podczas czy pod czas - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. Przyimek informujący o zdarzeniu które miało miejsce jednocześnie z innym, o którym wspominamy - “podczas gdy” 2. Spójnik w znaczeniu “kiedy” Zasada : “podczas” piszemy zawsze łącznie Podobne wyrażenia : przy, w czasie, w...
prośba czy proźba - jak piszemy?
Zasada : wyraz “prośba” piszemy przez “ś”. Pochodzi od czasownika prosić i występuje tu oboczność ś:si. Temat wyrazu “prośba” w mianowniku to prośb, a końcówka “a” - prośb-a, w pozostałych przypadkach temat jest taki sam, zawsze występuje głoska...
niezbyt czy nie zbyt - razem czy osobno?
Zasada : “niezbyt” to przysłówek, który jest wyjątkiem i piszemy łącznie; zasada mówi, że partykułę “nie” z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników piszemy rozdzielnie, np.: nie bardzo, nie całkiem Podobne wyrażenia: nieszczególnie,...
chciałbym czy chciał bym - razem czy osobno?
Zasada : osobowe formy czasownika zapisujemy łącznie z cząstką “by”, “byś”, “byśmy”; Pochodzenie : chcę to osobowa forma czasownika od bezokolicznika “chcieć”; chciałbym chciał bym Przykłady : - Na urodziny chciałbym dostać...
cokolwiek czy co kolwiek - razem czy osobno?
Znaczenie : “cokolwiek” to zaimek nieokreślony, odnoszący się do bliżej nieokreślonego przedmiotu Zasada : “cokolwiek” piszemy łącznie Podobne wyrażenia : obojętnie co, byle co, cokolwiek co kolwiek Przykłady : - Podaj...
rzadne czy żadne - jak piszemy?
Znaczenie : “żadne” - zaimek używany w zdaniach przeczących informujący o braku kogoś lub czegoś Zasada : zaimek “żaden” i jego formy w pozostałych przypadkach piszemy przez “ż” Podobne wyrażenia : nikt, ani jeden, żadne rzadne...
aż czy arz/asz - jak piszemy?
Znaczenie : 1. spójnik w zdaniach wyrażających skutek lub stopień nasilenia 2. partykuła określająca stopień intensywności, lub stosowana przed rzeczownikami określającymi miejsce, czas, Zasada : wyraz zawsze piszemy przez “ż” aż...
tą czy tę - jak piszemy?
Zasada : - formę “tę” w formie pisanej używamy z rzeczownikiem w bierniku l.p., (kog? co?) - natomiast “tą” w narzędniku (z kim? z czym?). W mowie potocznej forma “tą” może być użyta również w bierniku. tę tą Przykłady : -...
plomba czy pląba?
Znaczenie : wypełnienie, zabezpieczenie 1. wypełnienie ubytku w zębie 2. w budownictwie - wypełnienie zabudowy pomiędzy dwoma wcześniej istniejącymi budynkami 3. zabezpieczenie urzędowe towarów/pomieszczeń 4. wypełnienie ubytków w drzewie...
wybierz czy wybież - jak piszemy?
Znaczenie : czasownik w trybie rozkazującym dla 2 os. l.p Zasada : W języku polskim “rz” piszemy gdy wymienia się na r wybierz - wybierać lub wybór Pochodzenie : wyraz wybierz pochodzi od czasownika “wybierać” lub rzeczownika “wybór”...
wkrótce czy w krótce - razem czy osobno?
Znaczenie : niedługo Zasada : ten przysłówek piszemy łącznie - “wkrótce” Podobne wyrażenia : niebawem, rychło, w niedalekiej przyszłości wkrótce w krótce Przykłady : - Wkrótce nadejdzie wiosna i dni będą dłuższe. -...
ponadto czy ponad to - razem czy osobno?
Znaczenie : 1. “ponadto” - i, dodatkowo - jako partykuła 2. “ponad to” - jako wyrażenie przyimkowe: “być ponad czymś”, “robić coś ponad miarę” Zasada : Jako partykuła wprowadzająca dodatkową informację piszemy razem. Tak samo piszemy...
na przeciwko czy naprzeciwko - razem czy osobno?
