Niedźwiedzie

Panda wielka ssak zaliczany do podrodziny pand, rodziny niedźwiedzi z rzędu drapieżnych, zamieszkujący wilgotne, wysokogórskie lasy bambusowe i mieszane zachodniej części prowincji Sichuan (Syczuan) w Chinach.

Kształtem ciała i wielkością przypomina niedźwiedzia. Osiąga długość ciała do 150 cm, ogona do 16 cm, wysokość w kłębie 60-70 cm, ciężar ciała do 150 kg. Głowa okrągła, pysk krótki, podeszwy stóp gęsto owłosione. Sierść gęsta, krótka.

Ubarwienie sierści charakterystyczne: uszy, otoczenie oczu i kończyny - czarnobrunatne, ponadto ciemne ubarwienie kończyn przednich sięga aż po linię grzbietu. Pozostała część ciała ubarwiona biało. Zdarzają się również niezwykle rzadko osobniki o ubarwieniu w odcieniu brązowym.

Kończyny przednie zaopatrzone są w szósty palec, jest on ruchomy i pełni rolę kciuka, dzięki czemu panda wielka z łatwością może chwytać gałęzie i pędy bambusa, stanowiące jej główny pokarm. Pożywieniem pandy wielkiej są ponadto drobne zwierzęta: węże, ptaki i ich jaja, gryzonie.

Aktywna głównie w dzień, pędzi samotny tryb życia. Ciąża trwa 97-163 dni, średnio 135 dni, samica rodzi 1-2, rzadko 3 młode ubarwione czerwonobrązowo, o wadze 90-130 g. W wieku ok. 50 dni młode posiadają już ubarwienie sierści czarnobiałe, takie jak osobniki dorosłe. Młode pandy wielkie osiągają dojrzałość płciową pomiędzy 6 a 7 rokiem życia.

Panda wielka jest gatunkiem zagrożonym wymarciem wskutek utraty naturalnego środowiska, uniemożliwiającej zwierzętom wędrówki w poszukiwaniu pokarmu, co staje się przyczyną śmierci głodowej pand żyjących na wolności. Drugim poważnym zagrożeniem jest kłusownictwo.

Dla ratowania pandy wielkiej utworzono na terenie Chin kilka rezerwatów, największy z nich, pełniący również rolę ośrodka badawczego, mieści się w Wolong, gdzie prowadzi się także hodowlę pandy wielkiej w niewoli, przy udziale światowych organizacji, takich jak World Wildlife Found i IUCN. W programie ratowania pandy wielkiej udział biorą ogrody zoologiczne całego świata, nieliczne, m.in. Tokio, Paryż, San Diego, prowadzą hodowlę tych zwierząt.

Panda wielka stała się międzynarodowym symbolem ginących gatunków zwierząt oraz godłem World Wildlife Found. Populacja pandy wielkiej żyjąca obecnie na wolności liczy ok. 1000 osobników, w ogrodach zoologicznych świata hodowanych jest kilkanaście sztuk tych zwierząt. Panda wielka chroniona jest także przepisami Konwencji Waszyngtońskiej.

Niedźwiedź polarny ssak z rodziny niedźwiedzi, zaliczanej do rzędu drapieżnych, zamieszkujący wyspy, wybrzeża i pola lodowe położone wokół bieguna północnego.

Po kodiaku i niedźwiedziu kamczackim jest trzecim co do wielkości przedstawicielem niedźwiedzi. Osiąga długość do 250 cm, ciężar ciała ponad 700 kg (największe samce w syberyjskiej części Arktyki osiągały ok. 1000 kg). Nie wiadomo jak długo żyje, najstarszy znaleziony osobnik dożył 32 lat.
Kształt ciała wydłużony w porównaniu do innych niedźwiedzi, głowa wąska, długa szyja, pomiędzy palcami kończyn błony pławne, stopy owłosione. Sierść długa, gęsta, kremowo biała. Pod sierścią ma czarną skórę. Tryb życia dzienny, wędrowny.

Niedźwiedź polarny doskonale pływa i nurkuje, potrafi przebywać pod wodą do 2 min oraz przepłynąć bez odpoczynku 160 km. Żyje samotnie, łączy się w pary jedynie na okres rui. W czasie zimy głównie mięsożerny, poluje na foki, ryby, renifery, w okresie lata żywi się również jagodami i owocami. W sen zimowy zapadają jedynie ciężarne samice, w tym czasie tętno spada z 60 do 30 uderzeń na minutę. W specjalnie wybudowanej w śniegu norze rodzą młode po ok. 8-miesięcznej ciąży, ważą ok. 0,5 kg. Nora ma wejście osłonięte przed wiatrem nasypem śnieżnym, komora zaś, w której samica wychowuje młode, położona jest zawsze powyżej otworu wejściowego, dzięki czemu nie uchodzi z niej ciepło. Młode opuszczają norę wraz z matką po upływie ok. 4-5 miesięcy od urodzenia.

