Czasoprzestrzeń i tunele czasoprzestrzenne
Niemiecki fizyk i matematyk Herman Minkowski badając konsekwencje szczególnej teorii względności Einsteina zdał sobie sprawę z tego, że choć przestrzeń i czas są względne dla obserwatorów poruszających się względem siebie, zostają połączone w...
Jednostki pracy, mocy i energii
Praca W=Fs Jednostka pracy mechanicznej jest iloczynem jednostki siły i jednostki drogi. W układzie SI jest nią dżul (J); jest to praca, jaką wykonuje siła 1 niutona (N) na drodze 1 m, przebytej w kierunku działania siły 1J = 1N x 1m =...
Zasady dynamiki, oddziaływania - pojęcia
Rodzaje oddziaływań: - mechaniczne (kontakt ciał) - na odległość (bez kontaktu ciał) Skutki oddziaływań: - statyczne (odkształcenia) - dynamiczne (zmiana prędkości) I zasada dynamiki Jeżeli na ciało nie oddziałują żadne siły lub...
Głośność i natężenie dźwięku, czyli od ciszy do hałasu
Ucho zbiera energię tylko z obszaru, jaki samo zajmuje, więc dla wrażenia głośności istotna jest energia padająca w jednostce czasu na jednostkę powierzchni. Charakterystyczną cechą dźwięku jest natężenie. Natężenie wrażenia słuchowego...
Poznajmy ultradźwięki i infradźwięki
Ultradźwięki to fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek. Za granicę uważa się 20 kHz, choć dla większości ludzi granica ta jest znacznie niższa. Niektóre zwierzęta mogą emitować i słyszeć ultradźwięki, np....
Dźwięk. Co to jest dźwięk, fale dźwiękowe, cechy dźwięku
Co to jest dźwięk? Dźwięk jest to fala akustyczna, która rozchodzi się w danym ośrodku ( takim jak; ciało stałe, płyn i gaz) zdolna wytworzyć wrażenie słuchowe, które dla człowieka zawarte jest w paśmie między częstotliwościami granicznymi od...
Rola fal dźwiękowych w przyrodzie
1. Dźwięk Fiz. zaburzenie falowe w ośrodku sprężystym zdolne do wywołania wrażenia słuchowego, a także wrażenie słuchowe wywołane tym zjawiskiem; dźwięk stanowią zachodzące z odpowiednią częstotliwościach zmiany ciśnienia akustycznego;...
Ultradźwięki i infradźwięki
ULTRADŹWIĘKI Fale sprężyste o częstotliwościach znajdujących się powyżej górnej granicy słuchu człowieka (tj. powyżej 20kHz) nazywa się ultradźwiękami (naddźwiękami), przy czym terminem tym obejmuje się zjawisko zachodzące do częstotliwości...
Wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu
W fizyce fale to zaburzenia ośrodka, pola rozchodzące się w czasie i przestrzeni, przenoszące energie bez przenoszenia materii. Opis matematyczny fal to najogólniej mówiąc rozwiązanie równania falowego. Prędkość dźwięku w określonym ośrodku jest...
Rura Kundta
Rezonator akustyczny w kształcie długiej rury z jednej strony zamkniętej, z umieszczonym wewnątrz źródłem drgań. Jest tak wąska, że fale biegnące od źródła i odbijające się od zamkniętego końca rury można uznać za płaskie. W wyniku interferowania...
Światło
Ogólnie przyjęta nazwa widzialnej dla oka ludzkiego części widma promieniowania elektromagnetycznego, czyli zakres długości fali od 400 do 700 nm (od fioletu do czerwieni); często też tą nazwą określa się tę część widma, które w skali częstości...
Światło i zjawiska świetlne
Ciała, które mogą wysyłać światło, nazywamy źródłami światła. Ciała, które nie emitują światła, mogą je odbijać, załamywać lub pochłaniać. Wyróżniamy źródła naturalne, a więc np. Słońce, gwiazdy, błyskawice, świecące bakterie, świetliki lub ryby...
Diody
Diody przepuszczają prąd tylko w jednym kierunku; służą do prostowania. W tym celu używa się ich w prostownikach wchodzących w skład zasilaczy. Ogólnie rozpowszechnione są dzisiaj diody świecące tzw. LED-y. Zastąpiły one wszelkiego rodzaju...