Zasada : piszemy razem - “naprzeciwko”, “naprzeciw” Pochodzenie : “naprzeciw”, “naprzeciwko” to przyimek Podobne wyrażenia : vis-à-vis oraz naprzeciw, po przeciwnej stronie naprzeciwko na przeciwko Przykłady : - Nie...
z poza czy spoza - razem czy osobno?
Znaczenie 1. przyimek wskazujący, że ktoś lub coś jest/znajduje się poza danym obszarem 2. przyimek wskazujący, że ktoś nie przynależy do jakiejś grupy/organizacji 3. przyimek wskazujący, że rzeczownik, który jest w dopełniaczu przestaje...
szapo ba czy chapeou bas - jak piszemy?
Znaczenie : wyrażenie z języka francuskiego w tłumaczeniu oznacza “kapelusz z głowy”, w języku polskim mówimy: “czapki z głów”, używamy, kiedy chcemy wyrazić uznanie i szacunek dla czyjejś pracy. Zasada : w przypadku wyrazów obcojęzycznych...
z tamtąd czy stamtąd - jak piszemy?
Zasada : “stamtąd” piszemy zawsze łącznie Pochodzenie : jest to zaimek przysłowny - występujący w formie przysłówka i odpowiadający na jego pytania stamtąd z tamtąd Przykłady : - Idź gdzie chcesz, byle daleko i stamtąd nie...
poza tym czy pozatym - razem czy osobno?
Znaczenie : ponadto, jeszcze, dodatkowo, oprócz tego Zasada : jest to wyrażenie przyimkowe, które zapisujemy rozłącznie Pochodzenie : partykuła wprowadzająca nową informację poza tym pozatym Przykłady : - Nie idę do kina,...
datę czy date - jak piszemy?
Zasada : rzeczowniki rodzaju żeńskiego w bierniku mają końcówkę “ę”, dlatego zapisujemy “datę” Pochodzenie : “datę” to rzeczownik r. żeńskiego w l.p w bierniku (kogo? co?), który w mianowniku ma formę “data” Podobne wyrażenia : czas,...
z tąd czy stąd - jak piszemy?
Znaczenie : - zaimek oznaczający miejsce, w którym znajduje się osoba lub coś się zaczyna; - zaimek oznaczający przyczynę, źródło czegoś; - zaimek, który wprowadza drugą część zdania podrzędnego wynikowego; Zasada : “stąd” piszemy łącznie...
orginał czy oryginał - jak piszemy?
Zasada : chociaż niektórzy wymawiają [orginał] to pisownia jest zawsze z “y” - “oryginał”. Podobne wyrażenia : autentyk, pierwowzór, prototyp, dziwak, ekscentryk oryginał orginał Przykłady : - Jak odróżnić kopię od oryginału?...
porządek czy pożądek - jak pisemy?
Zasada : “porządek” piszemy przez “rz” i “ą” Podobne wyrażenia : ład, schludność, dyscyplina, posłuszeństwo, kolejność, sekwencja, grafik porządek porzondek, pożądek, pożondek Przykłady : - Zrób w końcu porządek z tymi...
naraz czy na raz - razem czy osobno?
Znaczenie : - szybko, nieoczekiwanie - jednocześnie Zasada : “naraz” piszemy łącznie Uwaga : Możemy zapisać rozdzielnie, gdy: - wypowiadamy komendę, rozkaz: Na raz wszyscy skaczą! - mówimy o wykonaniu czegoś jednorazowo, w jednym...
shake czy szejk - jak piszemy?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców,...
PS, P.S. czy PS. - jak piszemy?
Znaczenie : skrót od łacińskiego wyrażenia “post scriptum” - jest wykorzystywany na końcu listu, jeśli chcemy dopisać parę informacji, o których nie wspomnieliśmy wcześniej. Umieszczamy po podpisie autora. Zasada : W przypadku skrótowców w...
niektóre czy nie które - razem czy osobno?
Zasada : partykułę “nie” z zaimkami piszemy rozłącznie ale “niektórzy”, “niektóre” jest wyjątkiem. Podobne wyrażenia : pewne niektóre nie które Przykłady : - Niektóre osoby w naszej klasie mają kartę rowerową. -...
wśród czy w śród - razem czy osobno?
