ağız

Azerbaijani
Other scripts
Cyrillic ағыз
Abjad آغیز
Ağız.

Etymology

From Proto-Turkic *āgïŕ. Cognate with Old Turkic 𐰍𐰕 (ǧz /⁠aɣïz⁠/), etc.

Pronunciation
  • IPA(key): [ɑˈɣɯz]
  • Audio(file)
  • Hyphenation: a‧ğız

Noun

ağız (definite accusative ağzı, plural ağızlar)

  1. mouth
    Ağzındakını tüpür! ― spit out what you have in your mouth!
  2. estuary
  3. blade
    bıçağın ağzı ― blade of a knife
  4. an opening of something
    1. the hole at the top of a pot and alike
      qazanın ağzı ― opening of a pot
    2. muzzle
      tüfəngin ağzı ― muzzle of a gun
      topun ağzı ― muzzle of a cannon
    3. entrance, entry, entry point
      mağaranın ağzı ― entry to the cave
      Synonym: girəcək
  5. immediate proximity of something
    1. front
      qapının ağzında ― in front of the door; at the threshold
    2. side
      yolun ağzı ― side of the road; roadside
      Synonyms: yan, qıraq, kənar
    3. eve
      bayram ağzı ― eve of a holiday
      yazağzı ― eve of the spring
      Synonyms: qabaq, ərəfə

Usage notes

This noun is one of several Azerbaijani nouns which lose their last vowel in the accusative, genitive and dative singular, and in the singular possessive forms (see more Azerbaijani nouns which lose their last vowel).

Declension
    Declension of ağız
singular plural
nominative ağız
 ağızlar
definite accusative ağzı
 ağızları
dative ağza
 ağızlara
locative ağızda
 ağızlarda
ablative ağızdan
 ağızlardan
definite genitive ağzın
 ağızların
    Possessive forms of ağız
nominative
singular plural
mənim (“my”) ağzım ağızlarım
sənin (“your”) ağzın ağızların
onun (“his/her/its”) ağzı ağızları
bizim (“our”) ağzımız ağızlarımız
sizin (“your”) ağzınız ağızlarınız
onların (“their”) ağzı or ağızları ağızları
accusative
singular plural
mənim (“my”) ağzımı ağızlarımı
sənin (“your”) ağzını ağızlarını
onun (“his/her/its”) ağzını ağızlarını
bizim (“our”) ağzımızı ağızlarımızı
sizin (“your”) ağzınızı ağızlarınızı
onların (“their”) ağzını or ağızlarını ağızlarını
dative
singular plural
mənim (“my”) ağzıma ağızlarıma
sənin (“your”) ağzına ağızlarına
onun (“his/her/its”) ağzına ağızlarına
bizim (“our”) ağzımıza ağızlarımıza
sizin (“your”) ağzınıza ağızlarınıza
onların (“their”) ağzına or ağızlarına ağızlarına
locative
singular plural
mənim (“my”) ağzımda ağızlarımda
sənin (“your”) ağzında ağızlarında
onun (“his/her/its”) ağzında ağızlarında
bizim (“our”) ağzımızda ağızlarımızda
sizin (“your”) ağzınızda ağızlarınızda
onların (“their”) ağzında or ağızlarında ağızlarında
ablative
singular plural
mənim (“my”) ağzımdan ağızlarımdan
sənin (“your”) ağzından ağızlarından
onun (“his/her/its”) ağzından ağızlarından
bizim (“our”) ağzımızdan ağızlarımızdan
sizin (“your”) ağzınızdan ağızlarınızdan
onların (“their”) ağzından or ağızlarından ağızlarından
genitive
singular plural
mənim (“my”) ağzımın ağızlarımın
sənin (“your”) ağzının ağızlarının
onun (“his/her/its”) ağzının ağızlarının
bizim (“our”) ağzımızın ağızlarımızın
sizin (“your”) ağzınızın ağızlarınızın
onların (“their”) ağzının or ağızlarının ağızlarının

Derived terms

Compound verbs:

  • ağzının danışığını bilmək
  • ağzına gələni demək
  • ağzının qatığını dağıtmaq

Salar

Etymology

From Proto-Turkic *āgïŕ. Cognate with Turkish ağız.

