Litwa

Litwa

Granice:
północ: Łotwa
południe: Białoruś
wschód: Łotwa, Białoruś
zachód: Polska, Rosja (przez obwód Kaliningradzki), Morze Bałtyckie
Położenie:
Leży na Nizinie Wschodnio Europejskiej.
Powierzchnia:
65,2 tysięcy km.2
Stolica:
Wilno (590 tysięcy mieszkańców, 1993r., zajmuje obszar 260km.2, z którego około 200km.2 znajduje się pod zabudową, resztę stanowi: zieleń, parki, lasy).
Większe miasta:
(!992r.): Kowno (417 tys.), Kłajpeda (201 tys.), Szawle (140 tys.), Poniewież (122 tys.).
Język urzędowy:
litewski
Jednostka monetarna:
1 litas = 100 centów.
Ludność:
3 mln. mieszkańców (1994r.).
Ustrój polityczny:
Republika wielopartyjna z jednoizbowym parlamentem - Sejmem liczącym 141 miejsc.
Skład etniczny:
Litwini (79,6%), Rosjanie (9,4%), Polacy (7,0%), Białorusini (1,7%), Ukraińcy (1,2%).
Religia:
katolicy (60-80%), luteranie, kalwini.
Średnia długość życia:
mężczyźni 66,9 lat, kobiety 76,3 lat.
Warunki naturalne:
Wybrzeże morskie jest przeważnie niskie i wyrównane, wnętrze kraju zaś nizinne z licznymi formami polodowcowymi.
Na południowym wschodzie rozciąga się Pojezierze Litewskie, a na północnym zachodzie Pojezierze Żmudzkie, między nimi leży rozległa i bagnista Nizina Środkowolitewska, którą przecinają liczne rzeki. Największa rzeka - Niemen.
Klimat umiarkowanie morski, o wzrastających ku wschodowi cechach kontynentalnych. Naturalną roślinność tworzą lasy mieszane, zajmujące ok. 25% powierzchni kraju oraz łąki i bagna.
Gospodarka:
Litwa po uzyskaniu niepodległości przeżywa trudności gospodarcze wynikające ze zmiany systemu zarządzania.
Rolnictwo wyspecjalizowało się w produkcji mleka i mięsa. Na osuszonych bagnach uprawia się zboża i warzywa. Lasy dostarczają surowca dla przemysłu drzewnego i papierniczego. Głównym bogactwem są: torf i surowce budowlane, drewno, niewielkie ilości ropy naftowej. Rozwinięty przemysł elektrotechniczny i elektryczny bazujący na importowanych surowcach.
Dochód narodowy 4140 USD na 1 mieszkańca (1993r.). Struktura zatrudnienia: usługi - 40,9%, przemysł - 39,5%, rolnictwo - 17,8%.
Handel zagraniczny: eksportuje się głównie maszyny (42%), gaz, ropę (18%), artykuły żywnościowe (16%), natomiast importuje się maszyny (31%), artykuły przemysłu lekkiego (30%), artykuły żywnościowe (18%). Największymi partnerami handlowymi są: Rosja, Włochy, Niemcy, Ukraina.
Klimat:
Litwa leży w strefie klimatu umiarkowanego morskiego o wzrastających ku wschodowi cechach kontynentalnych. Średnia temperatura lipca to około 17-18C, stycznia od 0C na zachodzie do -7C na wschodzie. Pogoda szczególnie latem ulega częstym zmianom, podobnie jak w górach. Latem zdarzają się także upały do 25-30C, ulewne deszcze, a zimą spadki temperatur do -25C i silne, porywiste wiatry. Trzeba pamiętać, że kraj przez 1/5 roku znajduje się w zasięgu zimnego powietrza arktycznego. Średnie roczne opady wahają się pomiędzy 600-750 mm.
Wody:
Rzeki i jeziora:
Sieć rzeczna Litwy jest dość gęsta. Główne rzeki to: Niemen z Mereczanką, Wilią, Niewiążą, Dubissą i Szeszupa, na północy - Windawa i Musza. Występuje ponadto około 4 tysiące jezior - głównie polodowcowych, przeważnie o powierzchni nieprzekraczającej 0,6 ha. Największe z nich to Dryświaty. Większość rzek uchodzi do Zalewu Kurońskiego i Morza Bałtyckiego. Litwa jest krajem, w którym lasy stanowią około 27% powierzchni.
Roślinność:
Litwa jest krajem, w którym lasy stanowią około 27% powierzchni. Najwięcej jest ich w części południowo-zachodniej. Dominują lasy sosnowe, świerkowe i bukowe. Szczególnie dużo jest ich na wschodzie kraju. Jest to także kraj zalesionych pagórków i łąk. Na Litwie znajduje się aż 5 dużych parków narodowych oraz 5 rezerwatów (razem około 30 regionalnych parków).
Największe parki narodowe:
Największe i najbardziej interesujące parki to: Park Narodowy Mierzei Kurońskiej, Historyczny Park Narodowy Troków, Park Narodowy Dzukija, Żmudzki Park Narodowy, Auksztocki Park Narodowy.
Najwyższa góra Litwy:
Najwyższą górą kraju jest Juozapines o wysokości 294 m n.p.m.
Litwa jako Republika:
Państwo litewskie jest niepodległą republiką demokratyczną. Nikt nie może krępować i przywłaszczać prawa Litwy do suwerenności. Na wypadek takiego zagrożenia każdy obywatel Litwy ma prawo stawiać opór komukolwiek, kto przemocą będzie czynił zamach na niepodległość państwa, ciągłość jego terytorium oraz ustrój konstytucyjny. Konstytucja Litwy broni przyrodzonych praw i wolności człowieka, gwarantuje prawo swobodnego wyboru dowolnej religii, prywatnego lub publicznego jej wyznawania, łączenia się w organizacje polityczne i społeczne, występowania w obronie swoich praw i swobód według obowiązujących ustaw.
Najwyższą swą wolę obywatele Litwy wyrażają bezpośrednio poprzez referendum albo pośrednio poprzez wybranych przez siebie przedstawicieli władzy.
Władzę państwową w kraju sprawuje Sejm, Prezydent Republiki oraz Rząd i Sądy.