Układ słoneczny - powtórka wiadomości
Składa się z: 4 skalistych planet: (wewnętrzne) - Merkury - Wenus - Ziemia - Mars 4 gazowych planet: (zewnętzrne) - Jowisz - Saturn - Uran - Neptun OPIS PLANET Merkury: 1 planeta układu słonecznego, skalista, wewnętrzna,...
Meteory i meteoryty
Uczeni w dawnych czasach niechętnie przyjmowali pogląd, że obiekty mogą spadać z nieba. Na przykład Edmund Halley twierdził w 1718 r., że szczególnie widowiskowa „spadająca gwiazda”, widziana niemal w całej Europie, była w rzeczywistości pożarem...
Materia międzyplanetarna - planetoidy, meteory, komety
Panuje pogląd, że Wszechświat powstał wskutek potężnej eksplozji, tzw. Wielkiego Wybuchu, przed około 10-15 miliardów lat. Cała istniejąca materia powstała w ułamek sekundy w nieskończenie małej przestrzeni, rozpraszając się we wszystkich...
Wpływ promieniowania jądrowego na organizmy żywe
Poszczególne nuklidy promieniotwórcze różnią się okresem pół rozpadu, a także ilościami które po wchłonięciu przez oddychanie lub przez przewód pokarmowy mogą być odłożone w różnych narządach ciała oraz szybkością wydalania ich z organizmu. W celu...
Współczynnik tarcia kinetycznego
Wstęp teoretyczny Tarcie kinetyczne to oddziaływanie zachodzące pomiędzy dwoma stykającymi się ciałami i powodujące powstanie siły przeciwnie zwróconej do kierunku ruchu. Stosunek wartości tej siły do wartości siły nacisku nazywamy...
Oscyloskop
Oscyloskop - przyrząd elektroniczny służący do obserwowania, obrazowania i badania przebiegów zależności pomiędzy dwoma wielkościami elektrycznymi, bądź innymi wielkościami fizycznymi reprezentowanymi w postaci elektrycznej. Oscyloskop stosuje się...
Oscyloskop zasady działania i rodzaje - wiadomości ogólne
Cel Celem ćwiczenia jest poznanie budowy, zasady działania i obsługi oscyloskopu Wstęp Oscyloskop jest uniwersalnym przyrządem pomiarowym, stosowanym do obserwacji odkształconych przebiegów elektrycznych i pomiaru ich parametrów...
Maszyny proste
Co to są maszyny proste? Maszyny proste - są to urządzenia, które pozwalają na użycie niewielkiej siły przy podnoszeniu, przesuwaniu ciężarów lub rozszczepianiu materiałów. Istotą ich działania jest zmiana pracy siły działającej na...
Fale mechaniczne i elektromagnetyczne
Hertz Heinrich Rudolph (1857 - 1894) Fizyk niemiecki, który pierwszy nadał i odebrał fale radiowe (ok. 1886). Wykazał też, że ulegają one odbiciu i załamaniu podobnie jak światło i że poruszają się z taką samą prędkością, chociaż ich długości...
Dokonania fizyki ciała stałego w XX wieku
Ponieważ fizyka zajmuje się poszukiwaniem praw podstawowych, a nauki techniczne ich wykorzystaniem, można uznać, że fizyka ciała stałego miała w XX wieku krótką historię - zamknęło ją sformułowanie w latach dwudziestych przez Paula Diraca, Enrico...
Pole magnetyczne Ziemi
Wszyscy wiemy, że bieguny geograficzne Ziemi znajdują się w przeciwległych punktach kuli ziemskiej, tam gdzie oś wirowania Ziemi przecina jej powierzchnię. Kompas natomiast wskazuje kierunki, gdzie znajdują się bieguny magnetyczne, a to zupełnie...
Sztuczne satelity ziemi
Żywiołowy rozwój nauki i techniki odkrywa przed ludzkością coraz to nowe horyzonty. W ciągu tysiącleci dociekliwy umysł człowieka dążył do przeniknięcia w głąb Wszechświata. W historii ludzkości mamy, wiele naukowych i technicznych...
