Geografia ściąga ruch obrotowy i obiegowy

Ruch jaki wykonuje Ziemia polegający na obiegu jej wokół Słońca nazywamy ruchem obiegowym.

1. Przebieg ruchu obiegowego.czas obiegu - 365 dni 5 godzin 49 minut
*kierunek ruchu - przeciwny do ruchu wirowego tzn. ze wschodu na zachód
*średnia prędkość ruchu - 30 km/sek
*kształt orbity ziemskiej - eliptyczny
*oś ziemska nachylona do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 66? 33?
*oś ziemska nachylona jest zawsze w tym samym kierunku.
*Słońce w czasie obiegu nie znajduje się w środku elipsy, ale w jednej z ogniskowych. W związku z tym Ziemia znajduje się raz bliżej a raz dalej od Słońca. Najkrótsza odległość Ziemi od Słońca wynosi 147 mln km w dniu 2 stycznia, najdalej zaś 3 lipca w odległości 152 mln km. Konsekwencją tej różnicy odległości jest dłuższa wiosna i lato niż jesień i zima na półkuli północnej o 8 dni, na półkuli południowej odwrotnie.Nachylenie osi ziemskiej pod stałym kątem powoduje zmianę oświetlenia Ziemi w różnych porach roku. 21 marzec:promienie słoneczne padają prostopadle na równik (Słońce na równiku góruje w zenicie)
*na całej kuli ziemskiej dzień i noc trwają po 12 godzin,
*na półkuli północnej początek astronomicznej wiosny, na biegunie zaczyna się dzień polarny,
*na półkuli S początek zimy, na biegunie s początek nocy polarnej
*kąt padania promieni słonecznych jest równy róźnicy 90? - ?22 czerwiec:promienie padają prostopadle do Zwrotnika Raka
*na półkuli N - początek astronomicznego lata
*na biegunie N środek dnia polarnego
*na półkuli N kąt padania promieni słoneczny o 23? 27? większy
*23 września :oświetlenie Ziemi identyczne jak 21 marca,
* na półkuli N początek astronomicznej jesieni
*na biegunie północnym zaczyna się noc polarna
*na półkuli S początek astronomicznej wiosny,
* na biegunie S początek dnia polarnego.
*22 grudnia :promienie słoneczne padają prostopadle do Zwrotnika Koziorożca
*na półkuli N początek astronomicznej zimy*
kąt padania promieni słonecznych maleje o 23 ?27?
*na półkuli S - początek astronomicznego lata poza kołem podbiegunowym zaczyna się dzień polarny.

2. Następstwa ruchu obiegowego.Różny kąt padania promieni słonecznych w poszczególnych porach roku są podstawą do wydzielania stref klimatycznych:a/ okołorównikowej - od Zwrotnika Raka do Zwrotnika Koziorożcab/ umiarkowanych szerokości geograficznych - północna i południowac/ okołobiegunowa - północna i południowa oraz pór roku.

Ruch obrotowy Ziemi, inaczej zwany ruchem wirowym, jest to ruch, podczas którego planeta wykonuje obrót wokół własnej osi. Jeden pełny obrót to czas mniej więcej jednej doby. Najbardziej widocznym przejawem tego ruchu jest pozorna wędrówka Słońca po sklepieniu niebieskim oraz pozorny obrót całej sfery niebieskiej, który odbywa się ze wschodu na zachód. Zatem sam ruch planety ma kierunek odwrotny, czyli z zachodu na wschód. Obrót sfery niebieskiej odbywa się wokół osi świata (osi niebieskiej). Przecina ona sferę niebieską, tworząc bieguny niebieskie. Zarówno oś niebieska jak i oś ziemska pokrywają się, skąd zgodność niebieskiego i geograficznego układu współrzędnych. Wśród dowodów na istnienie ruchu wirowego należy wymienić: występowanie pór dnia (noc i dzień),
*pozorna wędrówka Słońca po sklepieniu niebieskim,
*odchylenie toru swobodnie spadających ciał
*odchylenia kierunku płynięcia prądów morskich,
*odchylenia kierunku stałych wiatrów - pasatów
*spłaszczenia planety przy biegunach w wyniku działania siły odśrodkowej.

Oświetlenie Ziemi w dniach równonocy- 21 marca i 23 września Charakteryzuje się: -identycznym oświetleniem półkuli pł. i pd.; -na równiku, w południe, Słońce w zenicie (widoczne pod katem 90*);
-wysokość Słońca w momencie górowania zmniejsza się w miarę oddalenia od równika o kąt szerokości geogr.; -na biegunach, w momencie południa słonecznego, Słońce widoczne jest na linii horyzontu, wysk. wynosi )*;
-granica między dniem i nocą przechodzi przez bieguny; -na całej ziemi występuje zrównanie długości dnia z nocą (trwają po 12 godz.) h=90`-szerokość geogr. Oświetlenie Ziemi w dniu przesilenia letniego- 22 czerwca przesilenie letnie to dzień, w którym Słońce góruje w zenicie nad zwrotnikiem raka. Charakteryzuje się; -półkula pł. jest lepiej oświetlana niż półkula pd.; -w momencie górowania Słońce jest w zenicie nad zwrotnikiem Raka; -na płn i płd od zwrot. Raka wys. Słońca w południe maleje; -na półkuli płn wys Słońca nad horyzontem w momencie górowania są większe niż na półkuli płd na tej samej szer geo; -na północ od koła podbiegunowego pł. 66*33`N dzień trwa dłużej niż 24 godz -dzień poralny, co oznacza, że w ciągu całej doby Słońce widoczne jest nad linią horyzontu; -na biegunie pł Słońce góruje nad linią horyzontu na wysokości 23*27`; -na półkuli pd noc jest dłuższa od dnia, którego długość skraca się wraz ze wzrostem szerokości geogr.; -na południe od koła podbiegunowego południowego 66*33`S, aż po biegun południowy, występuje noc polarna, trwająca dłużej niż 24 godz. -granica między dniem i nocą przebiega od koła podbiegunowego północnego po koło podbiegunowe południowe. h=(90`- szer. geogr.) - 23*27<sup>o</sup> [~dla szerokości geogr. położonych na północ od zwrotnika Raka dodajemy; ~dla wszystkich punktów położonych na południe od równika odejmujemy] Oświetlenie Ziemi w dniu przesilenia zimowego- 22 grudnia tak jak w dniu przesilenia letniego, półkule północna i południowa też nie są oświetlone jednakowo. Praktycznie oświetlenie Ziemi jest odwrotne w stosunku do dnia 22 czerwca. h= (90*-szer. geogr.) -23*27` [~dla wszystkich punktów położonych na pł od równika odejmujemy; ~dla wszystkich punktów położonych na pd od zwrotnika koziorożca odejmujemy; ~dla wszystkich punktów położonych między równikiem a zwrotnikiem Koziorożca do wysokości Słońca nad równikiem, tj. 66*33`, dodajemy tylko szerokość geogr. punktu.]