdaje się, że ma ono podziemną kommunikacyą z rzeką Wisłą, która tylko o pół wiorsty od niego płynie. Ryb w jeziorze tém łowić nie można, gdyż woda jest zarośnięta trzciną i innemi chwastami, i dlatego właściciel żadnych korzyści nie odnosi.
Znajdujące się w tychże dobrach Przewłoka jezioro Przewłockie, obecnie zmieniło się w bagna zarosłe trzciną i chwastami; pod spodem ich jest woda, téj jednak głębokości oznaczyć nie można z przyczyny pływających po niéj kęp zarośli i trzciny. Obszerność wynosi morgów 30. Czy jest rybne, nie wiadomo, gdyż wielkie szuwary, sprawdzić tego nie dozwalają.
(...) Z wyliczenia takowego wypada, że w gubernii radomskiéj jest w ogóle jezior 59, rozległość ich włók 15, morgów 27; w tym: w powiecie sandomierskim jezior 31, rozległość ich włók 11, morgów 7. Wszystko to są jeziora mniejszéj wielkości; największe z nich Kozłowy dół ma obszerności morgów 70, po nim idzie Krzcińskie – morgów 50, daléj Słoniawa i Przewłockie po morgów 30; inne coraz mniejsze^[20].

Ludwik Wolski, Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, t. I.

Sołectwa

Bazów, Bogoria, Chodków Nowy, Chodków Stary, Gągolin, Gieraszowice, Jasienica, Jeziory, Kępa Nagnajewska, Krowia Góra, Królewice, Łążek, Łoniów, Łoniów-Kolonia, Otoka, Piaseczno, Przewłoka, Ruszcza-Płaszczyzna, Ruszcza-Kolonia, Skrzypaczowice, Skwirzowa, Sulisławice, Suliszów, Świniary Nowe, Świniary Stare, Trzebiesławice, Wnorów, Wojcieszyce, Wólka Gieraszowska, Zawidza^[2].

Sąsiednie gminy

Baranów Sandomierski, Klimontów, Koprzywnica, Osiek, Tarnobrzeg

Przypisy

Bibliografia

• „Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi. 1851”. Tom piérwszy. Ogólnego zbioru tom XLI, 1851. Warszawa: W Drukarni Stanisława Strąbskiego, przy ulicy Daniłowiczowskiéj Nr. 617, w dawnej Bibliotece Załuskich. brak numeru strony
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych. W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. Wytłoczono w drukarni Józefa Styfiego w Przemyślu, Rynek 18. Przemyśl, Warszawa: KN Wydawnictwo Książnicy Naukowej, 1933.brak strony w książce
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych. Uzupełnienia. Zeszyt II. Część pierwsza. W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. Wytłoczono w drukarni Józefa Styfiego w Przemyślu, Rynek 18. Przemyśl, Warszawa: KN Wydawnictwo Książnicy Naukowej, wrzesień 1937.brak strony w książce
• Kolber Oskar: Dzieła wszystkie. Sandomierskie. Materyjały do etnografii słowiańskiéj. T. 2: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya 1. Sandomierskie. Warszawa: W drukarni Jana Jaworskiego, Krakowskie-Przedmieście Nr. 415, 1865.brak strony w książce
• Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. Nakładem Głównego Urzędu Statystycznego. Skład główny i ekspedycja w Głównym Urzędzie Statystycznym, Al. Jerozolimskie 32. T. III: Województwo kieleckie. Warszawa: GŁ•U•ST Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1925.brak strony w książce
• Зинберг И. (Zinberg I.): Алфавитный Указатель Царства Польскаго. Алфавитный Указатель Городовъ, селеній, фольварковъ, колоній и прочихъ мѣстностей въ Царствѣ Польскомъ, съ обозначеніемъ губерніи, уѣзда, гмины, прихода, мироваго или гминнаго суда и ближайшей почтовой станціи, съ присовокупленіемъ отдѣльной описы гминамъ (Skorowidz Królestwa Polskiego, czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego i opatrzony Mappą Królestwa Polskiego). W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. T. I. Warszawa: W drukarni I. J. Ałapina, ulica Dzielna Nr. 4, 1877.brak strony w książce
• Зинберг И. (Zinberg I.): Алфавитный Указатель Царства Польскаго. Алфавитный Указатель Городовъ, селеній, фольварковъ, колоній и прочихъ мѣстностей въ Царствѣ Польскомъ, съ обозначеніемъ губерніи, уѣзда, гмины, прихода, мироваго или гминнаго суда и ближайшей почтовой станціи, съ присовокупленіемъ отдѣльной описы гминамъ (Skorowidz Królestwa Polskiego, czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego i opatrzony Mappą Królestwa Polskiego). W podziale administracyjnym obowiązującym w chwili oddawania tomu do druku. T. II. Warszawa: W drukarni I. J. Ałapina, ulica Dzielna Nr. 4, 1877.brak strony w książce