Niedźwiedź polarny posiada doskonale rozwinięte zmysły węchu, słuchu i wzroku. Wskutek licznych, niekontrolowanych polowań jest gatunkiem szczególnie zagrożonym wyginięciem na wolności, objętym ochroną gatunkową i zakazem polowań.

Gatunek ten wykształcił się około 125 tysięcy lat temu.

Niedźwiedź brunatny ssak z rodziny niedźwiedzi, zaliczanej do rzędu drapieżnych, występujący w licznych podgatunkach w Europie, Azji Północnej i Środkowej oraz Ameryce Północnej.

Jest największym żyjącym współcześnie drapieżnikiem lądowym. Osiąga długość ciała do 3 m, ciężar do 800 kg. Sierść gęsta i długa, ubarwiona w zależności od danego podgatunku, najczęściej w odcieniach brązu, szarobrunatna lub czarno brunatna, często z jasną pręgą na szyi lub jasnym rysunkiem na piersiach. Masywna budowa ciała, oczy i uszy niewielkie, krótki ogon, silne kończyny zakończone 5 pazurami, uzębienie typu miażdżącego. Nocny tryb życia. Zamieszkuje lasy, w górach dochodzi do 3000 m n.p.m.

Wszystkożerny, żywi się głównie pokarmem roślinnym, owocami, jagodami, grzybami, nasionami (żołędzie, buczyna, orzechy), a także padliną, drobnymi kręgowcami, rybami, czasem poluje na większe ssaki, m.in. jelenie, zwierzęta gospodarskie atakuje rzadko. Unika ludzi, przypadki zaatakowania człowieka przez niedźwiedzia brunatnego są niezwykle rzadkie, spowodowane zazwyczaj nieostrożnym zachowaniem ludzi (dokarmianie niedźwiedzi przez turystów, lekkomyślne zbliżanie się do młodych niedźwiedzi).

Z nastaniem chłodnej pory niedźwiedź brunatny zapada w lekki sen zimowy, w schronieniu zwanym gawrą, mieszczącym się w rozpadlinie skalnej, wykrocie, wygrzebanej norze lub w gęstwinie leśnej. Podczas lżejszych zim sen może zostać przerwany. Długość snu związana jest również z wielkością zapasów tłuszczu zgromadzonych przez niedźwiedzia brunatnego podczas intensywnego żerowania jesienią.

Niedźwiedzie brunatne żyją samotnie, łączą się w pary podczas okresu godowego. Ciąża trwa 7-8 miesięcy, podczas snu zimowego samica rodzi 1-5 młodych, słabo owłosionych i ślepych, które ssą matkę przez 12-16 miesięcy. Młode uzyskują dojrzałość płciową w wieku ok. 2,5 roku.

Największym podgatunkiem niedźwiedzia brunatnego jest kodiak, który zarazem jest największym współczesnym drapieżnikiem lądowym. Najmniejsze podgatunki niedźwiedzia brunatnego zamieszkują południowe rejony Eurazji. W Polsce niedźwiedzie brunatne występują nielicznie głównie w pasmie Karpat, znajdują się pod całkowitą ochroną gatunkową.

Inne podgatunki to grizzli, zamieszkujący Amerykę Północną, oraz niedźwiedź syryjski, występujący na terenie Syrii, a także wytępiony już Ursus arctos crowtheri, zamieszkujący niegdyś Afrykę Północno-Zachodnią.


Niedźwiedź andyjski ssak z rodziny niedźwiedzi, zaliczanej do rzędu drapieżnych. Jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel niedźwiedzi południowoamerykańskich ujmowanych niekiedy w odrębną podrodzinę Tremarctinae, zamieszkujący leśne obszary rejonu Andów w Ameryce Południowej od Wenezueli po Chile i Boliwię.

Osiąga długość do 140 cm, wysokość w kłębie do 80 cm (samce znacznie większe od samic), ciężar ciała samców do 130 kg, samic do 62 kg. Sierść długa, gęsta, czarno ubarwiona, białe lub żółtawe obwódki wokół oczu, często rozciągające się na boki głowy i szyję. Wzór ten jest różny u poszczególnych osobników: np. pochodzące z rejonu Boliwii mają jedynie nieznaczne jaśniejsze plamy bądź są ich prawie zupełnie pozbawione.

Pożywienie stanowią owoce, pędy roślinne, liście, niewielkie zwierzęta, czasem poluje na większą zdobycz, jak np. jelenie lub gwanako. Niedźwiedź peruwiański doskonale wspina się na drzewa, na których buduje gniazda, często również na miejsca spoczynku wybiera jaskinie. Żyje samotnie lub w grupach rodzinnych, liczących po kilka zwierząt.

Ciąża trwa ok. 8 miesięcy, samica rodzi 1-3 młodych, które osiągają dojrzałość płciową po ukończeniu 3 roku życia. Niedźwiedź peruwiański jest gatunkiem niezwykle rzadkim i zagrożonym wyginięciem, objętym międzynarodowym programem hodowlanym EEP przez ogrody zoologiczne.