w ogóle czy wogóle - razem czy osobno?
Znaczenie 1 : ogólnie, w zasadzie, w sumie Znaczenie 2 : wcale, ani trochę Zasada : to wyrażenie przyimkowe zawsze piszemy oddzielnie. Można zapamiętać wyrażanie: “i w ogóle i w szczególe” w ogóle wogóle Przykłady : - W...
nie ma za co czy nie ma zaco - razem czy osobno?
Znaczenie : “nie ma za co” to zwrot grzecznościowy, którego używamy w odpowiedzi na podziękowanie Zasada : prawidłowy zapis to “nie ma za co” nie ma za co nie ma zaco Przykłady : - Dziękuję za zrobienie zakupów - Nie ma za co.
nie potrzebny czy niepotrzebny - razem czy osobno?
Zasada : “nie” z przymiotnikami piszemy łącznie Podobne wyrażenia : nieprzydatny, zbędny, bezużyteczny niepotrzebny nie potrzebny Przykłady : - Twoje uwagi na temat mojego wyglądu są niepotrzebne. - Prowiant na drogę...
PR czy pijar - jak piszemy?
Zasada : poprawny zapis to PR; “pijar” to nazwa zakonnika zgromadzonego w zakonie pijarów, tak jak dominikanin, franciszkanin; Pochodzenie : “pijar” (“piar”) to fonetyczny zapis angielskiego skrótu PR (public relations) Podobne wyrażenia...
stoi czy stoji - jak piszemy?
Zasada : prawidłowa forma to “stoi” dla 3 os. l.p. Pochodzenie : “stoi” to forma osobowa (3 os. l.p.) od bezokolicznika “stać” stoi stoji Przykłady : - Justyna stoi w kolejce do kasy. - Przy drodze stoi policjant z radarem.
w momencie czy w momęcie - jak piszemy?
Jak piszemy : w momencie czy w momęcie? Zasada : “en” piszemy w wyrazach przed spółgłoskami zwartymi: p, b, t, d, k Pochodzenie : wyrażenie “w momencie” pochodzi od rzeczownika moment, który zapisujemy przez “en”, gdyż znajduję się przed...
historii czy histori - jak piszemy?
Zasada : Jeśli końcówka “ia” rzeczownika w mianowniku występuje po spółgłoskach t, d, r, l, k, g, ch (zazwyczaj w wyrazach zapożyczonych) to pisze się je w dopełniaczu, celowniku lub miejscowniku z końcówką “ii”. Pochodzenie : “historii” to...
skurcz czy skórcz - jak piszemy?
Znaczenie : skurczenie się mięśni lub zmiana objętości, skrócenie czegoś Zasada : “skurcz” piszemy przez “u” Pochodzenie : rzeczownik “skurcz” pochodzi od czasownika “kurczyć się” Podobne wyrażenia : spazm, tok Uwaga: Istnieje...
kontynuuj czy kontynułuj - jak piszemy?
Zasada : Czasowniki które zawierają połączenie samogłosek “uo”, w formach osobowych zawierają połączenie “uu”. Pochodzenie : “kontynuuj” to czasownik w trybie rozkazującym w 2 os. l.p., pochodzi od czasownika kontynuować. Podobne...
shake czy szejk - jak piszemy?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców,...
shake czy szejk - jak piszemy?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców,...
plomba czy pląba?
Znaczenie : wypełnienie, zabezpieczenie 1. wypełnienie ubytku w zębie 2. w budownictwie - wypełnienie zabudowy pomiędzy dwoma wcześniej istniejącymi budynkami 3. zabezpieczenie urzędowe towarów/pomieszczeń 4. wypełnienie ubytków w drzewie...
nie jeden czy niejeden - razem czy osobno?
Znaczenie : “niejeden” to zaimek informujący o tym, że coś dotyczy wielu osób, rzeczy, zwierząt itp. Zasada : “niejeden” jako zaimek piszemy łącznie Podobne wyrażenia : sporo, dużo, wielu Uwaga : “nie jeden” zapisujemy rozdzielnie...
badminton czy badmington/babington - jak piszemy?
