Rewolucje przemysłowe

Współczesna struktura gałęziowa i rozmieszczenie przemysłu na świecie zaczęły kształtować się w II połowie XVIII w. Okres największych zmian w strukturze gałęziowej nazywamy rewolucjami przemysłowymi.

I rewolucja przemysłowa rozpoczęła się pod koniec XVIII w. i trwała do II połowy XIX w. umożliwił ją szereg wynalazków technicznych zastosowanych w przemyśle. Największe znaczenie miało wynalezienie maszyny parowej zastosowanej w górnictwie i przemyśle włókienniczym. W procesie wytopu stali węgiel drzewny zastąpiono koksem. Był to początek tworzenia się wielkich okręgów przemysłowych powstających przede wszystkim w miejscach eksploatacji węgla kamiennego i rud żelaza. Proces uprzemysłowienia zaczęto nazywać industrializacją.

II rewolucja przemysłowa miała miejsce na przełomie XIX i XX w. na co miały wpływ nowe wynalazki:
Wynalezienie żarówki przez Edisona
Skonstruowanie silnika spalinowego przez Diesela
Opracowanie metody rafinacji ropy naftowej
Węgiel zaczął tracić na znaczeniu był wypierany przez łatwiejszą w transporcie i bardziej kaloryczną ropę naftową, nastąpił gwałtowny rozwój hutnictwa miedzi i aluminium. Szybko rozwijało się przetwórstwo ropy naftowej i innych branż przemysłu chemicznego.
W latach 70 miała miejsce III rewolucja przemysłowa. Wykorzystała ona osiągnięcia naukowo-techniczne: tranzystory, półprzewodniki, ukł. scalone, biotechnologię, światłowody, energię atomową. Rozwijają się przemysły zaawansowanych technologii (high-technology), charakteryzujące się wysokim stopniem przetworzenia surowców, dużych wydatków na badania naukowe oraz zatrudnieniem wysoko wykwalifikowanej siły roboczej.

W I rewolucji przemysłowej najważniejsze było: górnictwo, hutnictwo żelaza oraz przemysł maszynowy. W II przemysł maszynowy i chemiczny. Obecnie rolę taką pełni elektronika.

Motorem współczesnego rozwoju gospodarczego jest przemysł zaawansowanych technologii. Zalicza się do niego te gałęzie przemysłu, w których udział pracowników naukowych i kadry inżynieryjnej w ogólnej liczbie zatrudnionych przekracza 20-25%, a udział wydatków na prace badawcze jest większy niż 3,5% całości kosztów produkcji.
Przemysł high-technology obejmuje produkcję o różnorodnym przeznaczeniu, znajdującą zastosowanie w różnych działach gospodarki np.: komputery, automaty, roboty, telefony komórkowe. Największe jednak znaczenie zyskała elektronika i mikroelektronika. W przemysłach wysokiej techniki proces produkcji składa się z 2 etapów. 1 to faza innowacji obejmująca badania naukowe, opracowanie koncepcji technologicznej i produkcję próbnej serii. 2 to masowa produkcja artykułów elektroniki użytkowej oraz wytwarzanie półproduktów i ich montaż.
Czynnikami lokalizacji przemysłu wysokich technologii są:
Zasoby finansowe na badania innowacyjne i testowanie wyrobów
Bliskie sąsiedztwo wyższych uczelni i placówek naukowo-badawczych
Czyste środowisko niezbędne w procesach technologicznych
Atrakcyjny krajobraz wpływający pozytywnie na intensywność i efektywność pracy umysłowej

Technopolie to miejsca koncentracji parków technologicznych, czyli skupisko instytucji naukowo-badawczych i zakładów przemysłowych współpracujących w zakresie opracowania i wdrażania do produkcji innowacji technologicznych. Największe technopolie znajdują się w S.Z, Japonii, Kanadzie, W.B, Niemczech i Francji.