grzebać (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈɡʒɛbaʨ̑], AS: [gžebać]
- znaczenia:
czasownik
- (1.1) rozgarniać, np. ziemię
- (1.2) chować zmarłego do grobu lub zajmować się grabarstwem[1]
- (1.3) szukać czegoś rozgarniając coś lub przerzucając[1]
- (1.4) skazywać kogoś na porażkę[1]
- (1.5) pot. nieudolnie coś naprawiać[1]
- (1.6) o zawalonej budowli, ziemi, gruzie: przysypywać kogoś, powodując jego śmierć[1]
czasownik zwrotny grzebać się
- (2.1) pot. robić coś denerwująco powoli
- (2.2) pot. drapać się
- (2.3) pot. nieudolnie coś naprawiać[2]
- odmiana:
- (1.1-6) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik grzebać czas teraźniejszy grzebię grzebiesz grzebie grzebiemy grzebiecie grzebią czas przeszły m grzebałem grzebałeś grzebał grzebaliśmy grzebaliście grzebali ż grzebałam grzebałaś grzebała grzebałyśmy grzebałyście grzebały n grzebałom grzebałoś grzebało tryb rozkazujący niech grzebię grzeb niech grzebie grzebmy grzebcie niech grzebią pozostałe formy czas przyszły m będę grzebał,
będę grzebaćbędziesz grzebał,
będziesz grzebaćbędzie grzebał,
będzie grzebaćbędziemy grzebali,
będziemy grzebaćbędziecie grzebali,
będziecie grzebaćbędą grzebali,
będą grzebaćż będę grzebała,
będę grzebaćbędziesz grzebała,
będziesz grzebaćbędzie grzebała,
będzie grzebaćbędziemy grzebały,
będziemy grzebaćbędziecie grzebały,
będziecie grzebaćbędą grzebały,
będą grzebaćn będę grzebało,
będę grzebaćbędziesz grzebało,
będziesz grzebaćbędzie grzebało,
będzie grzebaćczas zaprzeszły m grzebałem był grzebałeś był grzebał był grzebaliśmy byli grzebaliście byli grzebali byli ż grzebałam była grzebałaś była grzebała była grzebałyśmy były grzebałyście były grzebały były n grzebałom było grzebałoś było grzebało było forma bezosobowa czasu przeszłego grzebano tryb przypuszczający m grzebałbym,
byłbym grzebałgrzebałbyś,
byłbyś grzebałgrzebałby,
byłby grzebałgrzebalibyśmy,
bylibyśmy grzebaligrzebalibyście,
bylibyście grzebaligrzebaliby,
byliby grzebaliż grzebałabym,
byłabym grzebałagrzebałabyś,
byłabyś grzebałagrzebałaby,
byłaby grzebałagrzebałybyśmy,
byłybyśmy grzebałygrzebałybyście,
byłybyście grzebałygrzebałyby,
byłyby grzebałyn grzebałobym,
byłobym grzebałogrzebałobyś,
byłobyś grzebałogrzebałoby,
byłoby grzebałoimiesłów przymiotnikowy czynny m grzebiący, niegrzebiący ż grzebiąca, niegrzebiąca grzebiące, niegrzebiące n grzebiące, niegrzebiące imiesłów przymiotnikowy bierny m grzebany, niegrzebany grzebani, niegrzebani ż grzebana, niegrzebana grzebane, niegrzebane n grzebane, niegrzebane imiesłów przysłówkowy współczesny grzebiąc, nie grzebiąc rzeczownik odczasownikowy grzebanie, niegrzebanie - (2.1-3) koniugacja IX
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik grzebać się czas teraźniejszy grzebię się grzebiesz się grzebie się grzebiemy się grzebiecie się grzebią się czas przeszły m grzebałem się grzebałeś się grzebał się grzebaliśmy się grzebaliście się grzebali się ż grzebałam się grzebałaś się grzebała się grzebałyśmy się grzebałyście się grzebały się n grzebałom się grzebałoś się grzebało się tryb rozkazujący niech się grzebię grzeb się niech się grzebie grzebmy się grzebcie się niech się grzebią pozostałe formy czas przyszły m będę się grzebał,
będę się grzebaćbędziesz się grzebał,
będziesz się grzebaćbędzie się grzebał,
będzie się grzebaćbędziemy się grzebali,
będziemy się grzebaćbędziecie się grzebali,
będziecie się grzebaćbędą się grzebali,
będą się grzebaćż będę się grzebała,
