Rafael Santi

Rafaello Santi żył w latach 1483-1520. Był czołowym przedstawicielem „dojrzałego renesansu” zarówno w malarstwie, jak i w architekturze. Urodził się w Urbino we Włoszech. Do 1502 r. uczył się malarstwa w Perugii u Pietra di Cristofera Vanucciego, pod koniec 1504 r. przeniósł się do Florencji – tam poznał dzieła Leonarda da Vinci, które wywarły na niego olbrzymi wpływ.

W 1508 r. osiedlił się w Rzymie, gdzie za pośrednictwem Domato Bramantego otrzymał od papieża Juliusza II zlecenie udekorowania freskami apartamentów reprezentacyjnych, tzw. stanz, z których pierwszą ukończył w 1511 r. Za pontyfikatu kolejnego papieża Leona X objął kierownictwo budowy kościoła Św. Piotra i sprawował je od 1515 do 1520 r. Jednocześnie mianowano go też konserwatorem zabytków starożytnych.

Rafael doskonalił swój warsztat malarski tworząc słynne Madonny. W latach 1514-1516 sporządził siedem kartonów-wzorów do arrasów watykańskich przeznaczonych do zawieszenia w dolnej strefie kaplicy Sykstyńskiej.

Kolejnym zadaniem malarskim była dekoracja loggii watykańskich w krużgankach 2. piętra wykonana na zlecenie Leona X w latach 1517-1519. Obejmowała ona 52 epizody biblijne w 13 przesłach oraz słynne groteski. Mecenasem Rafaela był obok papieża bankier A. Chigi, dla którego artysta zaprojektował kaplicę przy rzymskim kościele Santa Maria del Popolo.

Inne prace architektoniczne Rafaela Santiego to: kościół San Eligo degli Orefici w Rzymie (ok.1509-1520) i również rzymski Palazzo Bresciano Costa (ok.1515, zburzony) oraz Palazzo Pandolfini we Florencji (ok. 1517). W malarskiej twórczości sztalugowej Rafaela dominowała tematyka religijna i portret.

Artysta dążył do stworzenia idealnego typu postaci kobiecej, posługiwał się też analizą psychologiczną, podkreślał indywidualne cechy modeli. Obrazy powstałe w Rzymie odznaczają się ciepłym i harmonijnym kolorytem, co stanowi efekt wpływu Sebastiana del Piombo.

Za szczytowe dzieło Santiego uchodzi „Madonna Sykstyńska” (ok. 1513), przeznaczona do kościoła Św. Sykstusa w Piacenzie oraz „Madonna della Sedia” (1516). Inne ważne obrazy: „Zaślubiny Marii” (1504), „Madonna ze szczygłem” (1505), „Madonna del Granduca” (ok.1505), „Piękna ogrodniczka” (1507), „Złożenie do grobu” (1507). Portrety: „La Fornarina” (1515), „Baldassare Castiglione” (1516), ,,Leon X z kardynałami” (ok. 1518).

Malarz w swojej pełnej harmonii sztuce po mistrzowsku godził chrześcijański światopogląd ze starożytnymi ideałami estetycznymi, czemu służyła zarówno doskonałość kompozycyjna, jak i nastrój powagi oraz klasyczne piękno jego dzieł.

Wpływ Rafaela na sztukę następnych wieków był olbrzymi – szczególnie tam gdzie realizowano koncepcje idealizujące i formułowano podstawy akademizmu.

Rafaello Santi, chociaż nie był zbyt znanym malarzem, to jednak namalował wiele pięknych obrazów, które krytycy uznawali za naprawdę wspaniałe i poruszające.