ࡱ> bda9 +bjbj&B l $. ,Q%f ( $$$$$$$& )^$u $  %   $ $ Z "| $ Z @M] d $# $t!%0Q%6#o)F do) $ KWASY Kwasy to substancje, ktre w roztworze wodnym dysocjuj na kationy wodorowe i aniony reszt kwasowych. Wzr oglny HnRgdzie:H - atom wodoru n - liczba atomw wodoru R - reszta kwasowa PodziaB kwasw Kwasy beztlenowe HCl - kw. chlorowodorowy H2S- kw. siarkowodorowy HBr - kw. bromowodorowy HI - kw. jodowodorowy HF - kw. fluorowodorowy Kwasy tlenowe H2SO4 - kw. siarkowy(VI) H2SO3 - kw. siarkowy(IV) HNO3 - kw. azotowy(V) HNO2 - kw. azotowy(III) H3PO4 - kw. fosforowy(V) H2CO3 - kw.wglowy Kwas siarkowy (VI) jest bezbarwn, oleist ciecz, silnie |rc. Kwas siarkowy ma wBa[ciwo[ci higroskopijne (tzn. pochBania wilgo z otoczenia). Aatwo reaguje z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami. Dziki wy|ej wymienionym cechom kwas siarkowy jest szeroko stosoway w produkcji : - akumulatorw, - barwnikw, - baterii, - wBkien sztucznych, - kosmetykw Zastosowanie kwasu siarkowego (VI) Substancje zapachowe Barwniki Zrodki piorce Akumulatory Papier MateriaBy wybuchowe Nawozy mineralne WBkna sztuczne Pracownie chemiczne WBa[ciwo[ci kwasu siarkowego (VI) St|ony kwas siarkowy (ok. 96 procentowy) jest bezbarwn, oleist ciecz, silnie |rc, o gsto[ci ok. 1,84 g/cm3. Kwas siarkowy ma wBa[ciwo[ci higroskopijne (tzn. pochBania wilgo z otoczenia). Je|eli na wadze postawimy otwarte naczynie z kwasem siarkowym (VI) to po pewnym czasie stanie si on ci|szy o mas pochBonitej przez siebie wody. Kwas siarkowy (VI) H - O O \ // S / \\ H - O O H2SO4 Otrzymywanie kwasu siarkowego (VI) Kwas siarkowy (VI) jest kwasem majcym szerokie zastosowanie w przremy[le. Z jego nazwy wynika, |e w czsteczce kwasu siarkowego (VI) siarka jest sze[ciowarto[ciowa. Bezwodnikiem kwasu siarkowego (VI) jest zatem tlenek siarki (VI), SO3, ktrego otrzymanie nastrcza wielu trudno[ci, gdy| nie powstaje on z pierwiastkw przez bezpo[redni syntez.  