 Ács z lotu ptaka | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Komitat | |||||
| Burmistrz | |||||
| Powierzchnia |
103,84 km² | ||||
| Wysokość |
122 m n.p.m. | ||||
| Populacja (I 2015) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+(36)34 | ||||
| Kod pocztowy |
2941 | ||||
Położenie na mapie Węgier  | |||||
 47°42′37″N 18°00′56″E/47,710278 18,015556 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Ács – miasto w północno-wschodnich Węgrzech, w komitacie Komárom-Esztergom, w powiecie Komárom; centrum administracyjne gminy miejskiej (város). Leży w europejskim regionie statystycznym (NUTS) środkowy kraj zadunajski (węg. Közép-Dunántúl). Na początku 2015 liczyło 6771 mieszkańców[3].
Geografia
Ács leży na Małej Nizinie Węgierskiej 3 km na południe od Dunaju, przez który w tym miejscu przebiega granica ze Słowacją, 8 km na południowy zachód od Komárom. Ponadto miasto graniczy na zachodzie z komitatem Győr-Moson-Sopron. Średnia wysokość wynosi 122 m n.p.m.
Przez południowy kraniec miejscowości przebiega droga krajowa nr 1, biegnąca z Komárom do położonego na zachód Győr, zaś na południe od miasta autostrada M1. Drogi niższej kategorii łączą Ács z leżącymi na południu Nagyigmánd (12 km) i Bábolną (11 km). W mieście znajduje się stacja kolejowa na linii Budapest–Hegyeshalom–Rajka.
Historia
W pobliżu Ács znajdowały się dwa obozy rzymskich legionistów z czasów Trajana. W ich sąsiedztwie rozwinęła się osada cywilna.
Dzisiejsza miejscowość powstała w okresie dynastii Arpadów. Pierwsza wzmianka o ówczesnej wsi pochodzi z 1138. Nazwa Ács w języku węgierskim oznacza cieślę.
Wojska osmańskie dwukrotnie niszczyły Ács: w 1540 i 1639. W 1590 wieś zamieszkiwały tylko cztery rodziny. W XVII-XVIII wieku zaczęli się tu osiedlać niemieccy i węgierscy protestanci. Według spisu z 1784-1787 we wsi mieszkało 2895 osób. W 1848 ludność Ács liczyła 3800 osób, w tym 1128 katolików, 2435 protestantów oraz 287 Żydów.
2 lipca 1849 podczas powstania węgierskiego w okolicach wsi Węgrzy pod dowództwem Artúra Görgeya stoczyli bitwę z wojskami austriackimi Juliusa Jacoba von Haynau. Przegrane dla powstańców starcie było jedną z bitew pod Komárom w okresie tego zrywu narodowowyzwoleńczego. W wyniku walk spaliło się wiele domów w Ács.
W czasie II wojny światowej miejscowi Żydzi zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych (czerwiec 1944).
Po wojnie w Ács przeprowadzono kolektywizację. Tutejsza spółdzielnia rolna była nastawiona na uprawę buraków cukrowych oraz lnu i konopi. W miejscowości działała cukrownia, gorzelnia i młyn.
1 lipca 2007 osada otrzymała status miasta.
Demografia
Liczba ludności Ács w ostatnich latach systematycznie spada:
Oprócz Węgrów niewielką mniejszość wśród mieszkańców stanowią Romowie (ok. 1%)[3].
Pod względem wyznaniowym dominują rzymscy katolicy i kalwini. W 2011 spośród 6875 mieszkańców przynależność do katolicyzmu deklarowało 2499 (36,3%): 2485 w obrządku łacińskim, a 13 w greckokatolickim. Kalwinizm wskazało 1531 (22,3%), a luteranizm 41 (0,6%). Przynależność do innych związków religijnych deklarowały 54 osoby (0,8%), brak przynależności do określonego wyznania 899 (13,1%), a ateizm 47 (0,7%). Odpowiedzi nie udzieliły 1802 (26,2%)[5]. Dziesięć lat wcześniej odnotowano 52% rzymskich katolików, 0,4% grekokatolików, 30,8% kalwinów, 0,8% luteran.
Miasta partnerskie
.svg.png.webp)
Bois-Bernard[6]
Steinau
Tălişoara[6]
Zlatná na Ostrove[6]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Polgármesteri köszöntő. kbtkt.hu. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).
- ↑ Ács települési választás eredményei. valasztas.hu, 2010-12-20. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).
- 1 2 3 Magyarország közigazgatási helynévkönyve, 2015. január 1. Központi Statisztikai Hivatal. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).
- ↑ Stan na 1.01.2011A Magyar Köztársaság helységnévkönyve 2011. január 1.. Központi Statisztikai Hivatal. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).
- ↑ A népesség vallás, felekezet szerint, 2011. Központi Statisztikai Hivatal. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).
- 1 2 3 Testvértelepülések. kbtkt.hu. [dostęp 2016-07-22]. (węg.).