buíon

Irish

Pronunciation

IPA^(key): /bˠiːnˠ/

Etymology 1

From Old Irish buiden, from Proto-Celtic *budīnā, whence also Welsh byddin.

Noun

buíon f (genitive singular buíne, nominative plural buíonta)

Declension

Declension of buíon

Second declension

Bare forms

Case	Singular	Plural
Nominative	buíon	buíonta
Vocative	a bhuíon	a bhuíonta
Genitive	buíne	buíonta
Dative	buíon buín (archaic, dialectal)	buíonta

Forms with the definite article

Case	Singular	Plural
Nominative	an bhuíon	na buíonta
Genitive	na buíne	na mbuíonta
Dative	leis an mbuíon leis an mbuín (archaic, dialectal) don bhuíon don bhuín (archaic, dialectal)	leis na buíonta

Alternative forms

buidhean (superseded)

Synonyms

(band of musicians): banna, banna ceoil, buíon cheoil
(work gang): buíon oibre

Verb

buíon (present analytic buíonann, future analytic buíonfaidh, verbal noun buíon, past participle buíonta)

(transitive) Alternative form of buain (“reap”)

Conjugation

conjugation of buíon (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative	present	buíonaim	buíonann tú; buíonair^†	buíonann sé, sí	buíonaimid	buíonann sibh	buíonann siad; buíonaid^†	a bhuíonann; a bhuíonas / a mbuíonann; a mbuíonas	buíontar
	past	bhuíon mé; bhuíonas	bhuíon tú; bhuíonais	bhuíon sé, sí	bhuíonamar; bhuíon muid	bhuíon sibh; bhuíonabhair	bhuíon siad; bhuíonadar	a bhuíon / ar bhuíon*	buíonadh
	past habitual	bhuíonainn / mbuíonainn‡‡	bhuíontá / mbuíontá‡‡	bhuíonadh sé, sí / mbuíonadh sé, sí‡‡	bhuíonaimis; bhuíonadh muid / mbuíonaimis‡‡; mbuíonadh muid‡‡	bhuíonadh sibh / mbuíonadh sibh‡‡	bhuíonaidís; bhuíonadh siad / mbuíonaidís‡‡; mbuíonadh siad‡‡	a bhuíonadh / a mbuíonadh*	bhuíontaí / mbuíontaí‡‡
future		buíonfaidh mé; buíonfad	buíonfaidh tú; buíonfair^†	buíonfaidh sé, sí	buíonfaimid; buíonfaidh muid	buíonfaidh sibh	buíonfaidh siad; buíonfaid^†	a bhuíonfaidh; a bhuíonfas / a mbuíonfaidh; a mbuíonfas	buíonfar
conditional		bhuíonfainn / mbuíonfainn‡‡	bhuíonfá / mbuíonfá‡‡	bhuíonfadh sé, sí / mbuíonfadh sé, sí‡‡	bhuíonfaimis; bhuíonfadh muid / mbuíonfaimis‡‡; mbuíonfadh muid‡‡	bhuíonfadh sibh / mbuíonfadh sibh‡‡	bhuíonfaidís; bhuíonfadh siad / mbuíonfaidís‡‡; mbuíonfadh siad‡‡	a bhuíonfadh / a mbuíonfadh*	bhuíonfaí / mbuíonfaí‡‡
subjunctive	present	go mbuíona mé; go mbuíonad^†	go mbuíona tú; go mbuíonair^†	go mbuíona sé, sí	go mbuíonaimid; go mbuíona muid	go mbuíona sibh	go mbuíona siad; go mbuíonaid^†	—	go mbuíontar
subjunctive	past	dá mbuíonainn	dá mbuíontá	dá mbuíonadh sé, sí	dá mbuíonaimis; dá mbuíonadh muid	dá mbuíonadh sibh	dá mbuíonaidís; dá mbuíonadh siad	—	dá mbuíontaí
imperative		buíonaim	buíon	buíonadh sé, sí	buíonaimis	buíonaigí; buíonaidh^†	buíonaidís	—	buíontar
verbal noun		buíonadh
past participle		buíonta

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Irish mutation
Radical	Lenition	Eclipsis
buíon	bhuíon	mbuíon
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs.

References

Ó Dónaill, Niall (1977) “buíon”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
G. Toner, M. Ní Mhaonaigh, S. Arbuthnot, D. Wodtko, M.-L. Theuerkauf, editors (2019), “buiden”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.