Suwalszczyzna - przedstawienie krainy oraz agroturystyka

TURYSTYKA KWALIFIKOWANA - info
Turystyką kwalifikowaną w Polsce zajmuje się głównie Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Ma ono także swoje oddziały na Suwalszczyźnie: w Augustowie i w Suwałkach. Oddziały te, zgodnie ze statutowymi zadaniami, prowadzą szkolenia przewodników, wyznaczają szlaki turystyczne, zajmują się promocją regionu (m. in. przez własne wydawnictwa), organizują wycieczki rowerowe i rajdy piesze, spływy kajakowe oraz regaty żeglarskie. Również niektóre biura turystyczne i kluby żeglarskie współuczestniczą w organizowaniu i popularyzowaniu turystyki kwalifikowanej.
W krajoznawczym promowaniu Suwalszczyzny pomocne są dobrze opracowane przewodniki i mapy turystyczne z zaznaczonymi szlakami pieszymi i kajakowymi. Przez region ten prowadzi blisko 40 szlaków wyznakowanych, o łącznej długości ponad tysiąca kilometrów.
OBSŁUGA TURYSTYKI KWALIFIKOWANEJ
Agencja Turystyczna
Augustowski Oddział PTTK
Biuro Turystyki Czynnej
Klub Miłośników Dzikiej Przyrody
Wypożyczalnia rowerów
Wypożyczalnia sprzętu wodnego
OŚRODKI ŻEGLARSKIE
Klub Wodny PTTK,
Międzyszkolny Ośrodek Sportowy,
(w sezonie) Suwalski Okręgowy Związek Żeglarski,
Ośrodek Sportów Wodnych
SPORTY LOTNICZE
Aeroklub Suwalski,
SPRZĘT SPORTOWO-TURYSTYCZNY
Hurtownia sprzętu sportowego
WYPOCZYNEK NA SUWALSZCZYŹNIE

W OSTATNICH LATACH wyraźnie powiększyła się na Pojezierzu Suwalsko-Augustowskim baza wypoczynkowa i oferta usług turystycznych. Najbardziej rozwinięte zaplecze turystyczno-wypoczynkowe ma uzdrowiskowy Augustów, który posiada do dyspozycji gości komfortowe ośrodki, hotele, pensjonaty, obiekty rekreacyjne. Nie sprawia też kłopotu znalezienie dobrej kwatery ze smacznym wyżywieniem nad jeziorami augustowskimi i Kanałem Augustowskim - w Studzienicznej, Serwach, Płaskiej, Mikaszówce. Wypoczywa tu latem trzysta tysięcy osób. Mniej zasobna w infrastrukturę turystyczną jest ziemia suwalska, niemniej z roku na rok powiększająca bazę wypoczynkową, hotelową i gastronomiczną. Dotyczy to zarówno Suwałk, jak i najbliższych miejscowości letniskowych: Gawrychrudy, Płociczna, Starego Folwarku i nieco odleglejszych Smolnik, Becejł, Rutki-Tartaku, Wiżajn - gdzie szczególnie pomyślnie rozwija się agroturystyka. Ogólnodostępne są nadto dwa komfortowe ośrodki: Dom Pracy Twórczej w Wigrach oraz "Szelment" nad jeziorem Szelment Wielki. Rozwija się agroturystyka na ziemi sejneńskiej, skupiona przede wszystkim w Gibach i wokół tej miejscowości, skąd blisko nad jezioro Pomorze, nad którym znajduje się kilka ośrodków wypoczynkowych (w Posejnelach, Zelwie) i komfortowy pensjonat w Kuklach. Turyści, którzy szlakami pieszymi i kajakowymi przemierzają Suwalszczyznę, spotykają na trasach dobrze zagospodarowane pola biwakowe, stanice wodne i schroniska młodzieżowe, a także tanie noclegi w kwaterach prywatnych. Nie ma też kłopotów z zaopatrzeniem w artykuły żywnościowe, wypożyczeniem sprzętu turystycznego: namiotów, kajaków, rowerów, żaglówek, a nawet motorówek. Miłośnikom jazdy konnej swoje usługi oferują stajnie. Kto lubi ciszę lasów, kąpiele w jeziorach, piękne krajobrazy - powinien na swój wypoczynek wybrać Suwalszczyznę. Zapraszamy!


