Henryk I Brodaty

Po śmierci ojca, Bolesława I Wysokiego, objął w 1201panowanie w dzielnicy śląskiej. Dążył do utrzymania zasady senioratu i zjednoczenia ziem polskich na drodze ekspansji i układów. W latach 1210–11 odzyskał z rąk niemieckich ziemię lubuską i zdobył część Łużyc. W 1217 zawarł układ o przeżycie z Władysławem Laskonogim i Leszkiem Białym. Ciężko ranny w zamachu w Gąsawie w 1227. Przejął rządy w Krakowie w 1228, w wyniku podstępu trafił do niewoli Konrada I Mazowieckiego w 1229i został zmuszony do rezygnacji z tronu krakowskiego. W 1230 przejął kontrolę nad księstwem opolskim. W 1231 objął władzę w Krakowie.W 1234 pokonał Władysława Odonica i zajął Wielkopolskę. W latach 1218–23 organizował wyprawy misyjne i krzyżowe do Prus. Ziemie pod jego panowaniem szybko rozwijały się gospodarczo. Prowadził działalność kolonizacyjną, ściągając osadników z krajów niemieckich, lokował pierwsze miasta (m.in. Złotoryja, Lwówek, Wrocław), rozwijał górnictwo, fundował klasztory (Trzebica, Henryków). Od 1222 w rządach pomagał mu syn i następca, Henryk II Pobożny, który przejął po nim rządy i zginął w 1241 w bitwie z Tatarami pod Legnicą.

Wielki w cnotach fundator świętych świątyń, opieka uciśnionych, rózga bluźnierców, nauczyciel obyczajów.
epitafium nagrobne