Prospekt - Wisława Szymborska

Życie to trudna droga. Pełna niebezpieczeństw i pokus. Łatwo jest zejść na drogę pozornie łatwiejszą, która niekoniecznie może być usłana różami. Może mamić swoimi kolorami, obietnicami bez pokrycia, ale czy podążanie po właśnie takiej drodze może sprawić, ze będziemy szczęśliwsi? Czy istnieje łatwe życie?
Wisława Szymborska w wierszu „ Prospekt ” ukazuje nam jak rzeczy niewielkie, zwykłe, z którymi spotykamy się na co dzień, i które prawdopodobnie codziennie używamy mogą zmieniać i kształtować nasze życie. Poetka nadaje im często pewną aurę tajemniczości. Skłania czytelnika do refleksji. Tak też jest w przypadku tego utworu.
Analizę wiersza należałoby zacząć od tytułu. Słownik tak wyjaśnia znaczenie terminu: PROSPEKT - broszura zawierająca informacje o czymś, służy reklamowaniu, propagowaniu czegoś, informowaniu o planach wydawniczych itp.
W przypadku tego utworu poetka używa tutaj prospektu reklamowego. Wyraźnie widoczne są cechy tekstów reklamowych.
Wypowiedź pigułki ( która w wierszu jest podmiotem lirycznym i poddana jest personifikacji – nadane są jej cechy ludzkie ) odwołuje się do strefy intelektualnej i prezentuje zalety przedmiotu. Widać tę cechę w pierwszej strofie wiersza. Pigułka doskonale działa na przykład. w urzędzie, na egzaminach, rozprawach itd. Dostosowuje się do potencjalnego klienta. Ponad to odwołuje się także do strefy emocjonalnej – wzbudza lub wygasza takie uczucia jak strach, ból, niepokój. Uspokaja nas swoją wypowiedzią. Wie co zrobić z nieszczęściem i jak znieść złą nowinę. Pomoże nam zmniejszyć niesprawiedliwość i rozjaśnić brak Boga. Chcąc czy nie chcąc odbiorca zaczyna jej ufać. Na pierwszy rzut oka nie widać, że podmiot liryczny składa tutaj obietnice, które nie znajdą odzwierciedlenia w rzeczywistości. Zwykła pigułka, która omami nie będzie potrafiła zmieniać rzeczywistości. Następną cechą typowo reklamową jest gra z odbiorcą oparta na technice komplementów: „Jesteś jeszcze młody (młoda)/ powinieneś (powinnaś) urządzić się jakoś.” Jednocześnie te dwa wersy są też przykładem na to, że odbiorcą wiersza może być każdy, a właśnie anonimowość jest następną cechu tekstu reklamowego. Utwór zawiera elementy prowokacji: „Kto powiedział, że życie powinno być odważnie przeżyte?”; elementy języka nakazu i przymusu: „Na co czekasz?”, „Oddaj mi swoją przepaść”, „Będziesz mi wdzięczny (wdzięczna)/ za cztery łapy spadania”.
Prospekt jest skierowany do każdego odbiorcy bez względu na płeć, wykonywany zawód, wykształcenie, wiek. Chociaż można by pokusić się o stwierdzenie, że jest skierowany raczej do ludzi młodych. Człowiek o mniejszym doświadczeniu życiowym, który mniej widział, czuł, który błądzi i ciągle szuka jest podatniejszy na głosy reklam, rówieśników. Ulega często grupie chcąc im się tylko przypodobać. Ma też skłonności do eksperymentowania, próbowania, a później niestety szybko się okazuje, że niewinna próba przeobraża się nałóg, z którego nie można wybrnąć. Szukają drogi łatwiejszej, prostszego życia. Uciekają w świat używek, narkotyków, które na początku wydają im się być pewnego rodzaju ukojeniem w bólu życia. Niestety to tylko pozory.
Pigułka, która w wierszu jest adresatem obiecuje nam coś, czego nie jest w stanie wykonać. Ukazuje nam zarazem piękno, wygodę i wszelkie pozytywne aspekty sielskiego życia. Mami łatwym życiem. Daje tchórzom i osobom o słabym charakterze drogę dzięki, której będą mogli wegetować przez cały czas istnienia. Pójdą na łatwiznę. Podpiszą cyrograf i oddadzą swoją duszę diabłu („Sprzedaj mi swoją duszę.. „). Dopiero później to mniemane „dobro” pokazuje swoją prawdziwą twarz i nim człowiek zorientuje się, że zszedł na złą drogę, będzie już za późno.
Idąc na łatwiznę można tylko doprowadzić do wyjałowienia własnej duszy, do bezruchu, który prowadzi wreszcie do „śmierci za życia”, a to z kolei jest równoznaczne z potępieniem, ponieważ popełniło się zbrodnie przeciw życiu. Łatwiejszej drogi życia nie ma. Człowiek jest tylko wtedy wartościowy, kiedy nie unika trudności życia, lecz stawia im mężnie czoło, bo: „Ten, kto do celu w trudzie dąży”, ten już zasługuje na życie wieczne i nagrodę.