Sztuczne satelity
Tak często pomija się je w ważnych rozważaniach na temat księżyców, gwiazd czy galaktyki. Jednakże ich rola jest olbrzymia, i to nie tylko dla badań nad wszechświatem, lecz także w codziennym życiu. Nie zdajemy sobie sprawy, że bez przerwy...
Elektromagnetyzm
Elektromagnetyzm, dział fizyki badający współzależności zjawisk magnetycznych i elektrycznych (powstawanie pola magnetycznego wywołane przepływem prądu elektrycznego, indukcja elektromagnetyczna, zachowanie się przewodników w polu magnetycznym...
Rozszerzalność temperaturowa ciał. Termometry.
Rozszerzalność cieplna, zmiana rozmiarów liniowych (rozszerzalność cieplna liniowa) oraz objętości (rozszerzalność cieplna objętościowa) ciał na skutek zmiany temperatury. Liczbowo rozszerzalność cieplną opisuje w przybliżeniu wzór:...
Zależność temperatury wrzenia i topnienia od ciśnienia
W ciśnieniu 1000 hPa temperatura wrzenia wynosi 100 o C, a temperatura topnienia 0 o C. Jeśli nad powierzchnią wody ciśnienie jest mniejsze od atmosferycznego, wrze ona w temperaturze niższej niż 100 o C. Temperatura topnienia zależy od...
Prawo powszechnego ciążenia
F~m1 i m2 - wartość sił wzajemnego przyciągania się ciał posiadających masę jest wprost proporcjonalna do iloczynu mas tych ciał (oznacza to ze im większe masy posiadają ciała tym większym będzie wartość sił Newtona Znamy jako twórce trzech...
Izaak Newton na tle epoki
Urodził się 1642 w rodzinie ubogiego farmera w Woolsthorpe, niedaleko Cambridge w Anglii.Ojciec jego zmarł 3 miesiące przed urodzeniem syna, matka za to wkrótce potem wyszła ponownie za mąż i oddała chłopca pod opiekę babci. Zabrała go z...
Fizyka w moim zyciu i zastosowanie fizyki w życiu codziennym
Rzeczy, które widzimy albo same są źródłem światła, albo odbijają światło pochodzące od innych przedmiotów, albo też przepuszczają promienie świetlne. Na przykład, widzimy Słońce i inne gwiazdy, ponieważ emitują one światło. Większość przedmiotów...
Zjawiska optyczne w życiu codziennym
W życiu codziennym każdy z nas może zaobserwować wiele zjawisk optycznych. Oto ich pochodzenie: - obserwacje terenu - Zazwyczaj kiedy człowiek patrzy w dal, osłania od góry oczy ręką. Dłoń nasza chroni oko przed światłem padającym z góry,...
Zjawiska optyczne występujące w przyrodzie
Przyroda, która stworzyła najpiękniejsze góry świata nie poskąpiła nam też innych doznań, które nie istotne w zwykłej szarej codzienności. Cóż znaczy tęcza, albo zachód słońca nad wieżowcami, kto fascynuje się burzą stojąc w ulicznym korku,...
Zestaw do demonstracji prawa Pascala i innych zjawisk hydrostatycznych
Myślą przewodnią skonstruowania zestawu była prostota jego budowy i dostępność użytych elementów. Każdy nauczyciel może samodzielnie wykonać taki zestaw, jeśli nie dysponuje zestawem fabrycznym. Podstawowym elementem zestawu jest manometr wraz z...
Rodzaje silników elektrycznych
SILNIK ELEKTRYCZNY , maszyna przetwarzająca energię elektr. na energię mech., zwykle w postaci energii ruchu obrotowego. Moment obrotowy powstaje w silniku elektrycznym w wyniku oddziaływania pola magnet. i prądu elektr. (siła elektrodynamiczna)....
Astronomowie i astrofizycy polscy
Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu w zamożnej rodzinie mieszczańskiej. Na tronie polskim zasiadał wówczas Kazimierz Jagiellończyk. Uczęszczał do szkoły parafialnej, na początku jego nauki była to szkoła średniowieczna,...
