być w siódmym niebie
‘czuć się szczęśliwym, zadowolonym; bardzo się cieszyć’; zwrot, relig.; niebo – górna strefa świata, nadziemska kraina szczęśliwości, przeciwstawna piekłu; siedziba Boga, bóstw i duchów wybranych zmarłych; żydowska i muzułmańska kosmografia wyróżnia siedem nieb, w ostatnim – siódmym niebie znajduje się siedziba Jehowy bądź Allacha i najwyższych aniołów (por. bibl.trzecie niebo: „Znam człowieka w Chrystusie, który (…) został porwany aż do trzeciego nieba.” – 2 Kor 12, 2); Kiedy się...
coś woła o pomstę do nieba
‘coś wywołuje zgrozę, oburzenie, zasługuje na potępienie; coś jest w okropnym stanie’; zwrot, stp. pomsta ‘odwet, zemsta’; bibl. (Rdz 4, 10: „Rzekł Bóg [do Kaina, który zabił Abla]: «Cóżeś uczynił? Krew brata twego głośno woła ku mnie z ziemi!»”); Jeśli Sejm przyjmie ustawę, to będzie to wołająca o pomstę do nieba niesprawiedliwość. – TVN; (…) stałem się z kolei ofiarą szantażu politycznego wołającego o pomstę do nieba. – S. Bąba.
niebo a ziemia
‘o kimś lub o czymś zupełnie do siebie niepodobnym, różniącym się kontrastowo’; wyr. określ., relig.; (…) „Solidarność” obecna a „Solidarność” ówczesna to niebo a ziemia. – „Moje Miasto”.
o (całe) niebo lepiej
‘znacznie lepiej, bez porównania lepiej; korzystniej, pomyślniej’; wyr. określ., relig.; Miliony Polaków prowadzi własne interesy, nie mając ani służbowego samochodu, ani komórki, ani sekretarki i radzą sobie o niebo lepiej od was. – „Fakt”.
pod gołym/otwartym niebem
‘bez dachu nad głową, na powietrzu; na wolnej, nieosłoniętej przestrzeni’; wyr. określ.; Dom – to tam, gdzie choćby pod gołym niebem/ludzie są razem.; (…) N. Milstein, grał przy udziale równie głośnego pianisty, W. Horowitza, koncert pod gołym niebem w Jekaterynosławiu (…).– W. Łysiak
poruszyć/poruszać niebo i ziemię
‘usilnie o coś walczyć, zabiegać, wykorzystując wszelkie możliwe środki; użyć wszelkich środków do osiągnięcia czegoś’; zwrot,bibl. (AG2, 6: „Bo tak mówi Pan Zastępów: «Jeszcze raz, [będzie to] jedna chwila, a Ja poruszę niebiosa i ziemię, morze i ląd»”; Hbr 12, 26: „Głos Jego wstrząsnął wówczas ziemią, a teraz obiecuje, mówiąc: «Jeszcze raz wstrząsnę nie tylko ziemią, ale i niebem»”.); Jęz.; Ojciec poruszył już niebo i ziemię, szukają jej wszyscy znajomi (…). – „Fakt”; Przez dwa kolejne...
przychylić/uchylić komuś nieba
‘być dla kogoś bardzo dobrym, serdecznym, spełniać jego zachcianki, odgadywać myśli, pragnienia; zrobić wszystko, aby komuś było dobrze’; zwrot (często w trybie przypuszcz. lub w czasie przyszł.); Dziewczę, nieba ci przychylę/za przyjemnych szaleństw chwilę. – T. Fangrat.
spaść (jak) z nieba
‘o kimś lub o czymś: zjawić się, pojawić nieoczekiwanie, w samą porę’; zwrot, relig.; To wszystko tak nagle spadło z nieba. – TVN.
wznosić oczy do nieba
‘patrzeć ufnie, błagalnie, często: wyrażając skruchę i pokorę’; zwrot, relig.; Tosia wznosi oczy do nieba, co chyba wyraża dozgonną wdzięczność (…). – K. Grochola.
żyć jak w niebie
‘żyć spokojnie, szczęśliwie, bez trosk i kłopotów’; zwrot, relig.; [Dziad i baba] Żyli bardzo szczęśliwie/I spokojnie jak w niebie.
Materiał opracowany przez eksperta
- Niebo