czarnoksiężnica (język polski)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) rzad. osoba zajmująca się czarami i zjawiskami nadprzyrodzonymi
(1.2) daw. rzad. kobieta zajmująca się czarami w formie badań naukowych i okultystycznych, z użyciem „czarnych ksiąg” tj. grymuarów[1]
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Jako motyl płocha, powiewna, Odleciała od ściany dziewica; Może jakaś zaklęta królewna? Królewna – lub czarnoksiężnica?[2]
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1-2) czarownica, czarodziejka, magini, pejor. wiedźma, daw. czarnaksiężnica[1]
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. czarnoksięstwo n
forma męska czarnoksiężnik
przym. czarnoksięski, czarnoksiężniczy
związki frazeologiczne:
etymologia:
pol. czarn‑ + -o- + ‑księżnik + -ca < niem. das schwarze Buch[1]
uwagi:
(1.1-2) dawniej terminy czarnoksiężnik, a czarownik/czarownica (i czarodziej/czarodziejka) miały odmienne znaczenie, co pokrywa się z ich etymologią. O ile czarownik/czarownica oznaczał człowieka wywodzącego się z ludu (por. szaman), praktykującego magię naturalną (związki z religiami chtonicznymi i matriarchalnymi) to czarnoksiężnik oznacza samotnego uczonego — badacza magii, zajmującego się studiowaniem grymuarów (związki z okultyzmem, nekromancją i demonologią, także z religią monoteistyczną i społeczeństwem patriarchalnym). Z czasem wyrazy te uległy pejoratywizacji, a formy związane z rdzeniem „czar-” wytworzyły bardziej neutralne (lub pozytywne) znaczeniowo terminy „czarodziej” i „czarodziejka”.[1]
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1 2 3 4 Grudnik, Krzysztof. (2010). Rozwój gniazda słowotwórczego rdzenia „czar‑”. W: A. Rejter (red.), "Bogactwo polszczyzny w świetle jej historii. T.3" (S. 25-35). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
  2. ↑ Juliusz Słowacki, Kordian. Dzieła wszystkie, 1834, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.