lekki

See also: Lekki

Fula

Alternative forms

  • 𞤤𞤫𞤳𞥆𞤭

Noun

lekki ki (plural leɗɗe ɗe)

  1. tree
  2. medicine (traditionally often derived from woody plants)

Usage notes

Old Polish

Alternative forms

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *lьgъkъ. First attested in the 15th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /lʲɛkkiː/
  • IPA(key): (15th CE) /lʲɛkki/

Adjective

lekki (derived adverb lekko or po lekku or z lekka)

  1. light (having little physical weight)
    Antonym: ciężki
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 323:
      Yerzmo moye yesth lekkye (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)
      [Jerzmo moje jest lekkie (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)]
  2. light (agile, mobile)
    • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 179:
      Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit
      [Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit]
  3. light (moderate, easy to bear, doable, not unpleasant)
    • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 81:
      Nye gest sgodno any szą wydzy dostateczno za thako sznamyenythą szkodą lekky zaklad wszącz (pro damno tam notabili leve pignus recipi)
      [Nie jest zgodno ani się widzi dostateczno za tako znamienitą szkodę lekki zakład wziąć (pro damno tam notabili leve pignus recipi)]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 61v:
      Dico humanum povyądam vam lathwya a lekką rzecz kthora [mozycz] mozeczye sznoszycz ad Roma[nos]
      [Dico humanum powiadam wam łatwa a lekka rzecz która [mozycz] możecie znocić ad Roma[nos]]
  4. calm; slow
    • 1885 [c. 1450], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne, volume IV, page 577:
      Lekke y powolne
      [Lekkie i powolne]
  5. quiet
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 552:
      Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem..., ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)
      [Spytał jego święty Jan lekiem głosem..., ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)]
  6. humble, modest
    • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 69:
      Virgines debent esse modeste cziche, lekke
      [Virgines debent esse modeste ciche, lekkie]
  7. delicate, subtle
    • 1915 [End of the 15th century], Jan Łoś, editor, Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543, page 522:
      Subtile przenykle, lekye
      [Subtile przenikłe, lekie]
  8. rash, inconsiderate, reckless
    • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 142:
      Iesus... nye byl lyekych obyczayow (nunquam levis), nygdy nye byl prosno chodzącz, tesch nye byl gnyevlyvy
      [Jesus... nie był lekich obyczajow (nunquam levis), nigdy nie był prozno chodząc, też nie był gniewliwy]

Derived terms

nouns
verbs
    nouns
    • lekkoważność

    Descendants

    • Masurian: letki
    • Polish: lekki
    • Silesian: leki, letki

    References

    • Boryś, Wiesław (2005) “lekki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
    • Mańczak, Witold (2017) “lekki”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
    • Bańkowski, Andrzej (2000) “lekki”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
    • Sławski, Franciszek (1958-1965) “lekki”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
    • B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “lekki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
    • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “lekki”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

    Polish

    Etymology

    Inherited from Old Polish lekki.

    Pronunciation

    • IPA(key): /ˈlɛk.ki/
    • (Middle Polish) IPA(key): /ˈlɛk.ki/
    • (file)
    • Rhymes: -ɛkki
    • Syllabification: lek‧ki

    Adjective

    lekki (comparative lżejszy or (obsolete) lekszy or (obsolete) lekciejszy, superlative najlżejszy or (obsolete) najlekszy or (obsolete) najlekciejszy, derived adverb lekko)

    1. light (having little physical weight)
      Antonym: ciężki
    2. light (delicate and agile, i.e. of a step)
      Antonym: ciężki
    3. light; easy (not demanding much effort; not difficult)
      Antonyms: ciężki, trudny
    4. light (easy to digest)
      Synonym: lekkostrawny
    5. (of clothes) light (not thick)
      Synonym: cienki
    6. light (of low intensity, i.e. of pain)
      Synonym: słaby
    7. slight; light (small and easy to overlook)
    8. light (uncomplicated and unsophisticated; focused on providing entertainment)
      Synonym: lekkostrawny
      Antonym: ciężki
    9. (of armored things) light (having less armor and being more maneuverable)
      Antonym: ciężki
    10. (colloquial, technology) small (taking up little memory)
      Synonym: ciężki
    11. light (containing reduced amounts of certain substances considered harmful, i.e. of cigarette)
    12. (in the comparative, colloquial, humorous) lighter (having spent or lost a certain amount of money)
    13. (archaic) rash, inconsiderate, reckless
      Synonym: lekkomyślny
    14. (obsolete) carefree (without concern)
    15. (obsolete) cursory (not detailed or exact)
      Synonyms: pobieżny, powierzchowny
    16. (obsolete) inconsnant (frequently changing)
      Synonyms: niestały, zmienny
    17. (obsolete) no-good (not worth much)
      Synonyms: see Thesaurus:zły
    18. (Middle Polish, of a distance) small (located not far)
      Synonyms: bliski, niedaleki
    19. (Middle Polish, of respect) small
    20. (Middle Polish, of alcohol) weak (having little effect)
      Synonym: słaby
    21. (Middle Polish, of medicine) mild acting
    22. (Middle Polish) disgraceful
    23. (Middle Polish) light; Further details are uncertain.
      • 1528, J. Murmelius, Dictionarius, page 16:
        Levis. Leicht. Lekky.

    Declension

    Derived terms

    adjectives
    • leciuśki
    • leciutki
    • lekkich obyczajów
    • lekkuśki
    • lekuśki
    adverbs
    nouns
    • krawiectwo lekkie
    • lekka atletyka
    • lekka śmierć
    • lekki kawałek chleba
    • lekki sen
    • lekkie pióro
    • lżejsza muza
    • metal lekki
    • przemysł lekki
    • waga lekka
    phrases
    • niech ziemia lekką będzie
    verbs
    • mieć lekką rękę impf

    Trivia

    According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), lekki is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 11 times in news, 9 times in essays, 15 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 58 times, making it the 1109th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

    Adjective

    lekki (not comparable)

    1. (Middle Polish) slowly; little by little
      Synonyms: powoli, pomału

    References

    1. Ida Kurcz (1990) “lekki”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 215

    Further reading

    • lekki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • lżejszy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
    • lekki in Polish dictionaries at PWN
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2, lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
    • Renata Bronikowska (04.11.2017) “LEKKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
    • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “lekki”, in Słownik języka polskiego
    • Aleksander Zdanowicz (1861) “lekki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
    • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “lekki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 709
    This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.