będę się grzebaćbędziesz się grzebała,
będziesz się grzebaćbędzie się grzebała,
będzie się grzebaćbędziemy się grzebały,
będziemy się grzebaćbędziecie się grzebały,
będziecie się grzebaćbędą się grzebały,
będą się grzebaćn będę się grzebało,
będę się grzebaćbędziesz się grzebało,
będziesz się grzebaćbędzie się grzebało,
będzie się grzebaćczas zaprzeszły m grzebałem się był grzebałeś się był grzebał się był grzebaliśmy się byli grzebaliście się byli grzebali się byli ż grzebałam się była grzebałaś się była grzebała się była grzebałyśmy się były grzebałyście się były grzebały się były n grzebałom się było grzebałoś się było grzebało się było forma bezosobowa czasu przeszłego grzebano się tryb przypuszczający m grzebałbym się,
byłbym się grzebałgrzebałbyś się,
byłbyś się grzebałgrzebałby się,
byłby się grzebałgrzebalibyśmy się,
bylibyśmy się grzebaligrzebalibyście się,
bylibyście się grzebaligrzebaliby się,
byliby się grzebaliż grzebałabym się,
byłabym się grzebałagrzebałabyś się,
byłabyś się grzebałagrzebałaby się,
byłaby się grzebałagrzebałybyśmy się,
byłybyśmy się grzebałygrzebałybyście się,
byłybyście się grzebałygrzebałyby się,
byłyby się grzebałyn grzebałobym się,
byłobym się grzebałogrzebałobyś się,
byłobyś się grzebałogrzebałoby się,
byłoby się grzebałoimiesłów przymiotnikowy czynny m grzebiący się, niegrzebiący się ż grzebiąca się, niegrzebiąca się grzebiące się, niegrzebiące się n grzebiące się, niegrzebiące się imiesłów przymiotnikowy bierny m grzebany, niegrzebany grzebani, niegrzebani ż grzebana, niegrzebana grzebane, niegrzebane n grzebane, niegrzebane imiesłów przysłówkowy współczesny grzebiąc się, nie grzebiąc się rzeczownik odczasownikowy grzebanie się, niegrzebanie się - przykłady:
- (1.2) Pani zabija pana, zabiwszy grzebie w gaju.[3]
- składnia:
- kolokacje:
- synonimy:
- (1.2) chować
- (2.1) guzdrać się
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. grzebień m, pogrzeb m, pogrzebacz m, grzebała m/ż, grzebowisko n, grzebiące nmos, grzebanie n, pogrzebanie n, grzebiuszka ż, grzebiuszkowate nmos, przegrzebek m, przegrzebkowate nmos
- czas. grześć ndk., pogrześć dk., pogrzebać dk., rozgrzebywać ndk., rozgrzebać dk.. zagrzebywać ndk., zagrzebać dk., przegrzebywać ndk., przegrzebać dk.
- przym. grzebalny, grzebieniasty, pogrzebowy, grzebiuszkowaty, przegrzebkowaty
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- Pierwotnie czasownik wielokrotny od starszego pol. grześć, a to z prasł. *gre(b)ti → 'skrobać, drapać; grzebać, rozgarniać wierzchnią warstwę ziemi'[4].
- uwagi:
- tłumaczenia:
- albański: (1.2) varros
- angielski: (1.1) dig; (1.2) bury, inter
- duński: (1.1) rode, grave; (1.2) begrave
- esperanto: (1.1) enterigi; (1.2) enterigi, entombigi
- francuski: (1.1) remuer, fouiller, gratter; (1.2) enterrer
- hiszpański: (1.1) remover, hurgar; (1.2) enterrar, dar sepultura
- jidysz: (1.3) גראָבן זיך (grobn zich); (1.5) גראָבן זיך (grobn zich); (2.1) אַרומדרייען זיך (arumdrejen zich); (2.3) גראָבן זיך (grobn zich)
- kornijski: (1.2) ynkleudhyas
- niemiecki: (1.1) wühlen
- nowogrecki: (1.1) σκαλίζω; (1.2) θάβω
- portugalski: (1.1) cavar, mexer; (1.2) enterrar
- rosyjski: (1.1) рыть, копать; (1.2) хоронить
- źródła:
- 1 2 3 4 5 Hasło „grzebać II” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „grzebać się” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Adam Mickiewicz Lilie
- ↑ Hasło „grzebać” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.