bóść (język polski)

byki się bodą (2.1)

wymowa:

​, IPA: [buɕʨ̑], AS: [buść]

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. bodnąć)

(1.1) uderzać rogami

(1.2) daw. kłuć

(1.3) przen. kłuć, boleć

czasownik zwrotny niedokonany bóść się (dk. bodnąć się)

(2.1) uderzać rogami siebie wzajemnie

odmiana:

(1.1-3) ^[1] koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		bóść
czas teraźniejszy		bodę	bodziesz	bodzie	bodziemy	bodziecie	bodą
czas przeszły	m	bodłem	bodłeś	bódł	bodliśmy	bodliście	bodli
	ż	bodłam	bodłaś	bodła	bodłyśmy	bodłyście	bodły
	n	bodłom	bodłoś	bodło
tryb rozkazujący		niech bodę	bodź / bódź	niech bodzie	bodźmy / bódźmy	bodźcie / bódźcie	niech bodą
pozostałe formy czas przyszły m będę bódł, będę bóść będziesz bódł, będziesz bóść będzie bódł, będzie bóść będziemy bodli, będziemy bóść będziecie bodli, będziecie bóść będą bodli, będą bóść ż będę bodła, będę bóść będziesz bodła, będziesz bóść będzie bodła, będzie bóść będziemy bodły, będziemy bóść będziecie bodły, będziecie bóść będą bodły, będą bóść n będę bodło, będę bóść będziesz bodło, będziesz bóść będzie bodło, będzie bóść czas zaprzeszły m bodłem był bodłeś był bódł był bodliśmy byli bodliście byli bodli byli ż bodłam była bodłaś była bodła była bodłyśmy były bodłyście były bodły były n bodłom było bodłoś było bodło było forma bezosobowa czasu przeszłego bodziono / bodzono tryb przypuszczający m bódłbym, byłbym bódł bódłbyś, byłbyś bódł bódłby, byłby bódł bodlibyśmy, bylibyśmy bodli bodlibyście, bylibyście bodli bodliby, byliby bodli ż bodłabym, byłabym bodła bodłabyś, byłabyś bodła bodłaby, byłaby bodła bodłybyśmy, byłybyśmy bodły bodłybyście, byłybyście bodły bodłyby, byłyby bodły n bodłobym, byłobym bodło bodłobyś, byłobyś bodło bodłoby, byłoby bodło imiesłów przymiotnikowy czynny m bodący, niebodący ż bodąca, niebodąca bodące, niebodące n bodące, niebodące imiesłów przymiotnikowy bierny m bodziony / bodzony, niebodziony / bodzony bodzeni, niebodzeni ż bodziony / bodzona, niebodziony / bodzona bodziony / bodzone, niebodziony / bodzone n bodziony / bodzone, niebodziony / bodzone imiesłów przysłówkowy współczesny bodąc, nie bodąc rzeczownik odczasownikowy bodzenie, niebodzenie

(2.1) ^[1] koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		bóść się
czas teraźniejszy		bodę się	bodziesz się	bodzie się	bodziemy się	bodziecie się	bodą się
czas przeszły	m	bodłem się	bodłeś się	bódł się	bodliśmy się	bodliście się	bodli się
	ż	bodłam się	bodłaś się	bodła się	bodłyśmy się	bodłyście się	bodły się
	n	bodłom się	bodłoś się	bodło się
tryb rozkazujący		niech się bodę	bodź / bódź się	niech się bodzie	bodźmy / bódźmy się	bodźcie / bódźcie się	niech się bodą
pozostałe formy czas przyszły m będę się bódł, będę się bóść będziesz się bódł, będziesz się bóść będzie się bódł, będzie się bóść będziemy się bodli, będziemy się bóść będziecie się bodli, będziecie się bóść będą się bodli, będą się bóść ż będę się bodła, będę się bóść będziesz się bodła, będziesz się bóść będzie się bodła, będzie się bóść będziemy się bodły, będziemy się bóść będziecie się bodły, będziecie się bóść będą się bodły, będą się bóść n będę się bodło, będę się bóść będziesz się bodło, będziesz się bóść będzie się bodło, będzie się bóść czas zaprzeszły m bodłem się był bodłeś się był bódł się był bodliśmy się byli bodliście się byli bodli się byli ż bodłam się była bodłaś się była bodła się była bodłyśmy się były bodłyście się były bodły się były n bodłom się było bodłoś się było bodło się było forma bezosobowa czasu przeszłego bodziono / bodzono się tryb przypuszczający m bódłbym się, byłbym się bódł bódłbyś się, byłbyś się bódł bódłby się, byłby się bódł bodlibyśmy się, bylibyśmy się bodli bodlibyście się, bylibyście się bodli bodliby się, byliby się bodli ż bodłabym się, byłabym się bodła bodłabyś się, byłabyś się bodła bodłaby się, byłaby się bodła bodłybyśmy się, byłybyśmy się bodły bodłybyście się, byłybyście się bodły bodłyby się, byłyby się bodły n bodłobym się, byłobym się bodło bodłobyś się, byłobyś się bodło bodłoby się, byłoby się bodło imiesłów przymiotnikowy czynny m bodący się, niebodący się ż bodąca się, niebodąca się bodące się, niebodące się n bodące się, niebodące się imiesłów przysłówkowy współczesny bodąc się, nie bodąc się rzeczownik odczasownikowy bodzenie się, niebodzenie się

przykłady:

(1.1) Jest pasterzem, więc nie raz bodło go bydło.

(1.2) Stolica wynurzała się coraz wyraziściej z sinawej oddali (…) nad (…) zbitą i zacieśnioną masą tynów, ścian, okien, dachów, bodły niebo wieże strzeliste.^[2]

(1.3) Jaki taki gadał mi: Ej, panie Soplica!
Daremnie konkurujesz; dygnitarskie progi
Za wysokie na Jacka podczaszyca nogi.
Ja śmiałem się, udając, że drwiłem z magnatów
I z córek ich, i nie dbam o arystokratów;
Że jeśli bywam u nich, z przyjaźni to robię,
A za żonę nie pojmę, tylko równą sobie.
Przecie bodły mi duszę do żywca te żarty;^[3]

(2.1) Patrzyła jak tłuste tryki bodły się na polanie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. bodzenie n

związki frazeologiczne:

(1.2) prawda w oczy bodzie • chleb ludzi bodzie

etymologia:

prasł. *bosti

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) gore, butt; (2.1) butt each other
• białoruski: (1.1) басьці, калоць
• hiszpański: (1.1) cornear, acornar, empitonar, topetar; (1.2) pinchar; (1.3) pinchar
• nowogrecki: (1.1) πληγώνω με τα κέρατα; (1.2) καρφώνω, κεντρίζω; (1.3) κεντρίζω, προτρέπω, τσιγκλίζω
• ukraiński: (1.1) бодати; (2.1) бодатися
• włoski: (1.1) cozzare; (2.1) pungere; (2.1) urtarsi con le corna

źródła: