Perykles

Urodzony ok. 495 r. p.n.e. był najwybitniejszą postacią, która przewodziła ludowi ateńskiemu. Dzięki swojemu talentowi kierował polityka Aten przez niemal 30 lat. Za jego czasów przeprowadzono reformy, które pozwoliły rozszerzyć zakres swobód obywatelskich i dopuścić do udziału w rządach jeszcze szerszą grupę obywateli.

Wzmocnił demokrację ateńską i w swoich przemowach wskazywał zalety tego ustroju:
- w sporach prywatnych każdy obywatel jest równy w obliczu prawa;
- jednostkę ceni się nie ze względu na jej przynależność do pewnej grupy, lecz ze względu na talent osobisty, jakim się wyróżnia;
- ubóstwo albo nieznane pochodzenie nie przeszkadza w osiąganiu zaszczytów;
- kierując się wyrozumiałością w życiu prywatnym, szanujemy prawa w życiu publicznym;
- jesteśmy posłuszni władzy i prawom, zwłaszcza tym niepisanym, które bronią pokrzywdzonych i których przekroczenie przynosi powszechną hańbę;
- miasto nasze pozostawiamy otwarte dla wszystkich;
- państwo nasze jest godne podziwu i pod tymi względami i pod wielu innymi. Kochamy, bowiem piękno, ale bez zniewieściałości, bogactwem się chwalimy, lecz używamy go w potrzebie;
- ci sami ludzie, którzy zajmują się sprawami państwa, zajmują się także swymi osobistymi, a ci, którzy ograniczają się do rzemiosła, znają się także na polityce;
- zdobywamy sobie przyjaciół przez doświadczenie dobrodziejstw, a nie przez ich przyjmowanie.

Z inicjatywy Peryklesa wzniesiono w Atenach wspaniałe budowle, m.in. Propyleje ateńskie i Partenon, rozbudowano Akropolis ateńską, wykończono zaczętą przez Temistoklesa budowlę "długich" murów; łączących port morski Pireus z miastem Ateny i potem Faleron. Na czasy Peryklesa przypada rozkwit nauki i literatury. Żyli i tworzyli wtedy w Atenach wybitni tragediopisarze greccy Sofokles i Eurypides, rzeźbiarz Fidiasz, filozof Sokrates.

Na wniosek Peryklesa udostępniono biednej ludności udział w widowiskach teatralnych, opłacając wstęp do teatru. Przeciętny Ateńczyk uczestniczył w widowiskach na najwyższym poziomie artystycznym, które nie tylko bawiły, ale także wychowywały i pobudzały do głębokich przemyśleń. Obywatelom Aten, nawet najuboższym, demokracja wydawała się największym skarbem, którego warto było bronić.

Zasługą Peryklesa było umocnienie wpływów Aten w całej Grecji. W 430 r., w początkach wojny peloponeskiej, wybuchła w Atenach zaraza (dżuma), która spowodowała śmierć ok. ¼ ludności kraju. Dosięgła ona również Peryklesa.