INCLUDEPICTURE "http://chem211.chemd.amu.edu.pl/IDPP/IDPP981204A/2/Image88.gif" \* MERGEFORMATINET  Kwas siarkowy VI (H2SO4) - kwas siarkowy, witriol. Bezbarwna, gsta, oleista, bezwonna ciecz. Miesza si z wod w ka|dym stosunku, wydzielajc przy tym du|e ilo[ci ciepBa (dla tego wBa[nie, |e kwas siarkowy jest gstszy od wody i wydziela ciepBo mieszajc si z ni, nale|y wlewa kwas do wody, a nie odwrotnie przy rozcieDczaniu). Jest ciecz wybitnie higroskopijn, pochBania wod z otoczenia, potrafi nawet pochBon wod z innych zwizkw (np. cukrw, bo stosunek ilo[ci atomw wodoru do tlenu w ich czsteczkach wynosi 2:1, czyli tak jak w czstce wody). RozcieDczony kwas siarkowy VI rozpuszcza w sobie metale nieszlachetne np. |elazo: Fe + H2SO4 ==> FeSO4 + H2 U|yte w przykBadzie |elazo w st|onym kwasie ulega pasywacji i nie rozpuszcza si w nim, natomiast metale szlachetne i pBszlachetne reaguj ze st|onym kwasem siarkowym, redukujc atom siarki do IV-ro warto[ciowego: Cu + 2H2SO4 ==> CuSO4 + SO2 + 2H2O W przemy[le kwas siarkowy VI otrzymuje si na drodze wieloetapowego procesu, produktem wyj[ciowym jest tu siarka, najpierw spala si j otrzymujc tlenek siarki IV: S + O2 ==> SO2 Nastpnie otrzyman mieszanin tlenku siarki IV z powietrzem odpyla si i osusza, po oczyszczeniu tlenek siarki IV przeprowadza si w tlenek siarki VI (utlenia) z udziaBem katalizatora wanadowego (konkretnie piciotlenku wanadu: V2O5) : 2SO2 + O2 =(V2O5)=> 2SO3 Nastpnie uzyskany tlenek siarki VI rozpuszcza si w st|onym kwasie siarkowym. Powstaje oleum (czyli roztwr trjtlenku siarki w st|onym kwasie siarkowym). Pzniej oleum rozcieDcza si wod do po|danego st|enia. Kwas siarkowy(VI) (H2SO4): mocny bezbarwny, oleisty Tt= 10,4 C d=1,833 g/cm3 higroskopijny reakcja z wod jest procesem egzotermicznym st|ony zwgla substancje organiczne (odciga wod z ich czsteczek) utleniacz parzy skr zastosowanie: rafnacja tBuszczw, [rodek odwadniajcy, do nawozw sztucznych, materiaBw wybuchowych Kwas siarkowy(VI), jest jednym z najwa|niejszych chemikaliw; znajduje zastosowanie w caBym przemy[le chemicznym i przemysBach z nim zwizanych. Jest on ci|k, oleist ciecz, dymic lekko na powietrzu w wyniku wydzielania tlenku siarki(VI). St|ony jest substancj wywoBujc korozj. Ma on du|e powinowactwo do wody; podczas mieszania z wod wydziela si du|a ilo[ ciepBa. Przy czynno[ci tej nale|y zachowa nie