Znaczenie : “wśród” to przyimek, który oznacza, że ktoś lub coś jest otoczone innymi przedmiotami lub osobami. Zasada : nie rozdzielamy przyimków, które są zrostami, dlatego piszemy “wśród wśród w śród Przykłady : - Wśród...
acha czy aha - jak piszemy?
Znaczenie : “aha” wykrzyknik wyrażający potwierdzenie, zrozumienie Zasada : “aha” piszemy przez “h” ale bywa błędnie mylone z innym wykrzyknikiem “ach”, które zapisujemy przez “ch” i wyraża zachwyt. Podobne wyrażenia : tak, owszem,...
spokój czy spokuj - jak piszemy?
Znaczenie : stan równowagi psychicznej lub cisza i sielskość Zasada : rzeczownik “spokój” piszemy przez “ó” bo wymienia się na “o”: spokój - spokoju Podobne wyrażenia : opanowanie, cierpliwość, harmonia, cisza, sielskość spokój...
rzadko czy żadko - jak piszemy?
Znaczenie : w dużej odległości od siebie lub w dużych odstępach czasu, w niewielu przypadkach Zasada : nie istnieje zasada ortograficzna, wyraz należy zapamiętać Pochodzenie : wyraz rzadko to przysłówek, odpowiada na pytanie: jak?,...
pokaże czy pokarze - jak piszemy?
Znaczenie: “pokaże” od słowa pokazać; umożliwić obejrzenie czegoś, przedstawić coś, zademonstrować Zasada: pokaże - pokazywać, “ż” wymienia się na “z” Pochodzenie : pokaże - czasownik w 3 os. l.p. w czasie przyszłym pochodzi od...
poprzez czy po przez - razem czy osobno?
Zasada : “poprzez” to przyimek złożony, składający się z przyimka “po” i “przez” - takie przyimki piszemy łącznie Podobne wyrażenia : przez, wskroś, na wylot, na przestrzał poprzez po przez Przykłady : - “Poprzez pola,...
w porządku czy wporządku - razem czy osobno?
Zasada : wyrażenia przyimkowe piszemy rozdzielnie, dlatego zapisujemy “ w porządku”. Podobne wyrażenia : dobrze, w kolejności, super, zgadzam się Wyjątek : wyraz potoczny od słowa “w porządku” - “wporzo” piszemy łącznie w porządku...
nie potrzebny czy niepotrzebny - razem czy osobno?
Zasada : “nie” z przymiotnikami piszemy łącznie Podobne wyrażenia : nieprzydatny, zbędny, bezużyteczny niepotrzebny nie potrzebny Przykłady : - Twoje uwagi na temat mojego wyglądu są niepotrzebne. - Prowiant na drogę...
tempo czy tępo - jak piszemy?
Znaczenie : - “tempo” - rzeczownik - szybkość lub rytm wykonywanej czynności - “tępo” - przysłówek - nieostro Zasada : jako rzeczownik piszemy przez “em” - “tempo”, jako przysłówek - przez “ę” - “tępo” tempo tępo Przykłady :...
shake czy szejk - jak piszemy?
Znaczenie : szejk - tytuł używany w krajach arabskich w odniesieniu do osoby szanowanej, starszej, zwierzchnika rodu lub jednostki administracyjnej shake - zapożyczona, nie spolszczona nazwa napoju ze zmiksowanego mleka, lodów, owoców,...
w końcu czy wkońcu - razem czy osobno?
Znaczenie 1. nareszcie, na zakończenie 2. tak na prawdę Zasada : tą frazę przysłówkową (czyli wyrażenie funkcjonujące w języku jako przysłówek) piszemy rozdzielnie w końcu wkońcu Przykłady : - To w końcu jak układa się...
szybko czy szypko - jak piszemy?
Zasada : poprawny zapis to “szybko” Podobne wyrażenia : prędko, bystro, chyżo, wartko, momentalnie, pospiesznie szybko szypko Przykłady : - Szybko podaj mi chusteczkę. - Piotruś szybko odpakował wszystkie prezenty, jakie...
od razu czy odrazu - razem czy osobno?
Znaczenie : natychmiast, w tej chwili Zasada : wyrażenie “od razu” piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “od razu” to wyrażenie przysłówkowe, które pełni rolę przysłówka, odpowiada na pytanie “kiedy?” Podobne wyrażenia : niezwłocznie, w...
będę czy będe - jak piszemy?
