Pewny stary Polak, obejmuje posadę latarnika w pobliżu kanału Panamskiego. Spędza czas w samotności. Przypadkiem wpada my w ręce "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Czyta głęboko wzruszony. Zapomniał zapalić latarnię, przez co statek wpadł nocą na skały. Latarnik traci posadę, musi odejść ze swej samotni.
W tym opisie losy Polaka- tułacza zamknięte są losy pokoleń, które musiało uchodzić z kraju po klęsce powstania listopadowego w roku1831. Skawiński tułał się po świecie, o czym świadczą odznaczenia: krzyż uzyskany w powstaniu listopadowym, drugi z Hiszpanii, trzeci to francuski Legia Honorowa, czwarty z powstania webierskiego1848 roku. Sto lat temu jak nie było radarów satelitarne, punktem orientacyjnych dla żeglarzy były latarnie morskie zapalane ręcznie o zmroku. Latarnik była niemal więźniem swej monotonnej pracy. Latarnie mógł opuścić tylko w niedzielę, (ale na krótko).Skawińskiemu odpowiadało życie pustelnika. Nie miał nic, prócz wspomnień. Polska znajdowała się w niewoli pod rządami trzech zaborców. Rodziny ani majątku nie miał. Miał jedynie wzruszające wspomnienia burzące całe jego jednostajne życie.
Henryk Sienkiewicz w swojej noweli opowiada o wartościach :
Patriotyzmie pokolenia, tułaczce dzielnego żołnierza Skawińskiego po świecie.
Wartością, którą ceni Sienkiewicz jest literatura Polska, dzięki niej Polacy nie zapomnieli o swej ojczyźnie. Literaturze rozwijała i uszlachetniała język. Zawarte w noweli Henryka Sienkiewicza:" Latarnik" można to odczytać w literackiej przenośni: Skawiński za życia jest w kamiennym grobie. Jest to opowiadanie o zmartwychwstaniu dzięki poezji.