Potomek rodziny szlacheckiej, gorliwy purytanin.W młodości zarządzał odziedziczonym po ojcu majątkiem.W latach 1628–29 poseł Izby Gmin, w 1640 wybrany do „krótkiego” i „długiego” parlamentu. Przeciwnik absolutyzmu, zwolennik zwiększenia roli parlamentu, odegrał zasadniczą rolę w rewolucji angielskiej 1640–60. Gdy konflikt między królem a parlamentem przekształcił się w 1642 w wojnę domową, poświęcił swój majątek i utworzył własny pułk jazdy. Wyróżnił się w bitwie pod Marston Moor w 1644, o zwycięstwie przesądził jego talent dowódczy i dyscyplina podległych mu oddziałów. Przeprowadził reorganizację wojsk parlamentu, tworząc tzw. armię nowego wzoru, która rozgromiła siły królewskie po Naseby w 1645 i Preston 1648. Po ścięciu króla i ogłoszeniu Anglii republiką w 1649, stanął na jej czele jako dyktator. W latach 1649–50 krwawo spacyfikował Irlandię, 1650–51 opanował Szkocję. W 1651 wydał tzw. akt nawigacyjny, który osłabił konkurencję Holandii w handlu międzynarodowym. W latach 1953–58 rządził Anglią, Irlandią i Szkocją jako lord protektor, usprawnił administrację, wspierał handel. Jego rządy uniemożliwiły zbudowanie w Anglii monarchii absolutnej, przyczyniły się do rozwoju demokracji parlamentarnej.
Działajmy, ale działajmy w jedności.
Oliver Cromwell