WYPOCZYNEK NA SUWALSZCZYŹNIE - info
Turystyka wypoczynkowa na Suwalszczynie koncentruje się na ziemi augustowskiej: w Augustowie, wokół jezior augustowskich, Kanału Augustowskiego, jezior Serwy i Blizno; na ziemi sejneńskiej: w okolicy Gib i jeziora Pomorze, nad jeziorami Hołny, Gaładuś oraz w Sejnach i Puńsku; na ziemi suwalskiej: wokół jeziora Wigry, nad jeziorami Hańcza i Krzywe, Rospuda, Wiżajny oraz w okolicach Filipowa, Przerośli, Rutki-Tartaku i Smolnik.
Informacji o rezerwacji miejsc w hotelach i pensjonatach, ośrodkach wypoczynkowych i kwaterach agroturystycznych udzielają centra informacji turystycznej oraz biura turystyczne w Augustowie i Suwałkach. Wszystkie miejscowości letniskowe Suwalszczyzny maja połączenia autobusowe z Augustowem, Sejnami i Suwałkami.
INFORMACJE O BAZIE NOCLEGOWEJ I WYPOCZYNKOWEJ
Centrum Promocji Suwalszczyzny, Suwałki,
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sejn i Sejneńszczyzny,
Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna, Suwałki
RENOMOWANE OŚRODKI WYPOCZYNKOWE I HOTELE
BEZKRWAWE ŁOWY

POJEZIERZE SUWALSKO-AUGUSTOWSKIE, podobnie jak sąsiednie krainy Biebrzy i Mazur Garbatych, są wymarzonym rajem dla fotografów profesjonalnych i amatorów. Toteż nie bez powodów właśnie ten zakątek Polski stał się terenem fotograficznych penetracji znanych fotografików. Jeszcze przed wojna utrwalał Suwalszczyznę na kliszy Jan Bułhak, a po wojnie w tym właśnie regionie urządzał "bezkrwawe łowy" Włodzimierz Puchalski. Kontunuatorami jego dzieła są: Włodzimierz Łapiński mieszkający nad Wigrami, autor albumów m.in.: "Pojednanie z lasem" i "Wielki bór" oraz Wiktor Wołkow z Supraśla, który od ponad trzydziestu lat uprawia "polowania z obiektywem" w krainie Biebrzy i Suwalszczyzny, czego efektem są albumy: "Biebrza", "Krzyże" i liczne wystawy. Niemało trofeów z fotograficznych polowań na dzikiego zwierza zebrali w ostatnich latach: augustowianin Darek Karp i sejneńszczanin Jan Krasnodębski, a z młodszych: Jarosław Borejszo, Piotr Malczewski, Lech Krzysztofiak, Marek Miś. Puszcze Augustowska, Romincka, Borecka, dolina Biebrzy, to krainy lasów, rzek i jezior z bogatą florą i fauną. Stwarzają one niepowtarzalne warunki do uprawiania fotografii przyrodniczej, do "bezkrwawych łowów" na łosia, jelenia, wilka, wydrę, bobra, orła bielika, żurawia, cietrzewia, głuszca, ale też na ważkę, motyla, chrząszcze, gady, płazy itp. Można też "polować" na widoki: wschody i zachody słońca, mgielne opary, architekturę wsi, sielskie pejzaże. Bogata w konfigurację, polodowcowa rzeba Suwalszczyzny - jakże dla oka atrakcyjna - aż kusi do utrwalania na kliszy jej prawdziwie malarskich zakątków. Wiedzą o tym suwalscy fotograficy, autorzy wielu wystaw fotograficznych, jak: Stanisław Woś, Piotr Bułanow, Ewa Przytuła. Jednakże pejzaże suwalskie, z całym bogactwem przyrody, nie są tylko dla profesjonalistów. Znajdzie tu swoje ścieżki fotograf amator, turysta, wczasowicz, każdy, kto wemie na wycieczkę aparat fotograficzny, kto uwrażliwiony na piękno przyrody, dostrzeże coś godnego utrwalenia na fotografii. Może to będzie początek pogłębionych studiów fotograficznych?
Dokąd wybrać się na "bezkrwawe łowy"? Szczególnie godne polecenia są doliny rzek: Biebrzy, dolnej Czarnej Hańczy (płynącej przez Puszczę Augustowską) i dolnej Rospudy. Mateczników zwierząt należy szukać w głębi Puszczy Augustowskiej, Rominckiej i Boreckiej, na Czerwonym Bagnie za Rajgrodem oraz w lasach dzierwańsko-smolnickich, w lesie Poszeszupie i lasach Gór Sudawskich. Ptactwo wodne i błotne, oprócz doliny Biebrzy, fotografuje się łatwo na Wigrach, a bociany, łabędzie i czaple - w każdym zakątku Suwalszczyzny.
W krajobrazie Suwalszczyzny są miejsca o wyjątkowych właściwościach fotogenicznych. Przede wszystkim punkty widokowe z gór: Cisowej koło Gulbieniszek, Jesionowej nad Szelmentem Wielkim, Zamkowej nad jeziorem Szurpiły, Krzemieniuchy koło Żywej Wody. Na najpiękniejsze pejzażowo zakątki trafi fotograf w okolicy Smolnik, Turtula, Doliny Rowelskiej i Marianki, Gór Sudawskich; nad jeziorami: Wigry, Pomorze, Gaładuś, Rospuda, Serwy; nad Kanałem Augustowskim i w dolinie rzek: Rospudy, Czarnej Hańczy, Marychy, Wiatrołuży, Błędzianki, Bludzi.