tylko szczegln ostro|no[, ale rwnie| przestrzega wBa[ciwej kolejno[ci mieszania. Kwas siarkowy(IV) (H2SO3): w roztworze wodnym utrzymuje si rwnowaga: SO2 + H2O <=> H2SO3 <=> H+ + HSO3- ze znaczn przewag SO2 tworzy sole: M2SO3 i MHSO3 (M na +I st.utl) zastosowanie: [rodek redukujcy w przemy[le wBukienniczym (do bielenia) Nie wolno nigdy wlewa wody do kwasu, gdy| wtedy woda mo|e powodowa wypryskiwanie kropel z naczynia Kwas siarkowy(IV) H2SO3. Istnieje jedynie w roztworze wodnym. Tworzy sole o nazwie siarczany(IV). Ogrzewany ulega rozkBadowi zgodnie z reakcj. H2SO3 <=> H2O + SO2  INCLUDEPICTURE "http://www.dami.pl/~chemia/gimnazjum/gimnazjum8/graf8/kwas4.gif" \* MERGEFORMATINET     HL1345JLcez|{{{{{B* CJH*aJph3B* CJaJph3 56>*B*CJ$\]aJ$ph3CJaJ5CJ,\aJ 5CJ,\5B*CJ,H*\aJ0ph335B*CJ,\aJ0ph335CJ,\aJ$ 5>*CJ \CJ(CJaJ5B* CJ$\aJ$phf56B* CJH\]aJHph0  zxxvxpp$Ifo$$If#  0634` ab $$Ifa$ $dd[$\$a$ + $$Ifa$ $$Ifa$^$$If40634a (*+,.86 8 ^ ` Vz  B*CJaJph B*phB* CJaJph B* ph jUH*CJ$aJ$H*5B* CJ$\aJ$ph33 5CJ\CJaJB* CJH*aJph3B* CJaJph3C > j ~  8 ` b V]  & Fp]^pH$$If0$#634aV|H: r X!!!""&&$ & F7dd[$\$]7^a$ 77]7^7$a$]$a$ZdftvxDFHJRXZbdlnpr2 6 : b d h j r "#&&&'' 'f'h'p'r'''''''''''''''' ((((޽޹޽ǽ6]CJH*OJQJaJCJH*OJQJaJ 5CJH*\ 5CJ\CJOJQJaJ B*phCJaJ B*phB*CJaJphG& ''4((()))**++$a$ ddd[$\$@$$IfTK(  )634Ka $$Ifa$$ & F7dd[$\$]7^a$ ()))))))**********+++++ jU jUH* 5H*\5\CJOJQJaJCJaJ5B* \phf$1h/R . A!"#$%Dd /  S A~http://chem211.chemd.amu.edu.pl/IDPP/IDPP981204A/2/Image88.gifb#^ved Y(GDn#^ved Y(GPNG  IHDRe6PLTE'ˏtRNSS%bKGDgIFgrea cmPPJCmp0712HsIDATx^v* EC^fp$yIa@:(gh| m4 x '=0ySܼ xp nT<7o*x7<͛ MO{`p'=0ySܼ xp nT<7o*x7<͛ MO{`p'=0ySܼ xp nT<7o*x_r9O(<N7p:~_z]e/i:~ez>kGEoMO|/BA/wQ1b ڨB`o_0S[oi|`S=|l{-S>K>" ~9a=|~uƲ5/ x*+-#ߺec)o4l 8KgSƷэeS _D]ՔӀlo0(U4o,[NL)K%QIO4r K[ M[6 g|E[H=/U0 $mX f-b5]o'pYP]~??uD(=#0m,)P0!k Ã/'0,aH<CE8u+ ={>S"č7giIP0 adQQkt!EN8E5w*?i36gD߿"0_J :hzR/I†S}GPYḼޯ,aLƲ7`Z1pmBwn뾣`<=ras!39:[|c\v5C(a5cnfNS/9ƧN^BrLSo <%~-pOS">(0%J>{RpJ$ Kh0q&"`Eo ɾ qYpj4B*Zx35ofcȇ:`[W/+߿Dehs4}B+V+f-<%`1Ggik߷8@C'Ȳ #Z^  | m*m X'Lp&}Ki yV8%Bݹo  B+1]1_0vMzb|hkhxA24zMl,^XsA+a~ m$0M1;G|NLa_N4aK+wK>7V"Ub3M-(IĽtNl!p; E'iȚ,q1;]IMwYc8p'Vad |E$c4|B  p'Ra$4_]!6fpB$b{]-c44` ^㰄 ( /˽ܜfm B1]Ķ/`Y-m `/~#{f\ XKOFOd~w%X#"&އ>B4=EtFJ=ְ~ kΏClNGr1 Cl[NGݎvaF/r>s4 畫ClW i:%,'a3mNB. kLd&8 |獷 u'H~חS@eXK2E `7>4@%[ZG#;UV*C>+0Ydj|?