1. ‘drobno roztarta, pokruszona substancja’; 2. ‘drobne cząsteczki jakiejś substancji’.
1. ‘drobno roztarta, pokruszona substancja’; 2. ‘drobne cząsteczki jakiejś substancji’.
Od XV w.; ogsłow. (por. dolnołuż. měł ‘jądro ziarenka zawierające mąkę; drobna,delikatna mąka’, ros. mel ‘kreda’, chorwac. dialektalne mêl /mēl ‘drobny piasek; sypka ziemia’) < psłow. *mêlъ (< *mēlo- ) ‘drobne cząsteczki roztartej, zmielonej substancji’ utworzonego od pie. *mel(ә)- ‘rozkruszać, rozdrabniać, mleć’.
1. ‘drobny, drobno zmielony’; 2. stpol. ‘płytki, niegłęboki’; od XV w.; ogsłow. < psłow. *mělъkъ ‘pokruszony, drobno zmielony; płytki’ – wtórna postać nawarstwiona na pierwotne *mělъ ‘ts.’ (poświadcza ją dawna pol. formamieły ‘miałki’); źródłem jest pie. *mel(ә)-
‘płytkie miejsce w rzece, morzu, jeziorze’; od XVIII w.; pierwotnie w stpol. w XV-XVI w. forma miel ‘płytkie miejsce w wodzie’, także w postaci miela, a wtórnie mielizna; pierwotna postać miel / miela wywodzi się z tej samej podstawy co miał (od pie. *mel(ә)-)
1. ‘przerabiać zboże na mąkę’; 2. przenośnie ‘poruszać, obracać czymś’; 3. ‘jeść wolno, żuć’; 4. ‘obracać językiem’; ogsłow. (por. czes. mlit, ros. molóť)< psłow. *melti ‘mleć’ – pokrewne z lit. málti ‘mleć’, stniem. malan ‘ts.’ (dziś niem. mahlen) oraz łac. molere ‘mleć’ – dla wszystkich podstawą jest pie. *mel(ә)-
1. ‘narzędzie do obróbki metali, kamieni’; 2. pogardliwie ‘o kimś tępym, nieinteligentnym’; od XV w.; ogsłow. (por. czes. mlat ‘rodzaj drewnianej broni w kształcie młota; stalowa pałka używana w kamieniołomach i górnictwie’, ros. mółot ‘wielki, ciężki młot do kucia metali, kruszenia kamieni’) < psłow. *moltъ ‘narzędzie do rozbijania, kruszenia, kucia’ – rzeczownik utworzony odpsłow. *melti < pie. *mel(ә)- z wymianą fonetyczną: e > o
‘mały motyl o szarawym ubarwieniu, którego gąsienice żerują w futrach, wełnie, mące i ziarnie’; od XV w.; ogsłow. < psłow. *molь ‘mól’ – nazwa wykonawcy czynności utworzona od pie. *mel(ә)- ze zmianą fonetyczną: e > o; pierwotnie ‘ten, który rozdrabnia, miele’.