BEZKRWAWE ŁOWY - info
Szczególnie atrakcyjną krainą do uprawiania "bezkrwawych łowów" - dzięki bogactwu fauny i flory oraz unikalnym krajobrazom nizinno-bagiennym - jest dolina Biebrzy. Rzeka przepływa przez cały obszar Biebrzańskiego Parku Narodowego. Od strony lądu prowadzą w głąb doliny drogi i wyznakowane szlaki turystyczne. Turysta-fotograf znajdzie przy nich pola namiotowe, kwatery prywatne i pokoje gościnne dyrekcji Parku.
Kto lubi fotografię krajobrazową, ten wyszuka odpowiednie pejzaże i malownicze zakątki w północnej części Suwalszczyzny. Znalezienie tam kwatery na nocleg lub dłuższy pobyt nie nastręcza większych kłopotów.
Bardzo cennym terenem do uprawiania fotografii przyrodniczej - przy tym łatwym do penetracji pieszej, rowerowej, częściowo
URLOP Z WĘDKĄ

WĘDKOWANIE to zaspokojenie pasji łowieckich, a jednocześnie czynna forma wypoczynku nad wodą. Suwalszczyzna jest wymarzoną krainą amatorskiego połowu ryb na wędkę zarówno na jeziorach, jak i rzekach. Przysłowie powiada: "Tam znajdą się ryby, gdzie się ich najmniej spodziewasz". Pewnie jest w tym sporo racji. Ale dobry i doświadczony wędkarz wie dobrze, gdzie "ryba bierze". W każdym razie wędkarze zamieszkujący Pojezierze Suwalsko-Augustowskie w zasobności rybostanów w poszczególnych jeziorach doskonale się orientują i chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami z wędkarzami, którzy w tym zakątku kraju chcą popróbować "szczęścia z wędką". W rozpoznaniu łowisk pomocne są też przewodniki wędkarskie. Skład gatunkowy ryb jest uzależniony od żyzności jezior, czystości wód i ich głębokości. Te cechy decydują o klasyfikacji łowisk. Na Suwalszczynie mamy jeziora typu sielawowego, trociowo-sielawowego, sandaczowo-leszczowego, leszczowo-szczupakowego, linowego, karasiowego i kilka typów pośrednich. Wybitne walory rekreacyjno-wędkarskie, a przy tym krajobrazowe, prezentują jeziora: Wigry, Rospuda, Pierty, Garbaś, Białe Filipowskie, Wiżajny, jeziora augustowskie, Hołny, Gaładuś i wiele innych. Złowić można na nich troć, szczupaka, węgorza i ponad dwadzieścia innych gatunków ryb. Wielu wędkarzy lubi wolny czas spędzać z wędką nad rzekami. Ma swoich zagorzałych zwolenników Biebrza, która w środkowo-górnym odcinku graniczy z Suwalszczyzną. Za rybną uchodzi Czarna Hańcza, w której złowić można nie tylko szczupaka, węgorza czy okonia, ale również pstrąga. Obfitują w wiele gatunków ryb również: Marycha, Netta, Szlamica i Rospuda. Z wędką na ryby - zaprasza kraina Hańczy, Wigier i Rospudy!

URLOP Z WĘDK - info
Gospodarka rybacka na wodach Suwalszczyzny ma kilku gestorów. Większa część jezior tego regionu jest dzierżawiona przez Polski Związek Wędkarski (PZW) w Warszawie - Przedsiębiorstwo Rybackie w Rucianem Nidzie; sporo akwenów znajduje się w rękach spółek rybackich, a zbiorniki niewielkie są dzierżawione przez osoby prywatne. Gospodarzem wód Wigierskiego Parku Narodowego (WPN) jest dyrekcja Parku.
Wędkarze chcący łowić na wodach PZW lub WPN winni wykupić kartę licencyjną i zapoznać się z regulaminem połowów wędkarskich. Na pozostałych wodach opłaty za wędkowanie pobierają spółki rybackie oraz prywatni dzierżawcy.
JEZIORA PZW NA SUWALSZCZYŹNIE
Powiat augustowski: Blizienko, Blizno, Necko, Rospuda. Powiat sejneński: Dechłe, Długie, Dowcień, Gaładuś, Gremzdy, Pełele, Sejwy, Żubrowo. Powiat suwalski: Białe (Filipowskie), Boczne, Bocznel, Bolesty, Czostków, Długie, Gacne, Garbaś, Głębokie, Hańcza, Jemieliste, Kamienne, Kościelne, Krzywe (Huciańskie - wraz z Czarnym, Dąbrówką, Koleśnym i Zielonym), Krzywe (Przeroślańskie), Linówek, Marianka I, II, Mauda, Mieruniszki Wielkie i Małe, Okrągłe, Przystajne, Rospuda, Staw Płociczno, Sumowo, Szurpiły, Wysokie.

