Mowy zależnej używamy, kiedy chcemy przekazać czyjąś wypowiedz nie cytując dokładnie tego, co ktoś powiedział, ale przekazując treść tej wypowiedzi.
Porównanie:
MOWA NIEZALEŻNA(direct speech)
Lara said: "I'm pretty"
(Lara powiedziala: ''jestem piękna'')
MOWA ZALEŻNA(reported speech)
Lara said (that) she was pretty.
(Lara powiedziała ze jest piękna.)
Zauważmy, ze zmienił sie czas w drugim zdaniu! Jest to bardzo ważne, ponieważ w mowie zależnej mamy do czynienia z tzw. następstwem czasów, czego w języku polskim nie zaobserwujemy. W skrócie jest to cofniecie czasu użytego w zdaniu podrzędnym.
Przykład:
MOWA NIEZALEŻNA (direct speech)
Jack said: ''I am handsome.''
(Jack powiedział: ''Jestem piękny.'')
MOWA ZALEŻNA (reported speech)
Jack said (that) he was handsome.
(Jack powiedział, ze jest piękny.)
W mowie niezależnej przekazujemy dokładnie (dokładne zacytowanie wypowiedzi) to, co powiedział Jack w czasie teraźniejszym: I'm handsome. Jeśli jednak chcemy przekazać wypowiedz używając mowy zależnej musimy ''cofnąć czas'' - w przypadku powyższego przykładu z czasu teraźniejszego (Present Simple) na czas przeszły(Past Simple) : ... that he was handsome.
that w nawiasach oznacza, ze mozemy to slowko pominac bez zmiany znaczenia zdania.
ZWRÓĆ UWAGĘ, ZE NA POLSKI NADAL TŁUMACZYMY ZDANIE W CZASIE TERAŹNIEJSZYM. !
Jeśli zdanie jest w czasie przeszłym,cofamy czas z przeszłego na zaprzeszły.
Przykład:
MOWA NIEZALEŻNA(direct speech)
Jack said: ''J was handsome.''
(Jack powiedział: ''Bylem przystojny'')
MOWA ZALEŻNA(reported speech)
JAck said (that) he had been handsome.
(Jack powiedział, ze był przystojny.)
Jak widać w przykładnie Past Simple zmienił sie w Past Perfect.
Oto zestawienie zmian czasów:
MOWA NIEZALEZNA(direct speech) MOWA ZALEZNA(reported speech)
Present Simple Past Simple
Bill said:''J don't like Susan.'' Bill said(that)she didn't like Susan.
(Bill powiedział:''Nie lubie Susan.'') (Bill powiedziała, ze nie lubi Susan.)
Present Continous Past Continous
''It's raining'' he said. He said It's raining.
(''Pada deszcz'' powiedział.) (On powiedział ze pada deszcz.)
Past Simple Past Perfect
Anna said ''I wrote a book.'' Anna said she had written a book.
(Anna powiedziała: ''Napisałam ksiazke.'') (Anna powiedziała, ze napisała ksiazke.)
Present Perfect Past Perfect
''I have lost my dress,'' said Alice. Alice said(that) he had lost his dress.
(''Zgubiłem sukienke'', powiedziala Alice.) (Alice powiedziała, ze zgubiła sukienke.)
Present Perfect Continous Past Perfect Continous
Mr.Johson said ''I've been working for Mr.Johson said he had been working for that
this company for 3 years.'' company for 3 years.
(Pan Johson powiedział:''Pracuje dla tej firmy (Pan Johson powiedział, ze pracyje dla tej
od 3 lat.) firmy od 3 lat.)
Future Simple Future in the Past
''I will do it tomorrow,'' said Jenny. Jenny said he would do it the next day.
(Zrobie to jutro'' powiedziała Jenny.) (Jenny powiedziała, ze zrobi to nastepnego
dnia)
Future Continous Future Continous in the Past
''She will be working on the project tomorrow at5'' George said she would be working on the
said George next day at5.
(Jutro o 5 ona bedzie pracowała nad projektem'' (George powiedział, ze ona bedzie pracowala
powiedzial George.) nad projektem jutro o 5.)
Czasowniki Modalne rozniez ulegaja zmianie:
MOWA NIEZALEZNA MOWA ZALEZNA
will would
can could
may might
shall should
would would
could Could
might might
should should
ZMIANA OKRESLENIKOW CZASU:
MOWANIEZALEZNA MOWA ZALEZNA
now then
today that day
tonight that night
this week that week
this month that month
tomorrow the following day/ the next day
next week the following week/the naxt week
next month the following month/the next month
yesterday the day before/the previous day
last night the night before/the previous night
MOWA NIEZALEZNA MOWA ZALEZNA
this-ten that-tamten
here-tutaj there-tam
W mowie zalezne zachowuja szyk zdania oznajmujacego! Nalezy zwrocic szczegolna uwage na kolejnosc słow w zdaniu.
Przykład:
MOWA NIEZALEZNA MOWA ZLAEZNA
''Will you give me my newspaper back?'' He asked me if would give him his newspaper
(Oddasz mi moja gazete?) back (on zapytał mnie, czy oddam jego gazete.)
''Do you like her?'' He asked Tom whether he liked her.
(''Czy ja lubie?'') (On zapytal Toma czy ja lubie.)
W PYTANIACH wstawiamy jeden ze spojnikow: IF lub WHETHER, oba tlumaczymy jako CZY z tym,ze
WHETHER jest bardziej formalne.
Jesli w pytaniach pojawi sie zaimek zaczynajacy sie na WH-, ten sam zaimek musi byc w pytaniu w mowie zaleznej:
np:
''Where are you from?'' They asked he where are you from.
(z kat pochodzisz?) (Oni zapytali go z kat pochodzi.)
CZASOWNIKI UZYWANE DO ZRELACJONOWANIA PYTANIA:
to ask pytac
to inquire pytac sie,dowiadywac
to want to know chciac wiedziec