Znaczenie : gra dla(dwóch lub czterech graczy polegająca na przebijaniu rakietkami nad siatką lotki; inaczej kometka. Zasada : poprawna pisownia to “badminton” Pochodzenie : nazwa gry pochodzi od angielskiej miejscowości Badminton, gdzie...
ludziom czy ludzią - jak piszemy?
Zasada : prawidłowa forma to “ludziom”. Celownik (komu?czemu?) w liczbie mnogiej ma końcówkę “om”, np: ludziom, ptakom, drzewom, sąsiadom. ludziom ludzią Przykłady : - Ludzie ludziom zgotowali ten los. - Lubię siedzieć na ławce...
ból czy bul - jak piszemy?
Znaczenie : nieprzyjemne odczucie fizyczne lub psychiczne Zasada : “ból” piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o” - ból bo boleć Podobne wyrażenia : bolesność, dolegliwość, żal, cierpienie, rozpacz, gorycz, ból bul Przykłady...
niezbyt czy nie zbyt - razem czy osobno?
Zasada : “niezbyt” to przysłówek, który jest wyjątkiem i piszemy łącznie; zasada mówi, że partykułę “nie” z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników piszemy rozdzielnie, np.: nie bardzo, nie całkiem Podobne wyrażenia: nieszczególnie,...
zaczął czy zaczoł - jak piszemy?
Zasada : czasowniki w 3 os. l.p w czasie przeszłym mają samogłoskę “ą” przed spółgłoską “ł” Podobne wyrażenia : rozpoczął, wszczął, przystąpił, zapoczątkował zaczął zaczoł Przykłady: - To nie ja! To on zaczął pierwszy! - Gdy...
kworum czy kforum - jak piszemy?
Znaczenie : liczba członków jakiegoś zgromadzenia niezbędna do przeprowadzenia obrad, wyborów lub ustanowienia uchwał Zasada : wyraz “kworum” pochodzi z łaciny, a wg zasady w polszczyźnie wyrazy przejęte z łaciny zawierające głoski qu...
jakbym czy jak bym - razem czy osobno?
Zasada : cząstkę “bym” piszmemy łącznie w wyrazie który jest spójnikiem i wprowadza zdanie podrzędne, które informuje o warunkach, jakie muszą zostać spełnione. Uwaga : “bym” z przysłówkiem “jak” zapiszemy rozdzielnie jeśli dotyczy zaimka...
za razem czy zarazem - razem czy osobno?
Zasada : “zarazem” w znaczeniu “równocześnie” piszemy łącznie Podobne wyrażenia : równocześnie, jednocześnie Uwaga : Wyrażenie “za razem” można zapisać rozdzielnie w znaczeniu “bezustannie”: Nie będę siedział z Tomkiem w ławce. Dzisiaj...
po co czy poco - razem czy osobno?
Znaczenie : wyrażenie “po co” to pytanie o cel jakiegoś działania Zasada : wyrażenie “po co” zawsze piszemy rozłącznie Podobne wyrażenia : w jakim celu po co poco Przykłady : - Po co idziesz do sklepu? - Nie wiem, po co ci...
po raz czy poraz - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenie “po raz” zawsze piszemy rozłącznie po raz poraz Przykłady : - Po raz pierwszy wygrałam na loterii. - Raz po raz spoglądał przez ramię z obawy, czy ktoś go nie śledzi. - Nie będę powtarzać po raz trzeci tego...
pęseta czy penseta - jak piszemy?
Znaczenie : szczypce o sprężystych ramionach służących do chwytania drobnych przedmiotów; inna nazwa - pinceta, pochodzi z języka francuskiego pincette, co oznacza małe szczypczyki pęseta, pinceta penseta Przykłady : - Aby...
niedaleko czy nie daleko - razem czy osobno?
Zasada : partykułę “nie” z przysłówkami w stopniu równym piszemy łącznie Podobne wyrażenia : blisko, nieopodal, obok, tuż, przy niedaleko nie daleko Przykłady : - Niedaleko naszego domu jest park. - Niedaleko pada jabłko...
nieaktualne czy nie aktulane - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. nieważny, wygasły, przeterminowany, przedawniony 2. niedzisiejszy, przestarzały, Zasada : “nie” z przymiotnikami piszemy łącznie nieaktualne nie aktualne Przykłady : - Przykro mi, ale te dokumenty są już...
