szturmak (język polski)

szturmak (1.1)
szturmak (1.2)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) hist. wojsk. rodzaj europejskiego hełmu renesansowego z bocznymi osłonami, używanego w XVIXVII wieku przez rajtarów i piechotę[1][2]; zob. też szturmak w Wikipedii
(1.2) hist. wojsk. ręczna broń palna z rozszerzonym zakończeniem lufy, strzelająca siekańcami, używana w Europie w XVIIXVIII wieku[3]; zob. też garłacz w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(2.1) daw. pogard. także gw. (Kresy)[4] służąca tępa i niezdarna, popychadło[5]
odmiana:
przykłady:
(1.2) Rzędzianowa czeladź wpadła również do izby z szablami i szturmakami[6].
(2.1) Miał do dyspozycji popychadło, brudne dziewczysko, szturmaka do szorowania statków i skubania kurcząt[7].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) burgonet, burgoneta
(1.2) garłacz, gardłacz, tromblon, muszkieton
(2.1) garkotłuk, popychle, pomiotło
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) hełm
(1.2) broń
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. szturm mrz, szturmowanie n
przysł. szturmem
czas. szturmować
związki frazeologiczne:
etymologia:
niem. Sturmhaube[8]
uwagi:
tłumaczenia:
  • angielski: (1.1) burgonet
  • francuski: (1.1) bourguignotte ż
  • hiszpański: (1.1) borgoñota ż
  • włoski: (1.1) borgognotta ż
źródła:
  1. Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 1991, s. 837.
  2. M. Gradowski, Z. Żygulski, Słownik uzbrojenia historycznego, Warszawa 2010, s. 134.
  3. W. Kwaśniewicz, 1000 słów o dawnej broni palnej, Warszawa 1987, s. 160.
  4. Ewa Jędrzejko, Elementy kresowe w języku Gabrieli Zapolskiej, w: Prace językoznawcze, t. 19 pod red. Aliny Kowalskiej i Aleksandra Wilkonia, Uniwersytet Śląski, Katowice 1991, s. 75, 76.
  5. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szturmak” w: Krystyna Holly, Anna Żółtak, Słownik wyrazów zapomnianych, czyli słownictwo naszych lektur, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13283-3, s. 368.
  6. H. Sienkiewicz, Potop, t. II, rozdz. IV.
  7. S. Żeromski, Wierna rzeka, Warszawa 1967, s. 121.
  8. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szturmak” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.