lekki
See also: Lekki
Fula
Alternative forms
- 𞤤𞤫𞤳𞥆𞤭
Old Polish
Alternative forms
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *lьgъkъ. First attested in the 15th century.
Adjective
lekki (derived adverb lekko or po lekku or z lekka)
- light (having little physical weight)
- Antonym: ciężki
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 323:
- Yerzmo moye yesth lekkye (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)
- [Jerzmo moje jest lekkie (iugum enim meum suave est et onus meum leve Mat 11, 30)]
- light (agile, mobile)
- 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXV, page 179:
- Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit
- [Ipsa impregnata existens multum agilior, lekka, fuit]
- light (moderate, easy to bear, doable, not unpleasant)
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 81:
- Nye gest sgodno any szą wydzy dostateczno za thako sznamyenythą szkodą lekky zaklad wszącz (pro damno tam notabili leve pignus recipi)
- [Nie jest zgodno ani się widzi dostateczno za tako znamienitą szkodę lekki zakład wziąć (pro damno tam notabili leve pignus recipi)]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 61v:
- Dico humanum povyądam vam lathwya a lekką rzecz kthora [mozycz] mozeczye sznoszycz ad Roma[nos]
- [Dico humanum powiadam wam łatwa a lekka rzecz która [mozycz] możecie znocić ad Roma[nos]]
- calm; slow
- quiet
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 552:
- Spytal yego svyąthy Ian lyekyem glosem..., ktoremv odpovyedzyal myly Iesus tesch lyekkyem glossem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)
- [Spytał jego święty Jan lekiem głosem..., ktoremu odpowiedział miły Jesus też lekkiem głosem (huic submissa voce quaerenti dominus submissa voce proditorem expressit)]
- humble, modest
- 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume XXIV, page 69:
- Virgines debent esse modeste cziche, lekke
- [Virgines debent esse modeste ciche, lekkie]
- delicate, subtle
- rash, inconsiderate, reckless
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa, page 142:
- Iesus... nye byl lyekych obyczayow (nunquam levis), nygdy nye byl prosno chodzącz, tesch nye byl gnyevlyvy
- [Jesus... nie był lekich obyczajow (nunquam levis), nigdy nie był prozno chodząc, też nie był gniewliwy]
Related terms
nouns
- lekkoważność
References
- Boryś, Wiesław (2005) “lekki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “lekki”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “lekki”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “lekki”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “lekki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “lekki”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish lekki.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈlɛk.ki/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈlɛk.ki/
Audio (file) - Rhymes: -ɛkki
- Syllabification: lek‧ki
Adjective
lekki (comparative lżejszy or (obsolete) lekszy or (obsolete) lekciejszy, superlative najlżejszy or (obsolete) najlekszy or (obsolete) najlekciejszy, derived adverb lekko)
- light (having little physical weight)
- Antonym: ciężki
- light (delicate and agile, i.e. of a step)
- Antonym: ciężki
- light; easy (not demanding much effort; not difficult)
- light (easy to digest)
- Synonym: lekkostrawny
- (of clothes) light (not thick)
- Synonym: cienki
- light (of low intensity, i.e. of pain)
- Synonym: słaby
- slight; light (small and easy to overlook)
- light (uncomplicated and unsophisticated; focused on providing entertainment)
- Synonym: lekkostrawny
- Antonym: ciężki
- (of armored things) light (having less armor and being more maneuverable)
- Antonym: ciężki
- (colloquial, technology) small (taking up little memory)
- Synonym: ciężki
- light (containing reduced amounts of certain substances considered harmful, i.e. of cigarette)
- (in the comparative, colloquial, humorous) lighter (having spent or lost a certain amount of money)
- (archaic) rash, inconsiderate, reckless
- Synonym: lekkomyślny
- (obsolete) carefree (without concern)
- (obsolete) cursory (not detailed or exact)
- Synonyms: pobieżny, powierzchowny
- (obsolete) inconsnant (frequently changing)
- (obsolete) no-good (not worth much)
- Synonyms: see Thesaurus:zły
- (Middle Polish, of a distance) small (located not far)
- (Middle Polish, of respect) small
- (Middle Polish, of alcohol) weak (having little effect)
- Synonym: słaby
- (Middle Polish, of medicine) mild acting
- (Middle Polish) disgraceful
- (Middle Polish) light; Further details are uncertain.
- 1528, J. Murmelius, Dictionarius, page 16:
- Levis. Leicht. Lekky.
Declension
Declension of lekki (velar)
singular | plural | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
masculine animate | masculine inanimate | feminine | neuter | virile (= masculine personal) | non-virile | |
nominative | lekki | lekka | lekkie | lekcy | lekkie | |
genitive | lekkiego | lekkiej | lekkiego | lekkich | ||
dative | lekkiemu | lekkiej | lekkiemu | lekkim | ||
accusative | lekkiego | lekki | lekką | lekkie | lekkich | lekkie |
instrumental | lekkim | lekką | lekkim | lekkimi | ||
locative | lekkim | lekkiej | lekkim | lekkich |
Derived terms
adjectives
- leciuśki
- leciutki
- lekkich obyczajów
- lekkuśki
- lekuśki
adverbs
- lekce
- lekką ręką
- z lekkim sercem
nouns
- krawiectwo lekkie
- lekka atletyka
- lekka śmierć
- lekki kawałek chleba
- lekki sen
- lekkie pióro
- lżejsza muza
- metal lekki
- przemysł lekki
- waga lekka
phrases
- niech ziemia lekką będzie
verbs
- mieć lekką rękę impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), lekki is one of the most used words in Polish, appearing 15 times in scientific texts, 11 times in news, 9 times in essays, 15 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 58 times, making it the 1109th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “lekki”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 215
Further reading
- lekki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- lżejszy in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- lekki in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2, lekki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Renata Bronikowska (04.11.2017) “LEKKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “lekki”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “lekki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “lekki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 709
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.