profil

Zdania współrzędnie złożone (Satzverbindungen)

poleca 78% 190 głosów

Zdania współrzędnie złożone składają się z dwóch lub więcej zdań współrzędnych (w gramatyce niemieckiej zwanych głównymi), z których każde może istnieć samodzielnie.

Zdania współrzędnie złożone dzielimy na:

• bezspójnikowe, najczęściej oddzielone od siebie przecinkiem
Kinder spielten Ball, Frauen saßen auf der Decke, Männer angelten.

• ze spójnikami, po których występuje szyk prosty

spójnik + podmiot + orzeczenie + dopełnienie / okolicznik

und i, a
Er sieht fern und sie liest ein Buch.
aber ale
Es regnet, aber es ist warm.
denn bo, ponieważ
Nina ist nicht da, denn sie ist krank.
oder lub
Am Abend gehen wir ins Kino oder wir bleiben zu Hause.
doch jednak
Wir wollten in Urlaub fahren, doch wir hatten zu wenig Geld.
sondern lecz
Frank arbeitet heute nicht, sondern er macht eine Radtour.

Po spójnikach und, aber, oder, sondern możemy pominąć podmiot lub podmiot i orzeczenie, jeżeli są one takie same jak podmiot i orzeczenie w poprzednim zdaniu:
Wir machen eine Party und laden euch ein.
Sven ist zwar intelligent, aber sehr langweilig.
Sie besichtigen die Stadt oder besuchen Oma.
Das Lineal ist nicht lang, sondern kurz.

• ze spójnikami, po których występuje szyk przestawny

spójnik + orzeczenie + podmiot + dopełnienie / okolicznik

dannpotem, następnie
Zuerst macht sie Kaffee, dann liest sie eine Zeitung.
deshalb (darum) – dlatego
Wir haben wenig Geld, deshalb gehen wir selten ins Theater.
sonst w przeciwnym razie, inaczej
Du musst mich zum Bahnhof bringen, sonst verpasse ich den Zug.
trotzdem mimo to
Es ist heiß, trotzdem gehen wir nicht baden.

Spójniki dwuczłonowe
mogą wystąpić w zdaniu pojedynczym i złożonym

weder – noch ÷ ani – ani
Er spielt weder Fußball noch Basketball.
Sie sieht weder fern noch sie geht ins Kino.

entweder – oder ÷ albo – albo
Entweder gehst du ins Schwimmbad oder zum Yogakurs.
Entweder fährst du mit oder du kommst nach.

nicht nur – sondern auch ÷ nie tylko – lecz także
Sabine lernt nicht nur Englisch sondern auch Deutsch.
Sie haben letztens nicht nur ein neues Auto gekauft, sondern auch sind sie in die Karibik geflogen.

sowohl – als auch ÷ zarówno – jak i
Tom liest gerne sowohl Comics als auch Krimis.
Im Urlaub ist sie sowohl Rad gefahren, als auch hat sie viel gelesen.

einerseits – andererseits ÷ z jednej strony – z drugiej strony
Einerseits gefällt mir der Mantel, andererseits ist er mir zu teuer.

zwar – aber ÷ wprawdzie – ale
Die Wohnung ist zwar teuer, aber schön.

Ważne

Spójnik sondern stosujemy zawsze po zdaniu z przeczeniem, które zawiera przeciwstawienie: Er fliegt nicht nach Paris, sondern er bleibt in Warschau.
Spójnikami dwuczłonowymi łączymy zazwyczaj części zdania!

Porównanie

Inaczej niż w języku polskim, w języku niemieckim sam spójnik weder – noch jest już przeczeniem:
Ich esse weder Eis noch Kuchen. (Nie jem ani lodów ani ciasta.)

Podoba się? Tak Nie