tomhais
Irish
Pronunciation
- (Aran) IPA(key): /t̪ˠuːʃ/, /t̪ˠɞʃ/[1]
- (Cois Fharraige) IPA(key): /t̪ˠɛʃ/[2]
Etymology 1
From Middle Irish toimsid, denominal verb from Old Irish tomus (“weighing, measure”), replacing Old Irish do·midethar (“to weigh”). From Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).
Verb
tomhais (present analytic tomhaiseann, future analytic tomhaisfidh, verbal noun tomhas, past participle tomhaiste)
Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | tomhaisim | tomhaiseann tú; tomhaisir† |
tomhaiseann sé, sí | tomhaisimid | tomhaiseann sibh | tomhaiseann siad; tomhaisid† |
a thomhaiseann; a thomhaiseas / a dtomhaiseann*; a dtomhaiseas* |
tomhaistear |
past | thomhais mé; thomhaiseas | thomhais tú; thomhaisis | thomhais sé, sí | thomhaiseamar; thomhais muid | thomhais sibh; thomhaiseabhair | thomhais siad; thomhaiseadar | a thomhais / ar thomhais* |
tomhaiseadh | |
past habitual | thomhaisinn / dtomhaisinn‡‡ | thomhaisteá / dtomhaisteᇇ | thomhaiseadh sé, sí / dtomhaiseadh sé, s퇇 | thomhaisimis; thomhaiseadh muid / dtomhaisimis‡‡; dtomhaiseadh muid‡‡ | thomhaiseadh sibh / dtomhaiseadh sibh‡‡ | thomhaisidís; thomhaiseadh siad / dtomhaisidís‡‡; dtomhaiseadh siad‡‡ | a thomhaiseadh / a dtomhaiseadh* |
thomhaistí / dtomhaist퇇 | |
future | tomhaisfidh mé; tomhaisfead |
tomhaisfidh tú; tomhaisfir† |
tomhaisfidh sé, sí | tomhaisfimid; tomhaisfidh muid |
tomhaisfidh sibh | tomhaisfidh siad; tomhaisfid† |
a thomhaisfidh; a thomhaisfeas / a dtomhaisfidh*; a dtomhaisfeas* |
tomhaisfear | |
conditional | thomhaisfinn / dtomhaisfinn‡‡ | thomhaisfeá / dtomhaisfeᇇ | thomhaisfeadh sé, sí / dtomhaisfeadh sé, s퇇 | thomhaisfimis; thomhaisfeadh muid / dtomhaisfimis‡‡; dtomhaisfeadh muid‡‡ | thomhaisfeadh sibh / dtomhaisfeadh sibh‡‡ | thomhaisfidís; thomhaisfeadh siad / dtomhaisfidís‡‡; dtomhaisfeadh siad‡‡ | a thomhaisfeadh / a dtomhaisfeadh* |
thomhaisfí / dtomhaisf퇇 | |
subjunctive | present | go dtomhaise mé; go dtomhaisead† |
go dtomhaise tú; go dtomhaisir† |
go dtomhaise sé, sí | go dtomhaisimid; go dtomhaise muid |
go dtomhaise sibh | go dtomhaise siad; go dtomhaisid† |
— | go dtomhaistear |
past | dá dtomhaisinn | dá dtomhaisteá | dá dtomhaiseadh sé, sí | dá dtomhaisimis; dá dtomhaiseadh muid |
dá dtomhaiseadh sibh | dá dtomhaisidís; dá dtomhaiseadh siad |
— | dá dtomhaistí | |
imperative | tomhaisim | tomhais | tomhaiseadh sé, sí | tomhaisimis | tomhaisigí; tomhaisidh† |
tomhaisidís | — | tomhaistear | |
verbal noun | tomhas | ||||||||
past participle | tomhaiste |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Alternative verbal noun: tomhais
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
tomhais | thomhais | dtomhais |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 toimsid, toimsigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- Ó Dónaill, Niall (1977) “tomhais”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
References
- Finck, F. N. (1899) Die araner mundart (in German), volume II, Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 294
- de Bhaldraithe, Tomás (1975) The Irish of Cois Fhairrge, Co. Galway: A Phonetic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, § 42
Scottish Gaelic
Etymology 1
From Old Irish toimsid, denominal verb from tomus (“weighing, measure”), from Proto-Celtic *to- + *messus (“measurement, judgement”), from Proto-Indo-European *med- (“to measure”).
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Mutation
Scottish Gaelic mutation | |
---|---|
Radical | Lenition |
tomhais | thomhais |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “1 toimsid, toimsigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language