Większość rzeczowników odmienia się przez liczby:
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |||||
| M. | las | koń | chmura | lasy | konie | chmury |
| D. | lasu | konia | chmury | lasów | koni | chmur |
| C. | lasowi | koniowi | chmurze | lasom | koniom | chmurom |
| B. | las | konia | chmurę | lasy | konie | chmury |
| N. | z lasem | koniem | chmurą | z lasami | końmi | chmurami |
| Ms. | o lesie | koniu | chmurze | o lasach | koniach | chmurach |
| W. | o lesie | koniu | chmuro! | o lasy | konie | chmury! |
Cały tydzień robotnicy ocieplali budynek szkoły.
Przez ostatnie tygodnie miałam bardzo dużo papierkowej roboty.
Rzymski władca Wespazjan kazał zbudować ogromne Koloseum.
Prochy wielu polskich władców spoczęły na Wawelu.
Chciałabym kupić sobie nowy rower.
Na parkingu przed sklepem stało kilka rowerów.
Prawie każdy rzeczownik (lub zaimek rzeczowny) posiada formy obu liczb: pojedynczej i mnogiej, ale:
Istnieją odstępstwa od tej reguły i warto im się przyjrzeć, aby nie tworzyć „na siłę” nieistniejących w języku polskim form.
• liczby pojedynczej nie mają rzeczowniki takie jak np.:
Sudety, Karpaty, Apeniny, Alpy, Włochy, Węgry, Niemcy, Chiny, Mikuszowie, Katowice, Siemianowice, Międzyzdroje,
drzwi, sanki, spodnie, skrzypce,
plecy, usta,
urodziny, imieniny, zaręczyny, zaślubiny;
Tatry są piękne, ale potrafią być również bardzo niebezpieczne.
Indie są krajem wyjątkowej nędzy i głodu.
Swojemu chomikowi Ania regularnie wymienia trociny.
• liczby mnogiej nie mają np. takie rzeczowniki:
piękno, zieleń, szybkość, bieganie (rzeczowniki oderwane)
srebro, złoto, żelazo, drewno (rzeczowniki materialne)
obuwie, ptactwo, młodzież, chłopstwo (rzeczowniki zbiorowe);
Bezczynność babci była spowodowana ciężką chorobą.
Nowootwarty dom handlowy wykonano z aluminium i szkła.
Polskie rycerstwo rozgromiło Krzyżaków pod Grunwaldem.
• liczby mnogiej nie mają również zaimki:
kto, co, któż, cóż, ktoś, coś, nikt, nic, się itd.;
Od pewnego czasu ktoś obserwuje mój dom
Części mowy, takie jak: przymiotnik, zaimek, liczebnik, imiesłów przymiotnikowy (czynny i bierny) występują w liczbie pojedynczej lub mnogiej, w zależności od tego, w jakiej liczbie pojawia się rzeczownik, któremu są przyporządkowane.
| R Z E C Z O W N I K + |
liczba pojedyncza | liczba mnoga | przykłady | ||
| P R Z Y M I O T N I K |
odważny rycerz | odważni rycerze | Ładny ogródek przyciągał wzrok przechodniów. Małym dzieciom należy poświęcać mnóstwo czasu. |
||
| czerwony kwiatek | czerwone kwiatki | ||||
| ciasny but | ciasne buty | ||||
| Z A I M E K |
jakiś turysta | jacyś turyści | Wasz piesek jest wyjątkowo głośny. Nasze poglądy tak naprawdę nikogo nie interesują. |
||
| mój samochód | moje samochody | ||||
| ten film | te filmy | ||||
| L I C Z E B N I K |
jeden rower | trzy rowery | W tym związku Stefan zawsze grał pierwsze skrzypce. W kolejce po bilety stało dwanaście osób. |
||
| pierwszy gość | pierwsi goście | ||||
| jeden rodzic | dwoje rodziców | ||||
| I M I E S Ł Ó W P R Z Y M I O T N I K O W Y |
C Z Y N N Y |
interesujący pomysł | interesujące pomysły | Stojący na zewnątrz mężczyzna najwyraźniej na kogoś czekał. Strzegący obiektu ochroniarze byli uzbrojeni po zęby. |
|
| pracujący urzędnik | pracujący urzędnicy | ||||
| milczący uczeń | milczący uczniowie | ||||
| B I E R N Y |
umyta podłoga | umyte podłogi | Opalona dziewczyna wyglądała bardzo efektownie. Podpisane dokumenty zostały włożone do sejfu firmy. |
||
| przyniesiona paczka | przyniesione paczki | ||||
| odnaleziona zguba | odnalezione zguby | ||||
| C Z A S O W N I K |
matka czekała | matki czekały | Kierowca jechał z dopuszczalną prędkością. Na przyjęciu zaczęli zjawiać się pierwsi goście. |
||
| trawa rośnie | trawy rosną | ||||
| gwiazda spadała | gwiazdy spadały | ||||