ŁOWISKA RZECZNE PZW
Czarna Hańcza: od mostu w Bachanowie, do mostu w Sobolewie; od rzeczki Żubrówki do Maćkowej Rudy; od mostu w Studzianym Lesie do granicy państwa.
Rospuda: na odcinku od spiętrzenia w Raczkach, do jeziora Necko.
DARZ BÓR

TRADYCJE POLSKIEGO ŁOWIECTWA, sięgające czasów pierwszych królów polskich, są żywe; służą kulturze myśliwskiej Polaków. Suwalszczyzna - z Puszczą Augustowską i lasami w części północnej - należy do liczących się w kraju i atrakcyjnych terenów łowieckich. Uprawiane jest tu myślistwo na grubego zwierza, na zwierzyną drobną i ptactwo łowne. Warto przypomnieć, że w pojaćwieskich puszczach od początku XV wieku polowali książęta litewscy i królowie polscy. Na wyspie Wigry miał swój dwór myśliwski Wielki Książę Litewski, Witold. Przebywali w nim Jagiełło i jego następcy, polując na tury, żubry, łosie, jelenie, niedwiedzie, dziki. Władysław IV dwór ten przebudował na bardziej okazały i wygodny. Gospodarzem większości terenów łowieckich w kraju jest Polski Związek Łowiecki. Realizuje on swoje zadania statutowe poprzez koła łowieckie. Organizują one między innymi polowania dla swoich członków, jak również myśliwych zza granicy (za pośrednictwem Biura Polowań "Knieja" w Suwałkach). Na łowiskach Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego najczęściej strzela się dziki, sarny, łosie, jelenie, zające, ale także lisy, borsuki, jenoty. Z ptactwa wodnego myśliwi najczęściej polują na dzikie gęsi i kaczki krzyżówki, zaś z ptactwa polnego na kuropatwy.
Tereny łowieckie Suwalszczyzny zajmują ponad 320 tys. ha, z czego na powierzchnię leśną, wraz z Puszczą Augustowską, przypada 122 tys. ha. Obszar ten podzielony jest na 57 obwodów łowieckich: z tego 46 obwodów należy do kół łowieckich, a pozostałe 11 (jako obwody wydzielone na terenie Puszczy Augustowskiej) znajdują się w gestii Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku.
Na Suwalszczynie gospodarkę łowiecką prowadzi 11 kół miejscowych (5 w Suwałkach, 4 w Augustowie i 2 w Sejnach). Do najstarszych o półwiekowej działalności, należą: Koło "Jedynka" w Suwałkach oraz Koło "Leśnik" w Augustowie. Poza tym ma tutaj swoje obwody kilka kół z Polski. Na łowiskach Suwalszczyzny strzela się rocznie ponad: 250 jeleni, 60 łosi, 700 saren, 600 dzików. W Puszczy Augustowskiej występuje jeleń "mazurski", szczególnie ceniony przez myśliwych ze względu na dużą masę ciała i wyjątkowo okazałe poroże.

DARZ BÓR - info
Organizacją polowań na łowiskach Suwalszczyzny zajmuje się Biuro Polowań "Knieja" w Suwałkach oraz biuro polowań działające przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Białymstoku. Biura polowań są pośrednikami pomiędzy klientem-myśliwym a kołami łowieckimi, które na zlecenie biur urządzają dla myśliwych (z kraju i z zagranicy) polowania oraz opiekują się nimi na czas łowów. Myśliwi mają zapewniony dojazd na łowiska, noclegi i wyżywienie.
ADRESY I TELEFONY USŁUG MYŚLIWSKICH
Biuro Polowań
Polski Związek Łowiecki,
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych,
Sklep myśliwski




