Jędrzej (język polski)
- wymowa:
- IPA: [ˈjɛ̃nḍʒɛj], AS: [i ̯ẽnḍžei ̯], zjawiska fonetyczne: udziąs.• nazal.• asynch. ę
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy, nazwa własna
- (1.1) imię męskie; zob. też Jędrzej w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik Jędrzej Jędrzejowie dopełniacz Jędrzeja Jędrzejów celownik Jędrzejowi Jędrzejom biernik Jędrzeja Jędrzejów narzędnik Jędrzejem Jędrzejami miejscownik Jędrzeju Jędrzejach wołacz Jędrzeju Jędrzejowie depr. M. i W. lm: (te) Jędrzeje[1][2] - przykłady:
- (1.1) Mam na imię Jędrzej i jestem przewodnikiem tatrzańskim z Zakopanego.
- (1.1) Jędrzej Śniadecki, polski chemik i lekarz, jest nazywany „ojcem chemii polskiej”.
- (1.1) Jędrzej Marusarz-Jarząbek zmarł 1 października 1961 r. w Zakopanem i został pochowany na Starym Cmentarzu w Zakopanem. „Jędrzeja Marusarza imię nigdy nie zaginie” (…)[3]
- (1.1) Jędrzejowie imieniny obchodzą 6 stycznia, a także 19 stycznia, 12 i 27 kwietnia, 13 i 16 maja, 12 i 21 lipca, 10 i 30 listopada oraz 10 grudnia.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) pan Jędrzej • brat / kuzyn / wujek / dziadek Jędrzej • mężczyzna imieniem (o imieniu) Jędrzej • mieć na imię / nosić imię / używać imienia Jędrzej • dać na imię / nadać imię / ochrzcić imieniem Jędrzej • otrzymać / dostać / przybrać imię Jędrzej • dzień imienin / imieniny Jędrzeja
- synonimy:
- (1.1) war. Andrzej[4]; rzad. war. Ondrasz[5]; zdrobn. Jędrzejek, Jędrek, Jędruś, Jędrunio
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. Jędrzejowa ż, Jędrzejówna ż, Jędrzejostwo lm mos, Jędrzejów mrz, jędrzejowianin mos, jędrzejowianka ż, Jędrzejówka ż, Jędrzejki nmos, Jędrzejnik mrz, jędrzejowskość ż, jędrzejewiczowskość ż
- przym. Jędrzejowy, Jędrkowy, Jędrusiowy, jędrzejowski, Jędrzejewiczowski, jędrzejewiczowski
- przysł. jędrzejewiczowsko
- zob. Andrzej, Ondrasz
- związki frazeologiczne:
- przysłowia: na święty Jędrzej szukają baby przędzy • święta Katarzyna adwent zaczyna, święty Jędrzej jeszcze mędrzej • święta Katarzyna klucz zgubiła, święty Jędrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz • święta Katarzyna śmiechem, święty Jędrzej grzechem • święty Jędrzej adwent przytwierdzi
- etymologia:
- słowiańska, imię znaczące kogoś męskiego por. jądro • jędrny • jędrność[6] lub łac. Andreas < gr. Ἀνδρέας (Andreas)[4][7] < gr. ἀνδρεῖος (andreios) → męski, mężny, dzielny < gr. ἀνήρ (aner) → mężczyzna, człowiek
- uwagi:
- (1.1) por. Andrzej • Ondrasz; zobacz też: Indeks:Polski - Imiona
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: Andrzej
- czeski: (1.1) Ondřej m
- fiński: (1.1) Atte
- niderlandzki: (1.1) Andries
- rosyjski: (1.1) Андрей m, Ендрей m, Ендрей m
- słowacki: (1.1) Ondrej m
- wilamowski: (1.1) Jędra m, Jynrek m, Jyndra m
- źródła:
- ↑
Hasło „Jędrzej” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online. - ↑ Porada „imiona w liczbie mnogiej” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Tygodnik Podhalański, nr 13/14, Zakopane, 1999 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- 1 2 Hasło „Andrzej” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
- ↑ Porada „Ondrasz” w: Poradnia językowa PWN.
- ↑ Wspaniała Rzeczpospolita, strona do historii i etymologii
- ↑ Hasło „Andrzej” w: Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Rytm, Warszawa 2003, ISBN 83-7399-022-4.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.