Porównanie "Romantyczności" Mickiewicza z "Balladami i romansami" Broniewskiego.

Epoka romantyzmu w Europie zachodniej zaczęła się wraz z XIX stuleciem. W Polsce, nurt romantyczny oparty o ludowość, poezję ludową, obyczaje i wyobrażenia ludu zapoczątkowany został w 1822 wraz z wydaniem I tomiku poezji Adama Mickiewicza – „Ballady i Romanse”. Wielu późniejszych poetów nawiązywało do „Ballad i Romansów”, między innymi Władysław Broniewski, który w 1945 roku wydał tomik „Drzewo rozpaczające”, w którym znalazł się wiersz zatytułowany „Ballady i romanse”.
Czy Broniewski nazwał wiersz identycznie do tomiku Mickiewicza, ponieważ bezpośrednio nawiązuje do ballad w nim występujących ? Otóż nie. Utwór ten nie jest peryfrazą żadnego wiersza Mickiewicza; nie jest romantyczną opowiastką, lecz pokazuje okrucieństwo epoki w której tworzył autor, a nazwa poopowiada jedynie kierunek interpretacji – „Ballady i Romanse” Mickiewicza, a dokładniej balladę „Romantyczność”. Mimo to iż główne myśli przewodnie tych utworów znacznie się różnią, mają one wiele wspólnych kwestii.
Oba dzieła przynależą do gatunku zwanego balladą. Ballada łączy w sobie cechy epiki, liryki i dramatu, występują w niej narrator - pełniący funkcje podmiotu lirycznego wyrażającego swoje uczucia i refleksje, dialogi i fabuła, a tematyka zazwyczaj jest zaczerpnięta z dawnych legend ludowych. To zjawisko nazywamy synkretyzmem rodzajowym.
Ponad to obie ballady zaczynają się tak samo :
„Słuchaj dzieweczko! ona nie słucha…
To dzień biały to miasteczko…”
Z treści wnioskujemy że akcja obu utworów rozgrywa się w miasteczkach, Mickiewicz umieści ją w spokojnym i pięknym miejscu, Broniewski natomiast w wyniszczonym wojną mieści, które jest opanowane prze SS-manów.
W obu balladach głównymi postaciami są dziewczyny. W „Romantyczności” Karusia, która nie może pogodzić się ze śmiercią ukochanego Jasieńka. Wyobraża sobie że odwiedza ją w nocy w co wierzy prostota – miejscowy lud, a zaprzecza temu Mędrzec który mówi :
”Ufajcie oku i szkiełku
nic tu nie widzę dokoła”
W „Balladach i Romansach” natomiast, główną bohaterką jest Ryfka – trzynastoletnia dziewczynka, która straciła swoich rodziców, ale jak twierdzi ona ich widzi. Cechami wspólnymi dla obu głównych postaci jest utrata bliskich i przekonanie że oni są w pobliżu, oraz niezrozumienie przez innych. Różnią się natomiast tym iż Karusi jest :
„Źle w złych ludzi tłumie”,
a Ryfka jest obojętna.
Na szczególną uwagę zasługuje postać Jezusa. Broniewski zastosował aluzję literacką odnośnie Mickiewicza, dla którego natura zawsze zwyciężała ze złem. Broniewski żył w czasach wojny – świat wojny jest pozbawiony współczucia, litości, a granice między dobrem a złem są całkowicie zatarte. Narrator jego wiersza wie czym jest wojna, wie że zło nie jest ukarane, a giną niewinni ludzie! Aby podkreślić ten fakt autor przywołał postać Jezusa, - symbol wszelkiego dobra i pokuj, który zostaje rozstrzelany wraz z Ryfką – także niewinną dziewczynką.
Reasumując : utwory są podobne pod względem budowy i gatunku, podobieństwo można dostrzec w postaciach, natomiast główną różnicą jest to iż narrator Mickiewicza jest naiwny i wierzy w to że dobro zwycięża zło, a narrator Broniewskiego całkowicie wyklucza tą możliwość.