Zasada : czasowniki przybierają końcówkę “ę” w 1 os l.p w czasie przyszłym i teraźniejszym - będę, robię - zrobię, piszę - napiszę, Pochodzenie : “będę” to forma osobowa czasownika “być” w czasie przyszłym będę będe Przykłady :...
nie wiem czy niewiem - razem czy osobno?
Zasada : nie z czasownikami piszemy rozdzielnie Pochodzenie : “nie wiem” to zaprzeczenie czasownika “wiedzieć” Podobne wyrażenia : nie mam pojęcia, nie znam, nie umiem, nie orientuję się Uwaga : “nie wiedzieć” również piszemy...
skurcz czy skórcz - jak piszemy?
Znaczenie : skurczenie się mięśni lub zmiana objętości, skrócenie czegoś Zasada : “skurcz” piszemy przez “u” Pochodzenie : rzeczownik “skurcz” pochodzi od czasownika “kurczyć się” Podobne wyrażenia : spazm, tok Uwaga: Istnieje...
stoi czy stoji - jak piszemy?
Zasada : prawidłowa forma to “stoi” dla 3 os. l.p. Pochodzenie : “stoi” to forma osobowa (3 os. l.p.) od bezokolicznika “stać” stoi stoji Przykłady : - Justyna stoi w kolejce do kasy. - Przy drodze stoi policjant z radarem.
ham czy cham - jak piszemy?
Znaczenie : człowiek ordynarny, prostacki, dawniej chłop Zasada : “cham” piszemy przez “ch” Pochodzenie : wyraz “cham” pochodzi z Biblii - Cham był synem Noego. Za swoje zachowanie został przeklęty przez ojca, stąd o osobie źle wychowanej...
proszę czy prosze - jak piszemy?
Zasada : “proszę” pochodzi od bezokolicznika “prosić” - jest to czasownik w 1 os, l.p. w czasie teraźniejszym, należy do koniugacji typu II i zawsze ma końcówkę “ę” proszę prosze Przykłady : - Proszę, proszę i doprosić się nie...
rzecz czy żecz - jak piszemy?
Zasada : nie ma dla wyrazu “rzecz” reguły ortograficznej. Piszemy przez “rz” Pochodzenie : wyraz pochodzi z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, gdzie wyraz “rzecz” wymawiamy jak [riecz] stąd “rz” Podobne wyrażenia : przedmiot, obiekt,...
będą czy będom - jak piszemy?
Zasada : samogłoska “ę” zwykle występuje przed “d” Pochodzenie : “będą” pochodzi od bezokolicznika “być” - jest to czasownik w 3 os. l.mn w czasie przyszłym. będą bendą, będom Przykłady : - Dzieci będą szczęśliwe, jeśli...
spróbuje czy sprubuje - jak piszemy?
Zasada : “spróbować” jak formę “spróbuje” piszemy przez “ó”. Pochodzenie : “spróbuje” to dokonany czasownik w 3 os.lp; bezokolicznik - “spróbować”; forma niedokonana - próbować. Podobne wyrażenia : skosztuje, sprawdzi, przetestuje,...
nauką czy naukom - jak piszemy?
Zasada : obie formy są prawidłowe i zależą od kontekstu wypowiedzi - “nauką”, jeśli rzeczownik jest w narzędniku l.p (z czym?) - “naukom” jeśli rzeczownik jest w celowniku l.mn, (czemu?) Pochodzenie : obie formy pochodzą od rzeczownika r....
poproszę czy proszę - razem czy osobno?
Znaczenie : zwrócić się z prośbą Zasada : możemy użyć dwóch form - dokonanej “poproszę” i niedokonanej “proszę”, kiedy w tej chwili zwracamy się z prośbą, natomiast jeżeli mamy zamiar w przyszłości zwrócić się z prośbą użyjemy czasownika w...
nie ma za co czy nie ma zaco - razem czy osobno?
Znaczenie : “nie ma za co” to zwrot grzecznościowy, którego używamy w odpowiedzi na podziękowanie Zasada : prawidłowy zapis to “nie ma za co” nie ma za co nie ma zaco Przykłady : - Dziękuję za zrobienie zakupów - Nie ma za co.