Najeźdźcy z północy - Wikingowie
Wikingami, a także Normanami nazywano śmiałych i okrutnych żeglarzy wojowników. Byli to germanie północni. Wyróżniano Duńczyków mieszkających w Skanii i na Półwyspie Jutlandzkim, Szwedów osiedlonych wokół Jeziora Malaren i Norwegów mieszkających najbardziej na północ, na wybrzeżach Morza Północnego. Przyczyny najazdów:
- w VII i VIII szybko wzrastało zaludnienie Skandynawii
- niekorzystny klimat
- brak dogodnych ziem pod uprawę
- kształtowanie się państw plemiennych co ciągnęło za sobą walki, które dla jednego przynosiły wygnanie, a innego zmuszały do ucieczki
- wierzenia i system społeczny wymagały od wodzów szczodrego wynagrodzenia służby wojennej, a bogactwo najłatwiej było zdobyć podczas wypraw łupieskich
- postęp w budowie statków
- najazdy miały też charakter handlowy i migracyjny
Wielkie znaczenie dla poznawanie życia codziennego Wikingów mają sagi. Ich bohaterami byli skandynawscy królowie, a także bogowie, legendarni bohaterowie, mitologiczne olbrzymy i karły.
Norwegowie, Szwedzi, Duńczycy.
Grupy etniczne wśród Normanów różniły się nie tylko językiem, ich wyprawy miały też różne cele. Norwegowie szukali ziem pod stałe osadnictwo, zdobyli Wyspy Owcze, Hybrydy, Orkady, Szetlandy, Irlandię, u schyłku IX w. usadowili się w Islandii, a nieco później dotarli do Grenlandii. Możliwe, że wylądowali też na wybrzeżach Ameryki Północnej.
Szwedzi zwani także Waregami byli bardziej kupcami. Dotarłszy do Morza Czarnego, pobudowali faktorie kupieckie w Kijowie i Nowogrodzie, przyczyniając się do powstania państwa ruskiego. Włączyli się do dalekosiężnej wymiany handlowej która rozwijała się między zachodnią Europą, a Bizancjum i arabskim Wschodem. Duńczycy stosunkowo późno porzucili korsarskie zajęcie. Od połowy IX w. zaczęli osiedlać się w okolicach ujść Sekwany i Loary oraz na północno wschodnich wybrzeżach Brytanii. U ujścia Sekwany zbudowali własne państwo Normandię. Jej władca przyjął w początkach X w. chrzest, a Normandia stała się lennem króla francuskiego. Normanowie ulegli szybkiej romanizacji. W pierwszej połowie XI w silną władzę książęcą ugruntował późniejszy zdobywca Anglii Wilhelm Zdobywca.