%B㰊*XijQ {*'` I/GFB1 - /x+@gyU@?07 O%k _5N#aOx+}&A U} vF^;R G{%ƞZ4P}zUPo0`SFKLw+-mVnNvFr #[vת[g)' VYKa3^_{5_Y?2ZyI l-}# olUhOFN'Tm(ns-NcExmJaNec`A5VU0&"b`J)LGTl}sZ|0@\u+Ufۦ`qx+[C`h͎O&a^WML6C/w2U]40xrD8|u)U;ئknmPQP-u_W^N.co5|zG%R} Ѱq,yF>GNRpkvcMia'}&}P/0I1a$uipY;͝>d3 1 ooCZ&?.b>$ E Sp.s.`B4 |"f[!`Xe"-UmQ ʿ %Yi[UĖW9$~BwaZe 8>Wj<ta+a$Q-%\pƗbaJk[Ӣ|L|ILѦN؀ |Q% 6zELE|%ؗ'V30FU&ax18 $\pnE]PetQm߫wxqu:t*`xe,恘KJ$صJ'l}]We v)ؾκO#w%/^ȧjJULmkH80<p!|/ШL.9HIg&COvA;A&$1wo{Kpsߺ$﵀k_Oiޚh^UIh"V['7l)^aRηzM6b>4XYp}$'[2R)ickFKo,SF8T% Xdp:嫰]:.juQ-N5C܆V '_O K݀N[GgE!0x''=>Dd|*SE`Ah: aUxb_9ʇ?%% pD8\YJva;{Jj4OR*`[cZm5_ sx(O_fNR/c VmyyO{_58$VW \u ^1UQ%X4X#IK >'2-S_Z"++WJؒ0aq_ V%` ^y!B-9LԨ ؃QMtwfsk X8j!֒=Z3¸Mi_KXHA⺀a &Jx#l'CH{m٤{kZIz+f5nf18I/ gpL T84r>Ӌ{ih%?̉4&sY_֕`@lUuYጌ,q.y$t-NGvE~<eh <¡v6^Z.h, #!V7}-.M*<DeM b Ӡ1j|rz[Ў/arH*7'g4BUkZ!o錷*Yh8Tq!anB ,ZvhQYzUb|]*Ao~;Si|pWT@=͎̒1Sv ,UYYY/(i=6%߱Iqu4Cl!CC96\$%!um`jmYsLK4f|YkWgŸ~=n]"}lnB$-Geo% `b"߾.l쒚uw#'WM= KN; .,Cz 7ɷ`օe*b}-^^KLUD;#UӧVK ý]vaX[k_qaovË=[Sϫ@U-="n9x?{ZK >Oߏ Xx}d2n<$EK)Zg p(|>1f&!6&H ~>e =";OK`wYQ`ux=ߩp@8GOXg$ /%x6MqA^_39 ;3#eX$ gse~-2 |j!"^2jQ M]_/,‘i?E/NIF*NLi]!uG_:R=P8b5"~7# E/ + | Вjaq{/(jy} (%nɒ0 M%D|aDjN|:J *J!Uc a#Fg3Z$ÜqOsI]f! $[;pzS"> ` )hKxQ@_|`B?/> yyh~۴|z`*?_:$u'4z_&|]oԝ\ןm~u KIENDB`DdA6  S Ahttp://www.dami.pl/~chemia/gimnazjum/gimnazjum8/graf8/kwas4.gifb` iK ɹ`9nX` iK ɹPNG  IHDRcPLTE//.Jѓ'tXdmЎ$wT-jooT*||Xa!,4jGTTW[UccXXBBv[Va|F5 Xԓ33F/S1ɺo ]Y\c<*0F.KhP7͎5N$GD(+˂vmvvsou6@Aߢ(F:VGM#מt=[tRަf\C;48!!$j' >>yĒnEE瑌w0W^xxt`A? ooD!:ng|^ʅ'"H]AYL atRNS8KgbKGDHq cmPPJCmp0712HsIDATx^坉[I(w bS " hԀ<9]DĈ5˂pu{_&t֤qw}6y󫪮T{~^'{Ks豞M*&A QZd|e<&FzɪX˔ p#,1E/l){.E |>73 |JB\{Xk͊$b"ogE]xaf뙼^jV@\?*_$oWלꁷ>yɃ=ɮO!Nxd{}7V`m  d"6%V& H0Xmʁ?<ĚgD#з^xF7$k-\n瘪zqoF"`ѷsj7yh~7"gF?P~`b.xE8Nv%~&}a\īĀx6=o+krғMvM||FG j-E`Ж]T]_v茶 v:ha;ld6Zsiqq(f^5E7mꁷȬ-;v{#K \e`=[`iߚu. >%(sעS0KQ,sр(Ͻp}8 kb"wNET|å敍xr 56޹3u*Vpt;S*: 0 hy((<" Ŭ"%z|x٢;0o4nV*z^Zt+[[pN K_ὃ2R8 EC*9fa^Y>(\.> O0 {Ң"Jr&CzgZ{)җyUEʴ-rPo(v(l8'AQ>\!yV xB*We*GČQ }QRzOgh /tῤo%UʿL;___ ?