Schematy (wykresy) wypowiedzeń wielokrotnie złożonych i ich opis
Wypowiedzenie wielokrotnie złożone składa się z co najmniej trzech wypowiedzeń składowych. Mogą one łączyć się w stosunku współrzędnym lub nadrzędno-podrzędnym. Wypowiedzenie wielokrotnie złożone tworzą zdania, a także ich równoważniki. 1 2 3a 4 3b W najbliższą sobotę wybiorę się do miasta i zrobię małe zakupy, ponieważ, jeśli dopisze pogoda, odwiedzą mnie 5 znajomi, których...
Składnia
To dział gramatyki zajmujący się budową wszelkiego rodzaju wypowiedzeń (najczęściej zdań). Bada poszczególne elementy zdania, związki między nimi oraz sposoby łączenia ich w logiczną całość.
Skrótowce i ich pisownia
Skrótowce to rzeczowniki utworzone przez skrócenie wyrażenia składającego się z dwóch lub więcej wyrazów. Możemy je podzielić następująco: • skrótowce literowe (literowce) – przy ich czytaniu wymawiamy nazwy poszczególnych liter wchodzących w skład symboli: PKP pe-ka-pe (Polskie Koleje Państwowe) PKS pe-ka-es (Polska Komunikacja Samochodowa) NBP en-be-pe (Narodowy Bank Polski) ONZ o-en-zet (Organizacja Narodów Zjednoczonych) BWA...
Słowotwórstwo
Jest to dział nauki o języku zajmujący się budową wyrazów, zasadami tworzenia nowych słów i rodzinami wyrazów.
Spójnik
To nieodmienna i niesamodzielna część mowy, która łączy (spaja) wyrazy lub w zdaniach złożonych zdania składowe. Spójniki możemy podzielić na następujące grupy: • spójniki współrzędne , które występują w zdaniach złożonych współrzędnie: i, oraz, a, ani, ale, lecz, natomiast, zaś, lub, albo, czyli, czy, więc, dlatego, toteż, bądź, zatem, tudzież, przeto, jednak; Ojciec kupił farbę i pomalował na żółto mój pokój. Na przyjęciu było bardzo miło, jednak nie chciałam wracać do domu po...
Stopniowanie bezwzględne
• stopniowanie bezwzględne (w przypadku niektórych przymiotników, przy pomocy formantów przedrostkowych i przyrostkowych): przeciętny stopień słabszy stopień silniejszy stopień żółty żółtawy żółciutki, żółciuteńki miły ------------- przemiły śmieszny śmiesznawy prześmieszny, śmieszniutki dziwny dziwnawy przedziwny Pomysł z nocnym wypadem na plażę okazał się głupawy . Domek krasnoludków miał...
Stopniowanie przymiotników
Okazuje się, że ta sama cecha czy jakość może pojawić się z różnym natężeniem, siłą, czyli w tzw. różnym stopniu. W języku polskim większość przymiotników podlega stopniowaniu. Przymiotniki, których nie można stopniować: roczny żelazny plastikowy drewniany kamienny srebrny złoty wczorajszy dzisiejszy nizinny kosmiczny (nie ma przedmiotów mniej czy bardziej wełnianych, wodnych, blaszanych, itd.)
Stopniowanie przysłówków
Przysłówki pochodzące od przymiotników podlegają stopniowaniu: stopień równy stopień wyższy stopień najwyższy stopniowanie regularne szybko wolno szybciej wolniej najszybciej najwolniej stopniowanie nieregularne dobrze dużo lepiej więcej najlepiej najwięcej stopniowanie opisowe interesująco beztrosko bardziej interesująco mniej beztrosko najbardziej interesująco najmniej beztrosko...
Stopniowanie względne
• stopniowanie względne (odbywa się w dwóch kierunkach): oto w jaki sposób możemy utworzyć formy różnych stopni wybranych przymiotników: stopniowanie proste stopniowanie opisowe regularne nieregularne stopień równy cichy dobry rozrywkowy mokry stopień równy brzydki zły obcy płaski szybki duży krzywy otwarty stopień wyższy cichszy lepszy bardziej rozrywkowy...
Strony czasownika, czasowniki przechodnie i nieprzechodnie
Wyróżniamy trzy strony czasownika: • czynną – podmiot jest wykonawcą czynności, dopełnienie oznacza jej przedmiot, a orzeczenie stanowi osobowa forma czasownika np.: naklejam, piekę, wycieracie, lecą, kłamiesz ; Sprzątaczka odkurzała dywan. Rycerze stoczyli honorową walkę. Sadzę w ogrodzie małe rośliny. Umyjesz swój rower. • bierną – tu podmiot jest przedmiotem czynności, a nie wykonawcą, stronę bierną tworzymy dzięki osobowej formie czasownika być , zostać i...