Łęgonice
wieś
Ilustracja
Zabytkowy kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

grójecki

Gmina

Nowe Miasto nad Pilicą

Liczba ludności (2011)

331[1][2]

Strefa numeracyjna

48

Kod pocztowy

26-420[3]

Tablice rejestracyjne

WGR

SIMC

0629689

Położenie na mapie gminy Nowe Miasto nad Pilicą
Mapa konturowa gminy Nowe Miasto nad Pilicą, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Położenie na mapie powiatu grójeckiego
Mapa konturowa powiatu grójeckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Łęgonice”
Ziemia51°36′56″N 20°31′40″E/51,615556 20,527778[4]

Łęgonice (Łęgonice Rawskie) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Nowe Miasto nad Pilicą[5][6].

Leżą po lewej stronie Pilicy na wysokim brzegu naprzeciw wsi Łęgonice Małe.

Wieś kapituły katedralnej gnieźnieńskiej w ziemi rawskiej województwa rawskiego w 1792 roku[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.

Historia

Pustelnik Ignacy Piotrowski przed pustelnią, Górka Zgody, 1933

Łęgonice leżały w województwie rawskim. Pierwszy kościół powstał tu w 1521 r., erygowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. Były własnością biskupów gnieźnieńskich. Doszły do biskupiego klucza łęgonickiego przed rokiem 1512, a w 1540 r. podzielono klucz łęgonicki na klucz konarski oraz Dobra Łęgonice.

Majątek ziemski Łęgonice w 1512 r. miał 39 włók, w roku 1603 – 40 włók, a w roku 1786 już tylko 32 włóki ziemi uprawnej. Prowadzono rybołówstwo na Pilicy i 3 wielkich jeziorach: Wielkim, Za Kowalem, Na Borku.

W odległości 2 km od Łęgonic jest Przeprośna Górka – miejsce gdzie w 1666 r. nastąpiło pojednanie rokoszan pod przywództwem Jerzego Lubomirskiego z królem Janem Kazimierzem. W miejscu tego wydarzenia stoi kościółek św. Rocha.

W XVII w. Dobra Łęgonice pokrywały rozległe lasy, głównie sosnowe około 1000 ha. Las graniczył na wschodzie z Rosochą i Olszową Wolą na południu z Łęgonicami, na zachodzie z Jarochowicami, a na północy z Rokitnicą.

Łegonice należały do kapituły gnieźnieńskiej do końca XVIII w. W końcu XVIII w. dzierżawił je gen. Antoni Józef Madaliński. W dokumentach nie ma informacji o ich sprzedaży. Ale jest uchwała sejmowa z 1775 r. o ich sprzedaży, która być może formalne zatwierdzała wcześniejszą sprzedaż – niewykluczona zamiana za sprzedaż (dalej położonych) Łęgonic na zakupienie wsi położonych bliżej Gniezna.

W II połowie XVIII w. powstaje z gruntów pustych i odebranych gromadzie obok dotychczasowego folwarku w Łęgonicach nowy folwark Zagórze położony 2 km od Łęgonic.

W roku 1911 majątek Łęgonice, kupiony przez Kazimierza Zdziarskiego, przeszedł w ręce rodziny Zdziarskich (zob. też np. Maria Zaleska).

Zabytki

  • Kościół drewniany pw. św. Jana Chrzciciela z XVIII w. – rejestr zabytków nr: 773/A/67 z 27.12.1967 i 84/A z 15.03.1981[8].
  • Drewniana dzwonnica (przy kościele) – rejestr zabytków nr: 774/A/67 z 27.12.1967 i 83/A z 15.03.1981[8].
  • Kościół św. Rocha
  • Zespół dworski – rejestr zabytków nr: 115/A z 7.07.1981, w tym klasycystyczny dwór wzniesiony około 1827 roku dla Franciszka Łabuńskiego[9] (nr rej.: 262/A/67 z 27.12.1967) oraz park (nr rej.: 775 z 27.12.1967)[8].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Łęgonice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-04-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-02-28].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 694 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 72775
  5. ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Karol de Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa rawskiego, 1792
  8. 1 2 3 Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków woj. mazowieckiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2013-02-27].
  9. ↑ Piotr Libicki, Marcin Libicki: Dwory i pałace wiejskie na Mazowszu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 207. ISBN 978-83-7301-826-6.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.