>,AV up_|\Ca M+k ?/zھ~WURJc/H_ߤ1xa;פUo_/ø=ĝ+NZ{gjl&<6=Evvv6uw9p)F^ILmzoSgہKw$f5"4s J }<xeti h6<vUbE۹r=hhpujR\ ڰ00e^mhvզ#*f$*B "b0I]|C;0 }j~ɊyE՛ ﰛi^I {iҥm@Y_4BmWК1Z Kc (>J?[8öx^SpO2ni=+4K\czsA;xpbFاOK{M3Y A\w|v"Ãz)YFދ-]o_hΆER%֓U?W Z}xqKcW[ƒ|^x۫?Ў92w6]Ih/ X8{Y1`ᘕ7NaԙՇ0xԷ&+x6fd*=1+oCxp</@bηfTիcϗT; +h- '8g }oӔgX*AS]]Y]o @Y#}}ԸB}A$xQ_S軣WGG7ϟ?V>&FhRÖ:\ݜ+u>8I&6׾#R}8& -8XEwy|>,W5V( 0Ta,rc"8f& =/iȚXEjw( ϽZWn`!C9 Oj}Y ˋn*ǏWcf"ʺ3 wSIbaK_a< A D }}M" PHbSrƖK樻\WNęwN[5x}.{tV;AgOc\ʕ]e x'ךAEΝΩ7žkf3/?_r?^o u 5[gSgDY.䎐'cVm_32[@}t㠮̫(4Z$2ƿn68l33f {,?VE ݱS2? c33I3dU G?4z2&aiRX߈u]= -#Kq݇Uy6_R~ʱHaL'T+ Z<|@FO6qg/_ӨKS``/D91{%I3{"b5F/cʽ8>s?os\5Ebwqc3c=Aw7tO ;v83k6`Of!4?Ѩz lXrTE-Ef#Zus]d/?ͧTDkӓEN/jxdz+V`*;ZLQENb Ev碛;-r0-S4 MA9p-QqG5Ndw/]ك6'NeE+Sb>Dtl`/ud<HI1OAx&zd#u}MNԹ{-;[7*k '@'8j!ɭ%CH˼`w|4{:󓾄</X`d2C&6יeUW[B>5"fE~Qb'>V5XvٻO* f7)|>4Oo6W"VuIcW޲3.>:91>ǧ;G"YMٕ0G5O1Nf]hPtf?8"b^Dh󆃳mz Zksw-Zr'h/T|xQӋ*2Nɥ^5{!N?e]tXEBGlOb^+`dVsX.EA~!:{#<`:HRDrHsG?f YY47{̹n=ɸ'S(0ܜȊ _BNj \6IeQX{7~-4hnG9 OȞMZG ;Y͞b,XM>\N.1DOIENDB` iB@B StandardowyCJ_HaJmHsHtH<@< NagBwek 1$@& 5>*CJ \T`T NagBwek 2$$@&a$ 56>*B*CJ0\]aJ0ph3R@2R NagBwek 3dd@&[$\$5B*CJ\aJphR@BR NagBwek 4dd@&[$\$5B* CJ\aJphBA@B Domy[lna czcionka akapitu,W@, Pogrubienie5\:U@: HiperBcze7>*B*S*Y(ph H^@H Normalny (Web)dd[$\$ B*phLO"L wzor$dd[$\$a$5B*OJQJ\^Jph B rswx=>? );L`a+1TMip"-:J  0000000x0000x00000000000(0 0 0 0 0 0 0 0 0 00(0@0@0@0@0(@00000000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0000@ 0@ 0000000000(+ V&++ C4C4LOnz2<GOEL { HPAGv *.Rb' inpy"+-2#JV  swx  Adamus AngelaLC:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\Nowy Dokument programu Microsoft Word .doc Adamus AngelaLC:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\Nowy Dokument programu Microsoft Word .doc Adamus AngelatC:\WINDOWS\Profiles\angela\Dane aplikacji\Microsoft\Word\Zapisywanie informacji potrzebnych do odtworzenia kwasy.asd Adamus AngelatC:\WINDOWS\Profiles\angela\Dane aplikacji\Microsoft\Word\Zapisywanie informacji potrzebnych do odtworzenia kwasy.asd Adamus AngelatC:\WINDOWS\Profiles\angela\Dane aplikacji\Microsoft\Word\Zapisywanie informacji potrzebnych do odtworzenia kwasy.asd Adamus