Wielkie odkrycia geograficzne

Wielkie odkrycia geograficzne, to popularne określenie odkryć geograficznych dokonanych na przełomie XV i XVI wieku, a w szczególności: opłynięcie Przylądka Dobrej Nadziei przez Bartolomea Diasa (1488), odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (12 X 1492), a następnie jej podbój, podróż Vasco da Gamy do Indii (1498). Wydarzenia te zapoczątkowały kolejne wyprawy odkrywcze i przyczyniły się do znaczącego poszerzenia horyzontu geograficznego Europejczyków.

Pierwszym odkryciem geograficznym, o którym chciałbym powiedzieć jest odkrycie Przylądka Dobrej Nadziei. Europejskim odkrywcą przylądka był w 1487 roku 3 lutego, portugalski żeglarz Bartolomeu Dias (ok. 1450-1500), który nazwał go Przylądkiem Burz. Nazwa została zmieniona przez króla Portugalii Jana II na Przylądek Dobrej Nadziei, gdyż było to miejsce, którego osiągnięcie dawało nadzieje na dotarcie na Daleki Wschód. W 1938 roku Lokalne Władze utworzyły na Przylądku Dobrej Nadziei rezerwat, który został zamieniony na Cape Peninsula- Narodowy Park w 1998 roku. Obecnie nazywany jest Cape Peninsula National Park, czyli Park Narodowy Przylądka. Najbardziej wysuniętym punktem Półwyspu Peninsula nie jest jak wiele osób uważa Cape Point, tylko Przylądek Dobrej Nadziei. W dodatku Przylądek Dobrej Nadziei jest najdalej sięgającym punktem kontynentu w kierunku południowo - zachodnim.

Kolejnym odkrywcą był portugalski żeglarz Krzysztof Kolumb (1451-1506). To jedna z najwybitniejszych postaci w dziejach odkryć geograficznych i żeglugi, odkrywca Ameryki. Pochodził z Genui, od 1476 przebywał w Portugalii, uczestniczył w dalekich rejsach morskich i interesował się kosmografią. Przypuszczał, że Półwysep Iberyjski leży niedaleko od wschodnich wybrzeży Azji i był przekonany o możliwości znalezienia krótszej drogi morskiej do Indii w kierunku zachodnim w czym prawdopodobnie utwierdziły go listy i mapa Paolo Toscanellego. Projekt wyprawy przedstawił 1484 na dworze portugalskim, ale nie uzyskał poparcia. 1485 przeniósł się do Kastylii, gdzie po długich staraniach dwór hiszpański poparł projekt Kolumba i zawarł z nim umowę, zlecając kierownictwo wyprawy morskiej na zachód. W pierwszej wyprawie od 1492 do 1493 roku, z udziałem ok. 90 ludzi na statkach Santa Maria, Pinta i Nińa Kolumb odkrył najpierw Morze Sargassowe, następnie wylądował 12 X 1492 roku (ogólnie przyjęta data odkrycia Ameryki) na wyspie Guanahani w Bahamach, którą nazwał San Salvador. W dalszym ciągu wyprawy Kolumb odkrył jeszcze Kubę oraz Haiti, którą nazwał Hispaniolą, a następnie po zatonięciu Santa Marii powrócił do Hiszpanii. W drugiej wyprawie która trwała od 1493 do 1496 roku , 17 statków, z ok. 1500 ludzi, Kolumb odkrył między innymi; Dominikanę, Marie-Galant, Gwadelupę, Antiguę, Wyspy Dziewicze, Puerto Rico i Jamajkę; wyprawa ta zapoczątkowała konkwistę hiszpańską w Ameryce. W trzeciej wyprawie od 1498 do 1500roku, brało udział 6 statków i ok. 300 ludzi. Kolumb dotarł 1 VI 1498 do stałego lądu Ameryki Południowej (w pobliżu delty Orinoko) i odkrył wyspę Trynidad. Zaś w czwartej wyprawie od 1502 do 1504 roku, 4 statki, ok. 150 ludzi, opłynął wschodnie wybrzeża Ameryki Środkowej od obecnego Hondurasu do Przesmyku Panamskiego.

Przed wyprawami przyznano Kolumbowi dziedziczny tytuł Wielkiego Admirała i wicekróla odkrytych krajów. Na skutek intryg tracił stopniowo przyznane przywileje. Zmarł w zapomnieniu, 2 lata po powrocie z ostatniej wyprawy. Kolumb był do końca życia przekonany, że dotarł do wschodnich wybrzeży Azji, mimo tej omyłki odkrycie jego należy do najważniejszych i najbardziej owocnych w skutki wydarzeń w dziejach ludzkości.

Następnym odkrywcą był Vasco da Gama (ok. 1460-1524) portugalski kapitan marynarki, był pierwszym Europejczykiem, który dotarł do Indii drogą morską. W roku 1497 król Portugalski Manuel I , wybrał go na dowódcę wyprawy, której zadaniem było znalezienie morskiej drogi do Indii. Portugalczykom bardzo zależało na dominacji w korzystnym handlu ze Wschodem. Vasco da Gama wypłynął czterema okrętami ze 170 ludźmi, wśród których było wielu skazańców. Część drogi wiodącej do Przylądka Dobrej Nadziei już znano, ale nie był to łatwy rejs. Da Gama musiał radzić sobie z buntami, ze srogimi burzami oraz ze szkorbutem wśród załogi. Dalej statki żeglowały najpierw wzdłuż wschodniego brzegu Afryki, po czym zmieniły kurs na wschód przez Ocean Indyjski. Da gama korzystał z miejscowych przewodników, którzy informowali go o warunkach atmosferycznych. W maju 1498 roku flotylla dotarła wreszcie do Calicut (obecnie Kozhikode) na południowo-zachodnim brzegu Indii.

Przed udaniem się w drogę powrotną Da Gama zawarł ugodę handlową z miejscowym władcą. Powrót również nie był łatwy. Jeszcze więcej ludzi zmarło na szkorbut, do kraju dopłynęło ich tylko 55. Vasco Da Gama wrócił do Indii w 1502 roku z misją zabezpieczenia dalszych praw handlowych. Zmarł na febrę w 1521 roku po swojej trzeciej podróży do Indii.

Zdjęcia w załączniku