Ekosystem lądowy - las

Las jest jednym z najbardziej złożonych i skomplikowanych ‘organizmów’ na świecie. Las tworzą nie tylko postrzegane jako dominujące w nim rośliny – szczególnie drzewa, ale ogromna ilość wzajemnie powiązanych ze sobą gatunków bakterii, glonów, grzybów, owadów, ptaków i ssaków. Wszystkie organizmy wzajemnie oddziałują na siebie i swoje siedlisko (gleba, woda, klimat) i współtworzą ekosystem potocznie zwany lasem.

Lasy zajmują 27 % powierzchni kontynentów.

Można wyróżnić jego trzy warstwy lasu:
1. Warstwa koron drzew – może być jednopiętrowa (lasy jednowiekowe i jednogatunkowe) lub wielopiętrowa (lasy mieszane, drzewa w różnym wieku);
2. Podszyt - krzewy i niższe drzewa;
3. Runo leśne - trawy, byliny, mchy, porosty.

W polskich lasach nizinnych warstwę koron drzew tworzą zazwyczaj: sosna zwyczajna, świerk pospolity, lipa drobnolistna.
Zaś na wyżynach i pogórzu dominują: nadrzeczna olszyna górska z olszą szarą, jaworzyny, drzewostan jodłowy boru mieszanego, bory świerkowe.
W ekosystemie lasu bardzo ważny jest stopień jego naświetlenia.
W warstwach lasu żyje wiele zwierząt i roślin, które są powiązane ze sobą łańcuchem pokarmowym(są od siebie zależne).

Skład podszytu i runa jest uzależniony. od warunków siedliskowych, w tym także od stopnia naświetlenia wnętrza lasu. W ciągu roku naświetlenie zmienia się najbardziej w lasach liściastych, ponieważ drzewa zrzucają liście na zimę. Roślinność runa – zawilec gajowy, przylaszczka pospolita ziarnopłon wiosenny, złoć żółta, szczawik zajęczy – najbujniej rozwija się i kwitnie wczesną wiosną, gdy jeszcze niema liści na drzewach. W ten sposób rośliny runa wykorzystują do rozwoju do rozwoju światło, którego wówczas jest pod dostatkiem. Tylko wtedy mogą wygrać konkurencję o ten czynnik środowiskowy z drzewami. Po rozwinięciu się na drzewach liści w runie pozostają rośliny, które nie potrzebują dużo światła, np. kopytnik pospolity, bluszcz pospolity, trawy leśne (np. trzcinnik leśny), borówka czarna, mchy i paprocie.

Roślinność podszytu i runa może wywierać wpływ na drzewostan. Czasami bujny rozwój ziół w runie utrudnia, a nawet wręcz hamuje wzrost młodych siewek drzew, zanim wyrosną ponad runo. Każda warstwa lasu ma swoich mieszkańców, którzy żyją na określonym obszarze, przynajmniej w pewnych okresach(lub przemieszczają się z miejsca na miejsce).Ich pożywieniem, miejscem do zakładania gniazd jest roślinność.
W koronach drzew żyją np. sikory, wilgi, kukułki, drozdy. Na pniach żerują dzięcioły, kowaliki, w ściółce kosy.

Las jest domem zarówno dla drapieżców (wilki, rysie), jak i roślinożerców(sarny, jelenie).Znajdą w nim schronienie także sokoły, jastrzębie, puchacze, a także mnóstwo różnorodnych owadów, np.: pluskwiaki, motyle, chrząszcze, mrówki itp.
Leśną glebę przykrywa ściółka, która zawiera głównie obumarłe szczątki roślinne i zwierzęce, jest warstwą ochronną gleby. Wyróżniamy w niej następujące warstwy(profil glebowy): próchnica, mineralna i skała macierzysta. Żyje w niej bardzo zróżnicowana fauna (drapieżniki - chrząszcze, mrówki, pająki, oraz inne, np.: dżdżownice, stonogi).

W glebie żyją także większe zwierzęta(kret, mysz), które dzięki ryciu przewietrzają glebę i przemieszczają próchnicę w dolne jej warstwy.
Badania lasów wskazują, że liczne ekosystemy ulegają nieustannym przemianom, np. w lasach iglastych Ameryki Północnej zaobserwowano cykliczne zmiany składu gatunkowego, jest to związane z pożarami. Wtedy to na pobrzeżach lasu masowo kiełkują sosny, a gdy jej drzewostan podrośnie, pod jego okapem rozwijają się inne gatunki, jak świerki, które dobrze rosną w cieniu. Ponieważ las świerkowy jest gęstszy i znacznie bardziej podatny na pożary, cały cykl zaczyna się od nowa.

W 1910 roku pracownicy w rezerwacie Game Canyon przeprowadzili pewien eksperyment. Próbowali uratować populację saren, zabijając zwierzęta, dla których sarny stanowiły pokarm (kojoty, wilki, rysie). Populacja saren zwiększyła się i wkrótce zabrakło dla nich trawy. Zwierzęta zjadały nasiona drzew i krzewów, co spowodowało zmianę środowiska. Ostatecznie wiele saren padło z głodu.
W lasach nieustannie zachodzi obieg materii i przepływ energii.