Angela+C:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\kwasy.doc Adamus Angela+C:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\kwasy.doc Adamus AngelatC:\WINDOWS\Profiles\angela\Dane aplikacji\Microsoft\Word\Zapisywanie informacji potrzebnych do odtworzenia kwasy.asd Adamus Angela+C:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\kwasy.doc Adamus Angela+C:\WINDOWS\Profiles\angela\Pulpit\kwasy.doc "bAD =ʞ9J7P CELTyBV`h.~ ^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(opp^p`CJOJQJo(@ @ ^@ `CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(PP^P`CJOJQJo(^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(opp^p`CJOJQJo(o@ @ ^@ `CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(oPP^P`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(opp^p`CJOJQJo(o@ @ ^@ `CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(oPP^P`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(opp^p`CJOJQJo(@ @ ^@ `CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(PP^P`CJOJQJo(^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(opp^p`CJOJQJo(o@ @ ^@ `CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(oPP^P`CJOJQJo(o^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(pp^p`CJOJQJo(@ @ ^@ `CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(^`CJOJQJo(PP^P`CJOJQJo(h.~CELJ7D =y "D鈔f` jX(^v=Ƅ*hta42j(%Ɇa~ n"X2%j0l>PF(d<R( 8ܙܨ:9\S0`G \.zMbhʀgR$\xNZ0;.PJ|[4jv8 zүtrl rs=> @p0000000 pp @pp ppp"p(p*UnknownGTimes New Roman5Symbol3& Arial7& Verdana5& :Tahoma?5 Courier New;Wingdings"qE{|Ff#"20J2Q Adamus Angela Adamus Angela Oh+'0`   ( 4@HPXssAdamus AngelaodamNormalAAdamus Angelao7amMicrosoft Word 9.0@?@ا@TS< ՜.+,D՜.+,< hp  Uytkownik domowym#J  Tytu 8@ _PID_HLINKSAl 4%?http://chem211.chemd.amu.edu.pl/IDPP/IDPP981204A/2/Image88.gif7-+@http://www.dami.pl/~chemia/gimnazjum/gimnazjum8/graf8/kwas4.gif  !#$%&'()*+,-./0123456789:;=>?@ABCDEFGHIJKLMNOPRSTUVWXZ[\]^_`cRoot EntryBB@BA F @]eDataocument B&Verdanaew "2n1Table<o)WordDocumentTimes New &BnSummaryInformation55(,O<@HQDocumentSummaryInformation 08BHYCompObj,O<@DB``j ObjectPool@]@]  FDokument Microsoft Word MSWordDocWord.Document.89q