Występowanie grup krwi spowodowane jest właściwościami antygenowymi, jakie posiadają erytrocyty. Właściwości te zależą od obecności w ich błonach komórkowych specjalnych białek o charakterze antygenów. Do najważniejszych należą układy grupowe krwi AB0 (antygen A i antygen B),które warunkują grupy krwi główne oraz układ Rh warunkujący obecność czynnika Rh (najważniejszy to antygen D).
Obecność lub brak antygenów A i B powoduje, że wyróżnia się cztery główne grupy krwi: A, B, AB, 0. Natomiast obecność lub brak czynnika Rh określana jest jako Rh+ i Rh–.W osoczu krwi znajdują się naturalne przeciwciała, tzw. aglutyniny: anty-A(α) i anty-B(β) skierowane przeciwko temu antygenowi, którego brak w błonach komórkowych erytrocytów. Pojawienie się obcych antygenów we krwi, w której znajdują się już skierowane przeciwko nim przeciwciała, prowadzi do aglutynacji (zlepiania) i hemolizy (pękania) krwinek czerwonych. Sytuacja taka zachodzi podczas przetaczania niezgodnej grupowo krwi oraz w przypadku konfliktu serologicznego, gdy krew matki ma odczyn Rh–, a płód krew o odczynie Rh+, który odziedziczył po ojcu. Wówczas przeciwciała anty-Rh z krwi matki przenikają przez łożysko i prowadzą do uszkodzenia rozwijającego się płodu. Podczas pierwszej ciąży poziom przeciwciał anty-Rh podniesie się jednak tylko wtedy, gdy na skutek zaburzeń, np. infekcji, niewielka ilość krwi płodu dostanie się do krwiobiegu matki. Zagrożenie konfliktem występuje podczas kolejnej ciąży. We krwi matki znajduje się wtedy już wysoki poziom przeciwciał anty-Rh, które zostały wytworzone, gdy podczas porodu pierwszego dziecka doszło do kontaktu jego krwi z krwią matki. Dlatego też przed porodem podawane są matce gotowe przeciwciała, które sprawiają, iż matka nie wytwarza własnych. Poziom sztucznych immunoglobulin szybko się obniża – w odróżnieniu od naturalnych, aktywnych kilka lat.