żetelne czy rzetelne - jak piszemy?
Znaczenie : zgodne z prawdą, należycie wypełniające obowiązki, Zasada : “rzetelne” piszemy przez “rz” Podobne wyrażenia : sumienne, solidne, prawdziwe, przekonujące, obiektywne, prawidłowe rzetelne żetelne Przykłady : -...
mnóstwo czy mnustwo - jak piszemy?
Zasada : mnóstwo piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o”: mnóstwo - mnogo Podobne wyrażenia : mnogość, wielość, dużo, wiele, pełno mnóstwo mnustwo Przykłady : - Mnóstwo ludzi było na pikniku. - Tomek dostał na urodziny...
będę czy będe - jak piszemy?
Zasada : czasowniki przybierają końcówkę “ę” w 1 os l.p w czasie przyszłym i teraźniejszym - będę, robię - zrobię, piszę - napiszę, Pochodzenie : “będę” to forma osobowa czasownika “być” w czasie przyszłym będę będe Przykłady :...
na szyi czy na szyji - jak piszemy?
Zasada : forma “szyi” pochodzi od rzeczownika rodzaju żeńskiego “szyja”. Bez względu na wymowę piszemy po samogłosce “y” końcówkę “i” w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku - “szyi” szyi szyji Przykłady : - Na jej szyi pojawiły...
pinezka czy pineska - jak piszemy?
Zasada : obie formy są poprawne pinezka pineska Przykłady : - Zamów do biura pinezki. - Uważaj gdzie stawiasz stopy, bo spadła mi pineska i nie potrafię jej znaleźć. - Wbiła mi się pinezka w palec i mnie boli.
pinezka czy pineska - jak piszemy?
Zasada : obie formy są poprawne pinezka pineska Przykłady : - Zamów do biura pinezki. - Uważaj gdzie stawiasz stopy, bo spadła mi pineska i nie potrafię jej znaleźć. - Wbiła mi się pinezka w palec i mnie boli.
nieładnie czy nie ładnie - razem czy osobno?
Znaczenie : brzydko, niestarannie, chamsko, niegrzecznie Zasada : “nie” z przysłówkami utworzonymi od przymiotników w stopniu równym piszemy łącznie. W tym wypadku przysłówek “nieładnie” pochodzi od przymiotnika “ładny”, który podlega...
próba czy pruba - jak piszemy?
Znaczenie : 1. test, doświadczenie, dowód 2. wysiłek, podejście 3. namiastka, przedsmak, test 4. trudna sytuacja 5. grupa jednostek podlegająca badaniu Zasada : próba piszemy przez “ó” próba pruba Przykłady : - Dzisiaj o...
chwili czy chwilii - jak piszemy?
Zasada : rzeczowniki rodzaju żeńskiego w dopełniaczu l.p. mają końcówkę -i, dlatego poprawna forma to “chwili” chwili chwilii Przykłady : - W tej chwili posprzątaj pokój! - Przykro mi ale w tej chwili nie mogę Pani udzielić...
wśród czy w śród - razem czy osobno?
Znaczenie : “wśród” to przyimek, który oznacza, że ktoś lub coś jest otoczone innymi przedmiotami lub osobami. Zasada : nie rozdzielamy przyimków, które są zrostami, dlatego piszemy “wśród wśród w śród Przykłady : - Wśród...
mi czy mnie - jak piszemy?
Zasada : “mi” jest formą nieakcentowaną i stawiamy ją w środku wypowiedzi, natomiast “mnie” jest akcentowane i zaimek stawiamy na początku lub końcu wypowiedzi. Pochodzenie : formy “mnie” i “mi” to formy zaimka osobowego “ja” mi...
nie tak czy nietak - razem czy osobno?
