dłoń

See also: dłóń, dlóń, and dłōń

Lower Sorbian

Etymology

From Proto-Slavic *dolnь.

Pronunciation

  • IPA(key): [dwɔnʲ]

Noun

dłoń f inan

  1. palm (inner part of the hand)

Declension

Further reading

  • Muka, Arnošt (1921, 1928) “dłoń”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
  • Starosta, Manfred (1999) “dłoń”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *dolnь. First attested in 1471.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /dɫɔɲ/
  • IPA(key): (15th CE) /dɫɔɲ/

Noun

dłoń f

  1. palm (inner part of the hand)
    • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 70:
      Dlony palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)
      [Dłoń palma (palmas suas extendit ad pauperem Prov 31, 20)]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 70r:
      Ir id est concauitas manus vel medietas palme dlon
      [Ir id est concauitas manus vel medietas palme dłoń]
    • c. 1500, Wokabularz lubiński, inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 94v:
      Palma est quedam arbor vel manus extensa dlon versus: palma manus palma ramus victoria palma
      [Palma est quedam arbor vel manus extensa dłoń versus: palma manus palma ramus victoria palma]

Descendants

  • Masurian: dłóń, dłóniá
  • Polish: dłoń
  • Silesian: dłōń

References

  • Boryś, Wiesław (2005) “dłoń”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • Mańczak, Witold (2017) “dłoń”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
  • Bańkowski, Andrzej (2000) “dłoń”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
  • Sławski, Franciszek (1958-1965) “dłoń”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
  • B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “dłoń”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
  • Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “dłoń”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish dłoń.

Pronunciation

  • IPA(key): /dwɔɲ/
  • (Middle Polish) IPA(key): /ˈdɫɔɲ/, /ˈdɫoɲ/
  • (file)
  • Rhymes: -ɔɲ
  • Syllabification: dłoń

Noun

dłoń f (related adjective dłoniowy)

  1. palm (inner, concave part of hand; hand itself)
  2. hand (part of the forelimb below the forearm or wrist in a human, and the corresponding part in many other animals)
    Synonym: ręka
  3. (obsolete) hand (limb of certain animals)
  4. (obsolete, fencing) fencing position covering the upper right part of one's hit box
    Synonym: kwarta
  5. (obsolete) palm (unit of length)

Declension

Derived terms

adjectives
adverbs
nouns
  • dłoniak
  • dłoniatka
  • dłonica
  • pomocna dłoń
  • serce na dłoni
phrases
  • kaktus na dłoni wyrośnie
verbs
  • podać pomocną dłoń pf, podawać pomocną dłoń impf

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), dłoń is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 0 times in news, 1 time in essays, 44 times in fiction, and 5 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 56 times, making it the 1150th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

  1. Ida Kurcz (1990) “dłoń”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 75

Further reading

  • dłoń in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • dłoń in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “dłoń”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Włodzimierz Gruszczyński (25.09.2023) “DŁOŃ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “dłoń”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “dłoń”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dłoń”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 460
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.