wieś | |
Kościół | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
273[1] |
Strefa numeracyjna |
61 |
Kod pocztowy |
64-060[2] |
Tablice rejestracyjne |
PGO |
SIMC |
0584350 |
Położenie na mapie gminy Kamieniec | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego | |
52°07′45″N 16°30′31″E/52,129167 16,508611[3] |
Łęki Wielkie[4][5] (niem. Gross-Lenki) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Kamieniec[6]. Na południe od wsi przepływa Północny Kanał Obry[7].
Historia
Nazwa wsi pochodzi zapewne od łąk znajdujących się w pobliżu, w dolinie Obry. Wcześniejsze nazwy to: Łąka, Lęky major, Lanki, Lanky, Lanczko[8].
Pierwsza wzmianka pochodzi z 1298 roku i dotyczy tutejszej parafii. Używano wtedy nazwy Lanki[9].
W końcu XIV wieku stanowiła własność Łąckich, w II poł. XV w. także Zbąskich, a potem ich spadkobierców, którzy posiadali również Łęki Małe.
W końcu XV w. część Łęk Wielkich i Łęk Małych znajdowała się w rękach Gnińskich, herbu Trach[5]. W 1580 roku wymieniani jako właściciele byli Piotr Opaliński i Stanisław Gniński. Od 1641 roku właścicielem był Samuel Gniński. Od XVI do XIX wieku Łęki Wielkie należały do Opalińskich, Gnińskich i Mielżyńskich.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Łęki Wielkie należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[10]. Łęki Wielkie należały do okręgu wielichowskiego tego powiatu i stanowiły część majątku Karczew (dziś Karczewo), który należał wówczas do Mikołaja Mielżyńskiego[10]. W skład majątku Karczew wchodziły wówczas także: Jaskółki, folwark Plastowo oraz Wołkowo. Według spisu urzędowego z 1837 roku Łęki Wielkie liczyły 278 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 23 dymy (domostwa)[10].
Pod koniec XIX wieku Łęki Wielkie (niemiecka nazwa Gross-Lenki) liczyły 39 domostw i 373 mieszkańców[5]. Pod względem wyznaniowym przeważali katolicy (362) nad ewangelikami (6) i żydami (5)[5]. Miejscowa parafia należała do dekanatu grodziskiego[5].
W 1891 urodził się tutaj Jan Chylewski, podpułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
W 1936 roku folwark odziedziczył Maksymilian Kęszycki.
W latach 1954-1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łęki Wielkie, po jej zniesieniu w gromadzie Wolkowo, a po jej zniesieniu w 1971 w gromadzie Kamieniec. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie poznańskim[7]. W 2011 Łęki Wielkie liczyły 273 mieszkańców[1].
Zabytki
W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa umieszczono drewniany kościół pw. św. Katarzyny i Niepokalanego Serca Marii, zbudowany w 1776 roku[11][12] z fundacji pisarza wielkiego koronnego Maksymiliana Mielżyńskiego[5]. W 1904 kościół został przebudowany[11].
W odległości 2,5 km od wsi znajduje się pierścieniowate grodzisko, którego wał liczy 5 m wysokości, a obwód 110 m[7][12]. Grodzisko zarosły stare drzewa: wiązy i dęby[7].
Przez wieś przebiega żółty pieszy szlak turystyczny z Wilkowa Polskiego do Konojadu[7].
Przypisy
- 1 2 woj. wielkopolskie >> pow. grodziski >> gmina Kamieniec. Wszystkie dane dla miejscowości Łęki Wielkie. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-02-07].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 705 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72876
- ↑ Łanki, ob. Łęki, wś, w Wielkim Księstwie Poznańskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 585 .
- 1 2 3 4 5 6 Łęki Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 664 .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1166, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-02-07].
- 1 2 3 4 5 Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ E. Callier: Powiat Kościański w XVI stuleciu. Szkic geograficzny. Poznań: 1885.
- ↑ Łęki Wielkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 266 .
- 1 2 3 Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 212.
- 1 2 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 40. [dostęp 2015-02-07].
- 1 2 Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 344. ISBN 83-7079-589-7.