Symbolika "Ludzi bezdomnych"

1. WSTĘP
a. Przedstawienie symbolizmu w „Ludziach bezdomnych”
b. Symbol – głębsza prawda; ukazanie przeżyć głównego bohatera

2. ROZWINIĘCIE
a. Posąg Wenus z Milo
- Grecka bogini miłości
- Zachwyt Podborskiej „Jakaż ona piękna! jakaż prawdziwa!”
- Symbol harmonii, piękna, szczęścia, miłości i urody życia
- Odzwierciedla świat ludzi bogatych

b. Rybak z obrazu Chavannes [szawan]
- Niesprawiedliwość społeczna, ludzkie cierpienie
- Judym: „chudy człowiek, a właściwie nie człowiek, lecz antropoid obrosły kłakami”
- Celowy KONTRAST: wrażliwość bohatera na harmonię i piękno, ale też na nędzę otaczającego świata; wewnętrzne rozdarcie pomiędzy różnymi stronami rzeczywistości

c. Kwiat tuberozy
- Bezużyteczne piękno, porównanie do Karbowskiego – lekkoducha i karciarza
- Poza zaspokajaniem własnych potrzeb nie dostrzega on nic więcej
- „Nie przywiązywał do tego wagi, jak nie przywiązujemy wagi do niczego oprócz piękności, patrząc na tajemniczy kwiat tuberozy, który jest bezużyteczny i szkodliwy”

d. Krzyk pawia
- Wizyta u schorowanej Daszkowskiej
- „Rozdarł to milczenie krzyk przerażający (…) to stary paw (…) wydał ze siebie ten dziki, surowy, żelazny, zardzewiały wrzask”.
- Bezradność wobec śmierci
- Także przemiana – dojrzewa do podjęcia ostatecznej decyzji – poświęcenie własnego szczęścia w imię walki z niesprawiedliwością

e. Rozdarta sosna
- Po ostatecznym rozstaniu z Joanną
- „Tuż nad jego głową stała sosna rozdarta. (…) Patrzył w rozdarcia długo, bez przerwy. Słyszał dookoła siebie płacz samotny (…) Nie wiedział tylko kto płacze – czy Joasia? Czy grobowe lochy kopalni? Czy sosna rozdarta?”
- Cierpiąca dusza i wewnętrzne rozdarcie bohatera – szczęście u boku Joanny, a obowiązek spłacenia długu wobec społeczeństwa

f. Tytuł
- Dosłownie: zupełny brak dachu nad głową (warszawscy nędzarze) czy też niegodne warunki życiowe (robotnicze „budy” w Zagłębiu)
- Symbolicznie: bezdomność społeczna (odrzucenie) i uczuciowa – wybór samotnego życia – tylko ono zapewni mu możliwość realizacji obranych celów.

3. PODSUMOWANIE:
Symbolika Ludzi bezdomnych Żeromskiego służy przede wszystkim ukazaniu sytuacji i przeżyć głównego bohatera Tomasza Judyma.