dilemek

Turkish

Etymology

Inherited from Ottoman Turkish دیله‌مك (dilemek, “to wish for, to desire, to long for, to request”),[1] from Proto-Turkic *tile- (“to wish”), from *til (“tongue, language”) +‎ *-ge.[2][3]

Pronunciation
  • IPA(key): /di.leˈmec/
  • Hyphenation: di‧le‧mek

Verb

dilemek (third-person singular simple present diler)

  1. (transitive) To wish, to request.
    Synonyms: rica etmek, istemek, arzu etmek
  2. (intransitive) To make a wish for someone.
    Bana şans dile!
    Wish me luck!

Conjugation
Conjugation of dilemek

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive dilemek
impersonal participle imperfective dileyen
perfective dilemiş
prospective dileyecek
personal participle non-prospective dilediğim dilediğin dilediği dilediğimiz dilediğiniz diledikleri
prospective dileyeceğim dileyeceğin dileyeceği dileyeceğimiz dileyeceğiniz dileyecekleri
verbal noun dileme
way of doing dileyiş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist dilerim dilersin diler dileriz dilersiniz dilerler
imperfective diliyorum diliyorsun diliyor diliyoruz diliyorsunuz diliyorlar
past perfective diledim diledin diledi diledik dilediniz dilediler
imperfective diliyordum diliyordun diliyordu diliyorduk diliyordunuz diliyorlardı
future dileyeceğim dileyeceksin dileyecek dileyeceğiz dileyeceksiniz dileyecekler
inferential perfective dilemişim dilemişsin dilemiş dilemişiz dilemişsiniz dilemişler
aorist dilermişim dilermişsin dilermiş dilermişiz dilermişsiniz dilermişler
imperfective diliyormuşum diliyormuşsun diliyormuş diliyormuşuz diliyormuşsunuz diliyormuşlar
conditional simple dilesem dilesen dilese dilesek dileseniz dileseler
perfective dileseydim dileseydin dileseydi dileseydik dileseydiniz dileseydiler
optative dileyeyim dileyesin dileye dileyelim dileyesiniz dileyeler
progressive dilemekteyim dilemektesin dilemekte dilemekteyiz dilemektesiniz dilemekteler
necessitative dilemeliyim dilemelisin dilemeli dilemeliyiz dilemelisiniz dilemeliler
imperative dile dilesin dileyin dilesinler
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist diler miyim? diler misin? diler mi? diler miyiz? diler misiniz? dilerler mi?
imperfective diliyor muyum? diliyor musun? diliyor mu? diliyor muyuz? diliyor musunuz? diliyorlar mı?
past perfective diledim mi? diledin mi? diledi mi? diledik mi? dilediniz mi? dilediler mi?
imperfective diliyor muydum? diliyor muydun? diliyor muydu? diliyor muyduk? diliyor muydunuz? diliyorlar mıydı?
future dileyecek miyim? dileyecek misin? dileyecek mi? dileyecek miyiz? dileyecek misiniz? dileyecekler mi?
inferential perfective dilemiş miyim? dilemiş misin? dilemiş mi? dilemiş miyiz? dilemiş misiniz? dilemişler mi?
aorist diler miymişim? diler miymişsin? diler miymiş? diler miymişiz? diler miymişsiniz? dilerler miymiş?
imperfective diliyor muymuşum? diliyor muymuşsun? diliyor muymuş? diliyor muymuşuz? diliyor muymuşsunuz? diliyorlar mıymış?
conditional simple dilesem mi? dilesen mi? dilese mi? dilesek mi? dileseniz mi? dileseler mi?
perfective dilese miydim? dilese miydin? dilese miydi? dilese miydik? dilese miydiniz? dileseler miydi?
progressive dilemekte miyim? dilemekte misin? dilemekte mi? dilemekte miyiz? dilemekte misiniz? dilemekteler mi?
necessitative dilemeli miyim? dilemeli misin? dilemeli mi? dilemeli miyiz? dilemeli misiniz? dilemeliler mi?
Negative declarative
infinitive dilememek
impersonal participle imperfective dilemeyen
perfective dilememiş