Planety układu słonecznego
Merkury Merkury jest pierwszą według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego. Jest on stosunkowo niewielki, gdyż jego promień wynosi zaledwie 2439 km, a co za tym idzie masa jego stanowi zaledwie 5,6% masy Ziemi. Pod względem długości...
Praca i energia w centralnym polu grawitacyjnym
OGÓLNE WIADOMOŚCI O POLU GRAWITACYJNYM Na ciało umieszczone w skończonej odległości od innego ciała, działa siła grawitacji (ciężkości), a wytworzone przez to ciało pole sił nazywamy polem grawitacyjnym. Podstawową...
Elektryczność, prawo Ohma
Elektryczność Elektryczność, ogół zjawisk wynikających z oddziaływań elektromagnetycznych pomiędzy cząstkami mikroświata. Istnienie zjawisk elektrycznych znane już było w starożytności, odnosiło się jednak wyłącznie do zdolności...
Znaczenie wody oraz powietrza w zyciu człowieka i innych organizmów żywych
Znaczenie wody Woda jest potrzebna wszystkim żywym organizmom. Bez wody nie byłoby życia. Dla niektórych zwierząt jest środowiskiem życia. Woda jest podstawowym składnikiem każdej żywej komórki. Jest potrzebna we wszystkich procesach...
Znaczenie wody i powietrza dla życia na ziemi
Woda Woda - (H2O) jest to związek chemiczny wodoru z tlenem najpowszechniej występujący na naszej planecie. Właściwości wody: - bezbarwna - bezwonna - bez smaku - w przyrodzie występuje w trzech stanach skupienia: ciekły - woda (wody...
Energia - powtórka z fizyki
ENERGIA WEWNĘTRZNA Energia wewnętrzna ciała jest to suma energii kinetycznych chaotycznego ruchu cząsteczek oraz ich energii potencjalnych wynikających z wzajemnego oddziaływania międzycząsteczkowego. CIEPLNY PRZEPŁYW ENERGII Cieplny przepływ...
Energia wewnętrzna Ew
Energia wewnętrzna Ew ciała to suma energii kinetycznych chaotycznego ruchu wszystkich jego cząsteczek oraz ich energii potencjalnych wynikających z wzajemnego oddziaływania międzycząsteczkowego. Energia wew.ciała zmienia się podczas...
Bimetal - definicja
Bimetal - trwale połączone dwa paski różnych metali lub stopów o różnych cechach rozszerzalności termicznej. Po ogrzaniu pasek bimetalowy wygina się, co znalazło zastosowanie w wielu urządzeniach: - Termometr bimetaliczny - Czujniki...
Opis ciał stałych, cieczy i gazów oraz pojęcia
Ciała stałe mają własny, określony kształt i objętość. Kształt niektórych ciał stałych można łatwo zmienić. Ciała stałe odznaczają się różnymi cechami, np.: kruchością, sprężystością, plastycznością oraz twardością. Niektóre ciała stałe (np.:...
Piorunochron - budowa, historia
Piorunochron jest to urządzenie chroniące budowle przed bezpośrednim uderzeniem pioruna poprzez odprowadzenie wyładowania do ziemi. Piorunochron zbudowany jest zazwyczaj z ostro zakończonego pręta metalowego, zamocowanego pionowo w...
Piorunochron
Każdy ostro zakończony element przewodzący - w szczególności metalowe elementy dachu lub ściany, wystający poza jednolity zarys budynku może stać się naturalnym źródłem wyładowań elektrycznych w zjonizowanym powietrzu. Instalacje odgromowe chronią...
Kryształy - budowa, rodzaje, właściwości i występowanie
Ciało krystaliczne Ciało krystaliczne (kryształ) - rodzaj ciała stałego, w którym cząsteczki, atomy lub jony nie mają pełnej swobody przemieszczania się w objętości ciała, gdyż zajmują ściśle określone miejsca w sieci przestrzennej i mogą...
Zmiany stanu skupienia ciał w przyrodzie, technice i życiu codziennym
Zamarzanie jest procesem przechodzenia substancji ze stanu ciekłego w stan stały. Podobnym procesem jest proces krzepnięcia, który niekoniecznie odbywa się przy niskiej temperaturze. Ciekłe żelazo krzepnie w temp. Około 1535 stopni Celsjusza,...