Układ hormonalny tworzy integralną całość, gdzie wszystkie jego elementy powiązane są czynnościowo ze sobą i współpracują z układem nerwowym. Kontrola pracy układu hormonalnego odbywa się na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego, co umożliwia jego samokontrolę. W sprzężeniu zwrotnym ujemnym sygnał wyzwalający jest hamowany przez odpowiedź.
Regulacja wydzielania hormonów na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego.
– Regulacja hormonalna – za pośrednictwem nadrzędnych gruczołów dokrewnych.
Pętla długa ujemnego sprzężenia zwrotnego:
Hormony pobudzające podwzgórza powodują wydzielanie hormonów tropowych przez przedni płat przysadki, te zaś z kolei wpływają na gruczoły dokrewne obwodowe. Wydzielane przez nie hormony działają na komórki docelowe, a równocześnie hamują zwrotne wydzielanie odpowiednich hormonów uwalniających w podwzgórzu. Dlatego następuje zmniejszenie wydzielania danego hormonu przez określony gruczoł obwodowy.
Pętla krótka ujemnego sprzężenia zwrotnego:
Hormon tropowy przysadki hamuje wydzielanie przez podwzgórze odpowiadającego mu hormonu lub hormon z gruczołu obwodowego hamuje wydzielanie przez przysadkę odpowiadającego mu hormonu tropowego.
– Regulacja metaboliczna – bez udziału nadrzędnych gruczołów dokrewnych dzięki sprzężeniu w pary hormonów o przeciwstawnym działaniu, np. regulacja poziomu wapnia przez parathormon i kalcytoninę, regulacja poziomu glukozy przez insulinę i glukagon.
– Regulacja nerwowa – przy udziale układu nerwowego, opierająca się głównie na wpływie autonomicznego układu nerwowego na podwzgórze, a także np. korę nadnerczy.
Rozmieszczenie gruczołów dokrewnych w organizmie człowieka