Kometa Halleya (nazwa oficjalna 1P/Halley) to najbardziej znana kometa krótkookresowa. Nazwa pochodzi od nazwiska astronoma Edmunda Halleya, który w XVIII wieku badał zapiski o pojawianiu się komet z lat od 1456 do 1682 i przewidział ponowne pojawienie się tej komety w 1758 roku.
Budowa
Jądro komety Halleya jest bryłą o wymiarach 1688 km. Na powierzchni komety można wyróżnić wzgórza, doliny i kratery. Dużo danych o budowie komety dostarczyła w 1986 r. sonda Giotto, która zbliżyła się do komety na odległość kilkuset kilometrów i sfotografowała jej jądro. Jądro komety jest zbudowane ze skał, lodu oraz nieznanego materiału organicznego odpornego na wysokie temperatury. Na powierzchni komety znajduje się gruba, ciemna skorupa o nieznanym składzie chemicznym.
Ruch wokół Słońca
Najstarsze udokumentowane zapisy komety Halleya pochodzą z Chin z 613 roku p.n.e.. Kometa Halleya krąży po wydłużonej eliptycznej orbicie wokół Słońca. Okres obiegu wynosi średnio 76 lat. Ruch komety jest jednak zakłócany przez planety Układu Słonecznego (głównie Jowisza i Saturna), co sprawia że okres obiegu ulega czasem zmianom. Gdy kometa zbliża się do planety, siła grawitacyjna nadaje jej przyspieszenie, natomiast gdy się oddala, ulega spowolnieniu. Najkrótszy zaobserwowany okres obiegu wyniósł 74,5 lat. Po tym, jak została zaobserwowana w listopadzie 1835 r., jej ruch został przyspieszony do tego stopnia, że powróciła już w kwietniu 1910 r. Najdłuższy czas obiegu komety został zarejestrowany w Chinach, gdy zaobserwowano ją w 451 r. a następnie w 530 r., czyli 79 lat później. Dziś dzięki wykorzystaniu komputerów, kolejny powrót komety Halleya można przewidzieć z dokładnością do kilku godzin. Ostatnie przejście komety niedaleko Ziemi miało miejsce w roku 1986. 15 marca kometa zbliżyła się do Ziemi na odległość 150 mln km. Kometa Halleya była wówczas przedmiotem badań specjalnie w tym celu wysłanych sond: Wega 1, Wega 2, Giotto, Suisei, Sakigake i ICE.
Daty pojawiania się
Daty pojawiania się komety w przeszłości oraz przewidywane daty w przyszłości:
- 240 p.n.e.
- 164 p.n.e.
- sierpień 87 p.n.e.
- październik 12 p.n.e.
- styczeń 66
- marzec 141
- maj 218
- kwiecień 295
- luty 374
- czerwiec 451
- wrzesień 530
- marzec 607
- październik 684
- maj 760
- luty 837
- lipiec 912
- wrzesień 989
- marzec 1066
- kwiecień 1145
- wrzesień 1222
- październik 1301
- listopad 1378
- czerwiec 1456
- sierpień 1531
- 27 października 1607
- 15 września 1682
- 13 marca 1759
- 16 listopada 1835
- 20 kwietnia 1910
- 9 lutego 1986
- 28 lipca 2061
- 27 marca 2134