SUWAŁKI
SUWAŁKI to najmłodsze miasto Suwalszczyzny, lecz pod względem ilości mieszkańców - najliczniejsze. Założone zostało przez zakon kamedułów wigierskich na terenie ich wielkich dóbr. Miejscowość powstała przy zakolu Czarnej Hańczy, u zbiegu historycznych szlaków z Grodna do Królewca i z Mazowsza na Litwę. Początkowo, około 1690 roku, była to osada. Szybko się jednak rozwijała, więc kameduli postanowili przekształcić ją w miasto. W 1710 roku uzyskali od króla Augusta II przywilej na targi i jarmarki. W 1715 roku uwolnili mieszczan od pańszczyzny, wytyczyli rynek i działki pod zabudowę. W 1720 roku August II zatwierdził przywilej lokacyjny Suwałk, nadając im prawa magdeburskie, z ustanowieniem targów, jarmarku i herbu. Po trzecim rozbiorze Polski (1795 rok) Suwalszczyzna dostała się Prusom, których władze skonfiskowały dobra kamedulskie, a zakonników zmusiły w 1800 roku do opuszczenia klasztoru w Wigrach. Suwałki przestały być miastem zakonnym. Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku ziemia suwalska znalazła się w granicach Królestwa Polskiego. Od 1816 roku Suwałki stały się siedzibą województwa augustowskiego, a po 1837 roku - guberni. Wartością Suwałk jest ich układ urbanizacyjno-przestrzenny, zachowany podług planów regulacji z 1825 roku. Oryginalnym elementem tego planu było utrzymanie reprezentacyjnej zabudowy miasta - przede wszystkim gmachów użyteczności publicznej - wzdłuż głównej ulicy, która równocześnie stanowiła naturalny fragment tzw. traktu kowieńskiego z Warszawy przez Kowno do Petersburga. Ulica ta (obecnie Tadeusza Kościuszki) jest nadal centralną arterią miasta, o interesującej klasycystycznej zabudowie. Architektura suwalskiej starówki - zgodnie z dziewiętnastowieczym stylem - reprezentuje zarówno w budowlach sakralnych, jak i świeckich, formy klasycystyczne. Ich projektantami byli znani i cenieni architekci z Włoch: Piotr Aigner, Antoni Corazzi, Henryk Marconi, a z Polaków - Karol Majerski.
W dwudziestoleciu międzywojennym Suwałki były miastem powiatowym, podobnie jak i po 1945 roku. W latach 1975-1999 pełniły funkcję stolicy województwa suwalskiego. Obecnie jest to miasto powiatowe. Liczy 70 tysięcy mieszkańców. Prowadzą przez nie szosy tranzytowe do przejść granicznych w Ogrodnikach i Budzisku - na Litwę.
W Królestwie Polskim Suwałki były miastem garnizonowym. Zachowały się cztery duże zespoły koszarowe (zabytki), w których stacjonowało wojsko rosyjskie, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości - Wojsko Polskie. Warto zwiedzić cmentarze suwalskie: katolicki, ewangelicki, prawosławny, żydowski i muzułmański. Znajdują się one przy ulicy Zarzecze.
SUWAŁKI - info
Suwałki - do niedawna stolica województwa, obecnie miasto powiatowe - jest administracyjnym, przemysłowym, handlowym, kulturalno-oświatowym i turystycznym centrum Suwalszczyzny. Miasto stanowi dobrze wyposażoną bazę wypadową dla turystów i wczasowiczów, chcących zwiedzić Wigierski Park Narodowy, Suwalski Park Krajobrazowy, Puszczę Augustowską, wschodnią część Biebrzańskiego Parku Narodowego, a nadto regiony sąsiednie - Mazury Garbate z Puszczą Romincką i Puszczą Borecką, Pojezierze Ełckie oraz Krainę Wielkich Jezior Mazurskich.
Suwałki mają dobrze rozwiniętą sieć komunikacji autobusowej, która łączy miasta, miasteczka i większość wsi Suwalszczyzny; posiadają też połączenia z Warszawą, Białymstokiem, Gdańskiem, Olsztynem, Toruniem. Funkcjonuje także łączność autobusowa z Litwą (przez przejście graniczne w Ogrodnikach i Budzisku), z Białorusią (przez przejście graniczne w Kunicy Białostockiej) i z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej (przez przejście graniczne Gołdap-Gusiew).
Ponadto komunikacja kolejowa łączy - przez Suwałki - Litwę z Białymstokiem i Warszawą.
WSIE, WIOSKI, ZAGRODY... - info
Niewiele jest już na Suwalszczynie wsi, które zachowały swój dawny charakter i typową dla regionu wiejską zabudowę drewnianą (chat mieszkalnych) z budynkami gospodarczymi z "glinobitki" i łupanych głazów. Do ciekawszych pod względem zabudowy i układu przestrzennego - z zachowanymi chatami z początku XX wieku - należą między innymi: Błaskowizna, Buda Ruska, Cimochowizna, Dzierwany, Gawieniańce, Hańcza, Laskowskie, Leszczewo, Matłak, Motule, Pogorzelec, Przejma Wielka, Remieńkiń, Rosochaty Róg.
Pod względem administracyjnym Suwalszczyznę - która jest częścią województwa podlaskiego - tworzą trzy powiaty: Augustów, Sejny i Suwałki oraz 19 gmin. Wszystkie miejscowości gminne mają dobre połączenia autobusowe z miastami powiatowymi.
KRAJOBRAZOWA SUWALSZCZYZNA

