Wesele zostało wydane w 1901 roku. Zostało zainspirowane autentycznym wydarzeniem – weselem, które odbyło się w 1900 roku. Było to wesele chłopki Jadwigi Mikołajczykówny i poety (inteligenta) Lucjana Rydla. Wesele odbyło się w domu malarza Włodzimierza Tetmajera, który ożenił się ze starszą siostrą panny młodej. Gości na weselu byli przedstawiciele chłopstwa i inteligencji.
AKT I dramatu
Pierwszy akt dramatu jest realistyczny. Wyspiański dokonuje w nim analizy polskiego społeczeństwa. Sytuacja dramatyczna:
- wesele, zabawa w wiejskiej chacie;
- rozmowy między przedstawicielami chłopstwa i inteligencji (Dziennikarz rozmawia z Czepcem, radczyni z kliminą, Pan młody z Panną młodą);
- treść rozmów jest nieadekwatna do sytuacji wesela, tematy zbyt poważne jak na rozmowy weselników;
Wyspiański dokonuje charakterystyki chłopów i inteligencji
CHARAKTERYSTYKA
CHŁOPI INTELIGENCJA
1. Pragną świadomie uczestniczyć w życiu społecznym i narodowym, interesują się polityką Europy i Świata, ale słabo ją znają.
2. Z wyższością traktują inteligentów, ponieważ nie orientują się oni w sprawach rolnictwa.
3. Są nieufni wobec szlachty jako warstwy przywódczej.
4. Materialistyczni i chciwi.
5. Znajomość praw natury i obowiązków gospodarskich.
6. Prostolinijność w formułowaniu opinii.
7. Przekonanie o swojej chłopskiej mądrości.
8. Mają świadomość swoich korzeni.
9. Barwnie ubrani. 1. Słabi, nieufni wobec chłopów.
2. Pozorne zainteresowanie problemami wsi.
3. Zarozumialstwo, wywyższanie się ponad chłopów, uznanie swoich przekonań za jedynie słuszne.
4. Chcieliby, żeby wieś wyglądała tak jak inteligencja sobie tego życzy, żeby była wsią spokojną Kochanowskiego.
5. Zafascynowani barwnymi strojami chłopów.
6. Lekceważą obyczaje chłopskie (Pan młody każę Pannie młodej zdjąć buty).
7. Inteligencja nie zapomniała jeszcze o rabacji chłopskiej z 1846 roku.
8. Wierzy w siłę chłopów i docenia ich wiarę w możliwość odzyskania niepodległości.
„Wyście sobie, a my sobie.
Każden sobie rzepkę skrobie.”
Wesele, Akt I, Scena 4, Radczyni