Układ Warszawski

Warszawski Układ trwał od 1955 roku do 1991roku, nazwa oficjalna Układu warszawskiego brzmi Układ o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej. To organizacja o charakterze sojuszu politycznego i wojskowego. Utworzony on został z inicjatywy ZSRR na podstawie Układu o przyjaźni, współpracy i pomocy wzajemnej, zawartego 14.V.1955 roku w Warszawie między Albanią, Bułgarią, Czechosłowacją, NRD, PRL, Rumunią, Węgrami i ZSRR. Utworzenie Układu Warszawskiego było podyktowane zamiarem ujednolicenia polityki zagranicznej i militarnej ZSRR i państw od niego uzależnionych oraz reakcją na powstanie NATO i zawarcie układów paryskich w 1954 roku, przewidujących remilitaryzację RFN. Powstał on z inicjatywy ZSRR i przez niego faktycznie kierowany, stanowił strukturę umożliwiającą ZSRR pełną kontrolę nad siłami zbrojnymi i polityką obronną państw członkowskich oraz był wykorzystywany w polityce ZSRR w konfrontacyjnych stosunkach z Zachodem. Główne organy: Doradczy Komitet Polityczny, czyli DKP i Zjednoczone Dowództwo Sił Zbrojnych, któremu podlegały: Zjednoczone Siły Zbrojne, czyli ZSZ, Komitet Ministrów Obrony, Naczelny Dowódca ZSZ, Sztab ZSZ, Komitet Ministrów Spraw Zagranicznych oraz Sekretariat. Przeobrażenia polityczne w państwach członkowskich Układu Warszawskiego na przełomie 1989 i 1990 roku wymusiły zmiany w charakterze i strukturze układu oraz definitywne wyrzeczenie się przez ZSRR doktryny ograniczonej suwerenności członków. W marcu 1991 roku zostały rozwiązane wszystkie wojskowe instytucje, łącznie ze Zjednoczonym Dowództwem Sił Zbrojnych, pozostawiono jedynie DKP i Komisję Rozbrojeniową jako organy konsultacji w toczących się wiedeńskich rokowaniach rozbrojeniowych z NATO. 1.VII.1991 roku zostały rozwiązane organy polityczne i podpisano protokół o likwidacji Układu Warszawskiego.