O PIĘKNIE SUWALSZCZYZNY nie trzeba nikogo przekonywać. Ma ona ugruntowaną renomę krainy krajobrazowo malowniczej, przyrodniczo niezmiernie cennej, a historycznie bogatej. Jej dzieje tworzyli od paru wieków Polacy, Litwini oraz Żydzi, Rosjanie i niemieccy osiedleńcy. Suwalszczyzna należy do tych urodziwych regionów naszego kraju, gdzie natura nagromadziła wyjątkowo dużo różnorodnych form rzeby terenu i wykształciła bogatą szatę roślinną. Geologiczny obraz tej krainy ukształtowała działalność lądolodu skandynawskiego, który czterokrotnie nasuwał się na ziemie polskie. Największy wpływ na ukształtowanie Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego miało ostatnie zlodowacenie bałtyckie w swej fazie pomorskiej. Lądolód z tego obszaru ustąpił 10 - 12 tysięcy lat temu, pozostawiając po sobie młodą i stąd wyrazistą rzebę, której konfiguracje tworzą wysoczyzny, morenowe wzgórza, krawędzie rozległych dolin, bogata sieć hydrologiczna z głębokimi rynnami rzek i misami różnorakich kształtów jezior.
Współczesny obraz Suwalszczyzny współtworzą obszary naturalne, zbliżone do pierwotnych (jak Puszcza Augustowska, czy otoczone lasami jeziora i doliny rzek), z terenami krajobrazu kulturowego, ukształtowanego przez człowieka, gdzie w przyrodniczy pejzaż wtopione są wioski, dawne miasteczka i trzy większe miasta: Suwałki, Augustów i Sejny. Wszystkie te miejscowości splata sieć żwirowych i asfaltowych dróg, które ułatwiają dotarcie pieszo, rowerem, samochodem do każdego miejsca tej godnej zwiedzenia krainy.
Suwalszczyzna - atrakcyjna o każdej porze roku - zaprasza!

KRAJOBRAZOWA SUWALSZCZYZNA - info
Suwalszczyznę warto zwiedzać zarówno dla jej walorów krajoznawczych, jak i piękna samych krajobrazów. Dzięki bogatej polodowcowej konfiguracji - wysoczyzn, wzgórz, dolin, wąwozów, koryt rzecznych, niecek jezior - ma ten region pejzaż urozmaicony: fragmentami niemal podgórski (północna Suwalszczyzna), w części południowej nizinny i puszczański. Poniżej podajemy najbardziej krajobrazowo interesujące odcinki szos i dróg po Pojezierzu Suwalsko-Augustowskim oraz najciekawsze miejsca widokowe.
W KRAINIE WIGIER - info
Tereny Wigierskiego Parku Narodowego stwarzają bardzo dobre warunki dla rekreacji i wypoczynku. Zwłaszcza atrakcyjne są okolice nad jeziorem Wigry, gdzie znajdują się - znane już przed wojną - wsie letniskowe: Gawrychruda, Płociczno, Stary Folwark, Bryzgiel, Cimochowizna. Przez Park prowadzą dobrze oznakowane szlaki piesze oraz rowerowe, a także kajakowe i konne. Umożliwiają one poznanie najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo zakątków tej leśno-jeziornej krainy. Wędrować można jedynie po trasach znakowanych i drogach publicznych (w każdym innym przypadku wymagany jest przewodnik) - po uprzednim wykupieniu karty wstępu do Parku (do nabycia w siedzibie dyrekcji WPN, w ośrodkach wypoczynkowych, na polach biwakowych, u strażników Parku). Okolice Wigier mają dobrze rozwiniętą bazę noclegową i gastronomiczną.
SUWALSKI PARK KRAJOBRAZOWY