prospective dilemeyecek
personal participle non-prospective dilemediğim dilemediğin dilemediği dilemediğimiz dilemediğiniz dilemedikleri
prospective dilemeyeceğim dilemeyeceğin dilemeyeceği dilemeyeceğimiz dilemeyeceğiniz dilemeyecekleri
verbal noun dilememe
way of doing dilemeyiş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist dilemem dilemezsin dilemez dilemeyiz dilemezsiniz dilemezler
imperfective dilemiyorum dilemiyorsun dilemiyor dilemiyoruz dilemiyorsunuz dilemiyorlar
past perfective dilemedim dilemedin dilemedi dilemedik dilemediniz dilemediler
imperfective dilemiyordum dilemiyordun dilemiyordu dilemiyorduk dilemiyordunuz dilemiyordular
future dilemeyeceğim dilemeyeceksin dilemeyecek dilemeyeceğiz dilemeyeceksiniz dilemeyecekler
inferential perfective dilememişim dilememişsin dilememiş dilememişiz dilememişsiniz dilememişler
aorist dilemezmişim dilemezmişsin dilemezmiş dilemezmişiz dilemezmişsiniz dilemezmişler
imperfective dilemiyormuşum dilemiyormuşsun dilemiyormuş dilemiyormuşuz dilemiyormuşsunuz dilemiyormuşlar
conditional simple dilemesem dilemesen dilemese dilemesek dilemeseniz dilemeseler
perfective dilemeseydim dilemeseydin dilemeseydi dilemeseydik dilemeseydiniz dilemeseydiler
optative dilemeyeyim dilemeyesin dilemeye dilemeyelim dilemeyesiniz dilemeyeler
progressive dilememekteyim dilememektesin dilememekte dilememekteyiz dilememektesiniz dilememekteler
necessitative dilememeliyim dilememelisin dilememeli dilememeliyiz dilememelisiniz dilememeliler
imperative dileme dilemesin dilemeyin dilemesinler
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist dilemez miyim? dilemez misin? dilemez mi? dilemez miyiz? dilemez misiniz? dilemezler mi?
imperfective dilemiyor muyum? dilemiyor musun? dilemiyor mu? dilemiyor muyuz? dilemiyor musunuz? dilemiyorlar mı?
past perfective dilemedim mi? dilemedin mi? dilemedi mi? dilemedik mi? dilemediniz mi? dilemediler mi?
imperfective dilemiyor muydum? dilemiyor muydun? dilemiyor muydu? dilemiyor muyduk? dilemiyor muydunuz? dilemiyorlar mıydı?
future dilemeyecek miyim? dilemeyecek misin? dilemeyecek mi? dilemeyecek miyiz? dilemeyecek misiniz? dilemeyecekler mi?
inferential perfective dilememiş miyim? dilememiş misin? dilememiş mi? dilememiş miyiz? dilememiş misiniz? dilememişler mi?
aorist dilemez miymişim? dilemez miymişsin? dilemez miymiş? dilemez miymişiz? dilemez miymişsiniz? dilemezler miymiş?
imperfective dilemiyor muymuşum? dilemiyor muymuşsun? dilemiyor muymuş? dilemiyor muymuşuz? dilemiyor muymuşsunuz? dilemiyorlar mıymış?
conditional simple dilemesem mi? dilemesen mi? dilemese mi? dilemesek mi? dilemeseniz mi? dilemeseler mi?
perfective dilemese miydim? dilemese miydin? dilemese miydi? dilemese miydik? dilemese miydiniz? dilemeseler miydi?
progressive dilememekte miyim? dilememekte misin? dilememekte mi? dilememekte miyiz? dilememekte misiniz? dilememekteler mi?
necessitative dilememeli miyim? dilememeli misin? dilememeli mi? dilememeli miyiz? dilememeli misiniz? dilememeliler mi?

Derived terms
  • af dilemek
  • dilediği gibi
  • dilek
  • özür dilemek

References
  1. Redhouse, James W. (1890) “دیله‌مك”, in A Turkish and English Lexicon‎, Constantinople: A. H. Boyajian, page 939
  2. Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*dɨl / *dil”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
  3. Nişanyan, Sevan (2002–) “dilek”, in Nişanyan Sözlük

Further reading
  • “dilemek”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.