dłoń
Lower Sorbian
Etymology
From Proto-Slavic *dolnь.
Pronunciation
- IPA(key): [dwɔnʲ]
Declension
Further reading
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “dłoń”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “dłoń”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *dolnь. First attested in 1471.
Noun
dłoń f
- palm (inner part of the hand)
- 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 70:
- Dlony palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)
- [Dłoń palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 70r:
- Ir id est concauitas manus vel medietas palme dlon
- [Ir id est concauitas manus vel medietas palme dłoń]
- c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 94v:
- Palma est quedam arbor vel manus extensa dlon versus: palma manus palma ramus victoria palma
- [Palma est quedam arbor vel manus extensa dłoń versus: palma manus palma ramus victoria palma]
References
- Boryś, Wiesław (2005) “dłoń”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Mańczak, Witold (2017) “dłoń”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “dłoń”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “dłoń”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “dłoń”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
- Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “dłoń”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish dłoń.
Pronunciation
- IPA(key): /dwɔɲ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈdɫɔɲ/, /ˈdɫoɲ/
Audio (file) - Rhymes: -ɔɲ
- Syllabification: dłoń
Noun
dłoń f (related adjective dłoniowy)
- palm (inner, concave part of hand; hand itself)
- hand (part of the forelimb below the forearm or wrist in a human, and the corresponding part in many other animals)
- Synonym: ręka
- (obsolete) hand (limb of certain animals)
- (obsolete, fencing) fencing position covering the upper right part of one's hit box
- Synonym: kwarta
- (obsolete) palm (unit of length)
Declension
Derived terms
adjectives
- dłoniasty
- dłoniowaty
- dłonny
adverbs
nouns
- dłoniak
- dłoniatka
- dłonica
- pomocna dłoń
- serce na dłoni
phrases
- kaktus na dłoni wyrośnie
verbs
- podać pomocną dłoń pf, podawać pomocną dłoń impf
Trivia
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dłoń is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 0 times in news, 1 time in essays, 44 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 56 times, making it the 1150th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
- Ida Kurcz (1990) “dłoń”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 75
Further reading
- dłoń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- dłoń in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dłoń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Włodzimierz Gruszczyński (25.09.2023) “DŁOŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dłoń”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “dłoń”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dłoń”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 460
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.