SUWALSKI PARK KRAJOBRAZOWY utworzony został w 1976 roku. Chroni on jeden z najpiękniejszych zakątków północno-wchodniej Polski. Bogactwo przyrodnicze i piękno pejzażu czynią tę krainę wyjątkowo atrakcyjną. Jej wielce urozmaiconą rzebę terenu ukształtowało - jak zresztą całego Pojezierza Suwalskiego - ostatnie zlodowacenie bałtyckie sprzed 10-12 tysięcy lat. To jego działalność i skutki ustępowania lądolodu (roztopy) nadały obszarowi Parku wyjątkowo urozmaiconą konfigurację, której deniwelacje sięgają ponad 100 m, tworząc wyniosłe wzgórza, niecki malowniczych jezior, kwieciste doliny poprzecinane licznymi strumieniami i głębokie rynny rzek, zwłaszcza Czarnej Hańczy. Przepływa ona przez najgłębsze jezioro w Polsce i na Niżu Europejskim - Hańczę (108,5 m głębokości). Jest to największy akwen w obrębie Parku. Fenomenem geologicznym w Parku jest też tzw. Zagłębienie Szeszupy - rzeki przecinającej Park z zachodu na wschód. Tworzy ono ogromną pranieckę wytopiskową z licznymi wzgórzami morenowymi i kemowymi, w otoczeniu których rozłożyły się niezmiernie urodziwe jeziora, między innymi: Jaczno, Kojle, Perty, Szurpiły. Wspaniałym punktem widokowym jest Góra Cisowa koło Gulbieniszek. Roztacza się z niej panorama niemal na cały Park. Piękny krajobraz rozciąga się też z Góry Zamkowej, dawnego grodziska Jaćwingów. W obrębie SKP znajdują się unikatowe formy geomorfologiczne: oz turtulski, wisząca dolina, wiszące torfowiska oraz - objęte ochroną rezerwatową - trzy głazowiska. Warte obejrzenia są: molenna staroobrzędowców w Wodziłkach, siedlisko młyńskie w Turtulu (siedziba zarządu Parku), ruiny dworu w Starej Hańczy i niszczejący dwór w Kleszczówku. Dzięki dobrze oznakowanym szlakom pieszym i rowerowym oraz ścieżkom dydaktyczno-poznawczym obszar Parku jest łatwy do zwiedzania.

SUWALSKI PARK KRAJOBRAZOWY - info
Suwalski Park Krajobrazowy (SPK) jest oddalony od Suwałk o 10 km. Jego granicami (lub w ich pobliżu) prowadzą drogi asfaltowe, a jedynie od strony północnej - od Smolnik do Starej Hańczy - droga żwirowa. Park można więc objechać samochodem, przy czym należy pamiętać, że w jego obrębie obowiązuje zakaz poruszania się pojazdami spalinowymi (nie dotyczny to mieszkańców Parku).
Na obszarze SPK znajdują się wsie letniskowe: Smolniki, Kleszczówek, Szurpiły, Błaskowizna, które mają dobre połączenia autobusowe z Suwałkami.
PUSZCZA AUGUSTOWSKA - info
Puszcza Augustowska ma około 40 km długości i tyleż szerokości. W otoczeniu puszczańskich borów położony jest uzdrowiskowy Augustów, a na ich przedpolach usytuowane są Suwałki. W głębi Puszczy i na jej obrzeżach znajduje się wiele wsi letniskowych.
Zachodnimi fragmentami Puszczy Augustowskiej prowadzi międzynarodowa szosa nr 8 (do przejścia granicznego w Budzisku); z Augustowa biegną przez Puszczę historyczne gościńce, obecnie szosy asfaltowe: do Lipska nad Biebrzą, wzdłuż Kanału Augustowskiego i do Sejn przez Giby (i dalej, do przejścia granicznego w Ogrodnikach).
Sieć hydrograficzna Puszczy - wody rzek, jezior, Kanału Augustowskiego - stwarzają doskonałe warunki do uprawiania turystyki kajakowej i żeglarstwa. Oznakowane szlaki piesze (i zarazem rowerowe) pozwalają na zapoznanie się z najciekawszymi przyrodniczo i krajobrazowo zakątkami tej leśnej krainy.
KANAŁ AUGUSTOWSKI - info
Najszybciej Kanał Augustowski zwiedzić można samochodem. Drogi asfaltowe i żwirowe prowadzą nieopodal jego brzegów. Łatwo dotrzeć do zabytkowych i najładniejszych zarazem śluz: Przewię, Paniewo, Perkuć, Sosnówek, Tartak i Kudrynki. Na piechurów i rowerzystów czeka znakowany szlak zielony, który nad samym brzegiem Kanału biegnie z Augustowa do Mikaszówki (39,4 km).
Oczywiście, największą atrakcją jest przepłynięcie tej wodnej arterii kajakiem, kanoe, łodzią rybacką czy też motorówką. Wodowanie przez śluzy dostarcza wiele emocji (jest odpłatne, ceny niskie). Warto też zwiedzić część Kanału i jeziora augustowskie statkiem pasażerskiej Żeglugi Augustowskiej.

RZEKI SUWALSZCZYZNY - info
Dwie rzeki Suwalszczyzny, Czarna Hańcza i Rospuda, należą do najbardziej znanych i atrakcyjnych szlaków kajakowych północno-wschodniej Polski. Przedłużeniem szlaku hańczańskiego jest Kanał Augustowski. Mniej znany, chociaż krajoznawczo ciekawy, jest szlak Marychy. Do prawdziwie traperskich i puszczańskich należy spływ Blizną. Wielu miłośników - ze względu na bogactwo przyrody - ma rzeka Biebrza. Na wszystkich tych trasach wodnych organizują spływy kajakowe liczne biura turystyczne nie tylko z Augustowa, Sejn i Suwałk, lecz również warszawskie, białostockie czy łomżyńskie.
Wzdłuż Czarnej Hańczy i Kanału Augustowskiego wodniacy mają do dyspozycji zagospodarowane pola biwakowe oraz stanice wodne z zapleczem gastronomicznym i kempingowym. Turyści indywidualni nie mają trudności z wypożyczeniem sprzętu wodnego.
AGROTURYSTYKA

