"Do Justyny. Tęskność na Wiosnę"- interpretacja wiersza F.Karpińskiego

Franciszek Karpiński to jeden z najbardziej nam znanych twórców polskiego sentymentalizmu- prądu literackiego, który wyrósł w opozycji do klasycyzmu i charakteryzował się postrzeganiem świata przez pryzmat uczuć. Sentymentaliści uważali, iż należy odejść od cywilizacji, która jest źródłem ludzkiego nieszczęścia, dlatego w poezji tej tak istotną rolę odgrywa natura. W nurcie tym człowiek i jego uczucia są w centrum uwagi. Najbardziej charakterystycznymi gatunkami lirycznymi były sielanki i pieśni, dlatego w nurcie tym szczególną uwagę należy zwrócić na śpiewalność i melodyjność dzieła. W utworze „Do Justyny, Tęskność na wiosnę” Franciszka Karpińskiego wszystkie cechy sentymentalizmu są bardzo dobrze widoczne. W utworze tym występują, anafory- powtórzenia, wyliczenia, występuje też paralelizm- kolejne zwroty są do siebie podobne. Dzięki takim zabiegom autor nadaje utworowi melodyjność i dzięki temu czytając wiersz stwierdzamy, że całość przypomina nam piosenkę. Język jakim pisany jest utwór jest prosty i łatwy w odbiorze.

Jest to przede wszystkim wiersz miłosny. Już sam tytuł świadczy o tym, że będzie to wiersz dedykowany ukochanej Justynie, za którą podmiot liryczny bardzo tęskni. „Ja” liryczne nie jest jedynie tęskniącym kochankiem, ale również gospodarzem. Przywołuje on otaczającą go naturę, piękny wiosenny krajobraz, kiedy wszystko budzi się do życia np.:

"Już się i zboże do góry wzbiło,
I ledwie nie kłos chce wydać;
Całe się pole zazieleniło;
Mojej pszenicy nie widać!”

W tekście pojawiają się także inne elementy przyrody takie jak słowik, świecące mocno słońce, łąka ubrana w piękne rozkwitające kwiaty. Każde z tych zjawisk coś symbolizuje: słowik- natchnienie poetyckie, zboże - bogactwo, kwiaty - piękno, słońce – siły witalne, dająca życie, jednak żadnej z wymienionych z tych rzeczy podmiot liryczny nie posiada, ponieważ przy jego boku nie znajduje się jego ukochana kobieta i poprzez kolejne zwroty próbuje nam to uświadomić:

„A memu światłu cóż to się stało,
Że mi dotychczas nie świeci?
[...] Mojej pszenicy nie widać!
[...] A mój mi ptaszek nie śpiewa!
[...] A mój mi kwiatek nie schodzi!”

W utworze tym wiosna, która zawsze kojarzy nam się ze szczęściem i rozkwitem uczucia jest przez autora pokazana jako czas smutku, przygnębienia. W ostatnie zwrotce podmiot pyta zrezygnowany i poprzez personifikację prosi wiosnę o powrót ukochanej:

„O wiosno! Pókiż będę cię prosił,
Gospodarz zewsząd stroskany?
Jużem dość ziemię łzami urosił:
Wróć mi urodzaj kochany!”

Melodyjność, nawiązanie do natury, postrzeganiem świata poprzez pryzmat uczuć sprawiają, że dzieło Franciszka Karpińskiego to utwór typowy dla sentymentalizmu. Ten i podobne sentymentalne utwory były prekursorami kolejnej epoki - Romantyzmu.