mosiądz

Inherited from Proto-Slavic *mosędzь. First attested in the fifteenth century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɔɕɑ̃t͡s/
• IPA^(key): (15^th CE) /mɔɕɑ̃t͡s/

mosiądz m ? (related adjective mosiądzowy or mosiężny)

1. brass (alloy of copper and zinc)
   • 1885 [Fifteenth century], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume V, page 28:

     Mossyącz electrum

     [Mosiądz electrum]

   • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 82v:

     Electrum est ferrum cuius tercia pars est auris et due partes argentee proprie moszacz

     [Electrum est ferrum cuius tercia pars est auris et due partes argentee proprie mosiądz]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 47r:

     Auricalcum uel auricalcon est genus metalli simile auro vlg. *moszyczcz et dicitur ab aurum et calcon malum quasi aurum aureum habens colorem sed non valorem quia est fex auri uel est cuprum purificatum

     [Auricalcum uel auricalcon est genus metalli simile auro vlg. *mosiądz et dicitur ab aurum et calcon malum quasi aurum aureum habens colorem sed non valorem quia est fex auri uel est cuprum purificatum]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 82v:

     Decem sunt nomina metallorum videlicet […] oricalcum moszyadz

     [Decem sunt nomina metallorum videlicet […] oricalcum mosiądz]

• → Old Ruthenian: мосиондзъ (mosiondz), мосендзъ (mosendz), мосенц (mosenc), мосꙗзъ (mosjaz)
  • Belarusian: мосенз (mósjenz), мосанз (mósanz)
  • → Lithuanian: (dialectal) mãsendzis
  • ⇒ Old Ruthenian: мосѧжъ (mosjaž)
    • Belarusian: мосенж (mósjenž)
    • Ukrainian: мося́ж (mosjáž), мо́сінж (mósinž), муся́нж (musjánž)
• Polish: mosiądz
  • → Kashubian: mòsądz
• Silesian: mosiōndz

• Boryś, Wiesław (2005) “mosiądz”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “mosiądz”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “mosiądz”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “mosiądz”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “mosiądz”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish mosiądz.

• IPA^(key): /ˈmɔ.ɕɔnt͡s/
• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈmɔ.ɕɔ̃t͡s/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɔɕɔnt͡s
• Syllabification: mo‧siądz

mosiądz m inan (related adjective mosiężny)

1. brass (alloy of copper and zinc)
2. brassware

Obsolete declension:

• → Kashubian: mòsądz

• mosiądz in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• mosiądz in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “mosiądz”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “MOSIĄDZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.09.2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “mosiądz”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “mosiądz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mosiądz”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1046