LUDZIE Z WIELKICH MIAST, pełnych zgiełku, zawsze chętnie spędzali letnie urlopy w wiejskim zaciszu. Jeszcze nie tak dawno ten rodzaj wypoczynku zwał się "wczasami pod gruszą". Ich obecną formą - bardziej zorganizowaną i ze znacznie szerszą ofertą usług - jest agroturystyka. Pomyślnie rozwija się ona w północno-wschodniej Polsce. Rekreacyjno-letniskowe walory wsi suwalskiej są znane. Już przed wojną uchodziły za miejscowości letniskowe: Becejły nad Szelmentem Małym, Cimochowizna, Stary Folwark i Gawrychruda nad Wigrami, Smolniki w otoczeniu jezior kleszczowieckich. Obecnie wsie te, znacznie rozbudowane, z komfortowymi kwaterami agroturystycznymi i pensjonatami - są popularnymi miejscowościami letniskowymi. Należą do nich także: Ateny, Bryzgiel, Płociczno, Serwy, Płaska, Mikaszówka, Giby, Wiżajny, Burniszki i wiele innych. Wszystkie one położone są nad jeziorami, w otoczeniu borów i lasów. Słyną z gościnności i dobrej kuchni domowej z daniami regionalnymi. Wypoczynek w wiejskiej zagrodzie - w bliskości pól, łąk, lasu i wody, w kontakcie z rolnikiem, domowymi zwierzętami - o ileż jest cenniejszy od pobytu w przepełnionych uzdrowiskach, na hałaśliwych plażach i w ośrodkach wypoczynkowych. Nic więc dziwnego, że agroturystyka ma coraz więcej zwolenników. Czyste powietrze, czyste wody jezior i rzek, przejażdżki konne i bryczkami, wędkowanie, pływanie łodziami, zaciszne miejsca kąpielowe, wiejskie dróżki wśród sielskiego pejzażu, zachęcające do spacerów - to daje urlop na wsi suwalskiej.

AGROTURYSTYKA - info
Agroturystyka na Suwalszczynie cieszy się coraz większą popularnością i uznaniem tych, którzy z jej usług korzystają. Nic też dziwnego, że z roku na rok powiększa się baza agroturystyczna regionu i zakres usług. Na rzecz idei agroturystyki i jej organizacji działają miejscowe stowarzyszenia: Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna (dysponuje 300 kwaterami) i Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Sejn i Sejneńszczyzny. Nadto Związek Gmin Północno-Wschodnich "Szelment" prowadzi działalność związaną z rozwojem infrastruktury agroturystycznej na terenie swoich gmin.
Najwięcej kwater agroturystycznych znajduje się na Pojezierzu Wschodniosuwalskim, w pasie od jezior Wigry i Pomorze po okolice Wiżajn. Warto wspomnieć o Wiejskiej Bazie Noclegowej "Maniówka" w odrestaurowanym budynku dawnej szkoły w Nowej Wsi. Służy ona edukacji i rehabilitacji młodzieży niepełnosprawnej (30 miejsc i 3 kwatery w domach).
Miejscowości agroturystyczne mają dobre połączenia autobusowe z miastami powiatowymi Suwalszczyzny - Augustowem, Sejnami i Suwałkami. Gospodarstwa, w których świadczone są usługi agroturystyczne, mają telefony. Większość kwater posiada wysoki standard wyposażenia pokoi gościnnych i prowadzi bardzo dobrą kuchnię.
WSIE AGROTURYSTYCZNE NA SUWALSZCZYŹNIE
Bachanowo, Bakałarzewo, Becejły, Błaskowizna, Bryzgiel, Burniszki, Cimochowizna, Danowskie, Folusz, Gawrychruda, Giby, Grauże Nowe, Gulbieniszki, Jeleniewo (kolonie), Kaletnik, Kopanica, Krusznik, Leszczewek, Maćkowa Ruda, Okuniowiec, Płaska, Płociczno, Pobondzie, Potopy, Przejma Wielka, Przerośl, Rowele, Rutka-Tartak, Sejwy, Sidory, Stankuny, Stary Folwark, Szurpiły, Tobołowo, Wiżajny, Wiżgóry, Wołownia, Wysokie.
Usługi agroturystyczne: organizowanie po okolicy wycieczek pieszych i bryczkami, przejażdżki konne, ogniska, udostępnianie łodzi rybackich, kajaków i żaglówek, wprowadzanie w tajniki kuchni regionalnej.