Zasada : partykułę nie z przeciwstawnymi jej częściami mowy piszemy rozdzielnie Podobne wyrażenia : inaczej nie tak nietak Przykłady : - Nie tak szybko, bo się przewrócisz. - Przykro mi, ale nie tak sobie wyobrażałam nasze...
z kolei czy skolei - jak piszemy?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie, zatem należy zapisać “z kolei” Podobne wyrażenia : następnie, pod rząd, z rzędu, potem z kolei skolei Przykłady : - Już drugi raz z kolei wygrała gema. - Wróciłam metrem,...
do czynienia czy doczynienia - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie do czynienia doczynienia Przykłady : - Nie chcę mieć z nim nic więcej do czynienia. - Tak niewiele potrzeba do czynienia dobra.
spod czy z pod - jak piszemy?
Zasada : zgodnie z obecnie obowiązującymi zasadami przyimek “spod” piszemy przez “s” i łącznie, chociaż do 1936 roku obowiązywała pisownia “z pod”. Tak samo piszemy przyimki: spoza, sponad, spomiędzy spod z pod Przykłady : -...
jakichś czy jakiś - jak piszemy?
Znaczenie : zaimek nieokreślony Zasada : obie formy są poprawne - “jakiś” odnosi się do liczby pojedynczej a “jakichś” do liczby mnogiej. jakiś jakichś Przykłady : - Jakiś chłopak do ciebie dzwonił godzinę temu. - Jakiś...
orginał czy oryginał - jak piszemy?
Zasada : chociaż niektórzy wymawiają [orginał] to pisownia jest zawsze z “y” - “oryginał”. Podobne wyrażenia : autentyk, pierwowzór, prototyp, dziwak, ekscentryk oryginał orginał Przykłady : - Jak odróżnić kopię od oryginału?...
kłótnia czy kłutnia - jak piszemy?
Zasada : wyraz “kłótnia” piszemy przez “ó” Podobne wyrażenia : zatarg, sprzeczka, awantura, spór, konflikt, niezgoda; Pochodzenie : pisownię możemy uzasadnić etymologią (pochodzeniem) - wyraz pochodzi z języka...
igloo czy iglo - jak piszemy?
Znaczenie : kopulasty domek Inuitów z bloków lodu lub brył ubitego śniegu Zasada : wyrazy obcego pochodzenia zachowują oryginalną pisownię igloo iglo Przykłady : - Igloo to domek budowany z bloków lodu lub śniegu na...
świeży czy swierzy - jak piszemy?
Znaczenie : 1. niedawno przyrządzony, zebrany, wyprodukowany 2. nieprzerobiony (nieugotowany) 3. ożywczy, o przyjemnym zapachu 4. wyglądający młodo, zdrowo 5. wnoszący coś nowego 6. nieużywany Zasada : “świeży” piszemy przez “ż”...
chciałbym czy chciał bym - razem czy osobno?
Zasada : osobowe formy czasownika zapisujemy łącznie z cząstką “by”, “byś”, “byśmy”; Pochodzenie : chcę to osobowa forma czasownika od bezokolicznika “chcieć”; chciałbym chciał bym Przykłady : - Na urodziny chciałbym dostać...
datę czy date - jak piszemy?
Zasada : rzeczowniki rodzaju żeńskiego w bierniku mają końcówkę “ę”, dlatego zapisujemy “datę” Pochodzenie : “datę” to rzeczownik r. żeńskiego w l.p w bierniku (kogo? co?), który w mianowniku ma formę “data” Podobne wyrażenia : czas,...
byłaby czy była by - razem czy osobno?
Zasada : osobowe formy czasownika zapisujemy łącznie z cząstką “by”, “byś”, “byśmy”. Pochodzenie : “byłaby” to czasownik w trybie przypuszczającym pochodzący od bezokolicznika “być”. byłaby była by Przykłady : - Gdyby nie...
pomorze czy pomoże - jak piszemy?
Znaczenie : 1. pomoże - czasownik w 3 os. lp. bezokolicznik “pomagać” 2. Pomorze - kraina historyczna na terenie Polski i Niemiec Zasada : jako czasownik piszemy przez “ż” po wymienia się na “g”: pomoże - pomagać, jako nazwa własna piszemy...