Pronunciation
  • (Mengda, Xunhua, Qinghai) IPA(key): [ɑːʁɤz]
  • (Jiezi, Xunhua, Qinghai) IPA(key): [ɑqɤz]
  • (Baizhuang, Xunhua, Qinghai) IPA(key): [ɑːχɤz]
  • (Ili, Yining, Xinjiang) IPA(key): [aʁɯz], [aʁɯs], [ɑːχɯs]

Noun

ağız (3rd person possessive ağzı, plural ağızlar)

  1. mouth

References
  • Tenishev, Edhem (1976) “āɣyz, altiyuli (Gaizi) agyz”, in Stroj salárskovo jazyká [Grammar of Salar], Moscow, pages 282, 283
  • Ma, Chengjun, Han, Lianye, Ma, Weisheng (December 2010) “aağïz”, in 米娜瓦尔 艾比布拉 (Minavar Abibra), editor, 撒维汉词典 (Sāwéihàncídiǎn) [Salar-Uyghur-Chinese dictionary], 1st edition, Beijing, →ISBN, page 8
  • 马伟 (Ma Wei), 朝克 (Chao Ke) (2014) “ağzï”, in 撒拉语366条会话读本 [Salar 366 Conversation Reader]‎, 1st edition, 社会科学文献出版社 (Social Science Literature Press), →ISBN, page 108
  • Yakup, Abdurishid (2002) “ağız”, in An Ili Salar Vocabulary: Introduction and a Provisional Salar-English Lexicon‎, Tokyo: University of Tokyo, →ISBN, pages 34, 36

Turkish

Pronunciation
  • IPA(key): /ɑˈɰɯz/, [ɑˈɯz]
  • Hyphenation: a‧ğız

Etymology 1

From Ottoman Turkish آغز (ağız), from Proto-Turkic *āgïŕ. Cognate with Old Turkic 𐰍𐰕 (ǧz /⁠aɣïz⁠/).

Noun

ağız (definite accusative ağzı, plural ağızlar)

  1. mouth
  2. accent
    Synonyms: şive, lehçe
  3. dialect
Declension
Inflection
Nominative ağız
Definite accusative ağzı
Singular Plural
Nominative ağız ağızlar
Definite accusative ağzı ağızları
Dative ağza ağızlara
Locative ağızda ağızlarda
Ablative ağızdan ağızlardan
Genitive ağzın ağızların
Possessive forms
Nominative
Singular Plural
1st singular ağzım ağızlarım
2nd singular ağzın ağızların
3rd singular ağzı ağızları
1st plural ağzımız ağızlarımız
2nd plural ağzınız ağızlarınız
3rd plural ağızları ağızları
Definite accusative
Singular Plural
1st singular ağzımı ağızlarımı
2nd singular ağzını ağızlarını
3rd singular ağzını ağızlarını
1st plural ağzımızı ağızlarımızı
2nd plural ağzınızı ağızlarınızı
3rd plural ağızlarını ağızlarını
Dative
Singular Plural
1st singular ağzıma ağızlarıma
2nd singular ağzına ağızlarına
3rd singular ağzına ağızlarına
1st plural ağzımıza ağızlarımıza
2nd plural ağzınıza ağızlarınıza
3rd plural ağızlarına ağızlarına
Locative
Singular Plural
1st singular ağzımda ağızlarımda
2nd singular ağzında ağızlarında
3rd singular ağzında ağızlarında
1st plural ağzımızda ağızlarımızda
2nd plural ağzınızda ağızlarınızda
3rd plural ağızlarında ağızlarında
Ablative
Singular Plural
1st singular ağzımdan ağızlarımdan
2nd singular ağzından ağızlarından
3rd singular ağzından ağızlarından
1st plural ağzımızdan ağızlarımızdan
2nd plural ağzınızdan ağızlarınızdan
3rd plural ağızlarından ağızlarından
Genitive
Singular Plural
1st singular ağzımın ağızlarımın
2nd singular ağzının ağızlarının
3rd singular ağzının ağızlarının
1st plural ağzımızın ağızlarımızın
2nd plural ağzınızın ağızlarınızın
3rd plural ağızlarının ağızlarının
Derived terms
  • ağızlık (“stem, barrel”)
  • ağızlı (“having a mouth”)
  • ağız otu, ağızotu (“primer of a gun”)
  • ağız suyu (“mouthwash”)
  • ağızı büyük (“big mouth”)
  • ağız kokusu (“halitosis”)
  • ağızı açık (“stupid, foolish”)
  • ağızı bozuk (“person inclining to verbal injury, foulmouth”)
  • ağız bozmak (“to say foul things, to be injurious”)
  • ağza düşmek (“to become talked about everywhere, to get on everyone's lips”)
  • ağza almak (“to mention, to touch upon in talk”)
  • ağızsız (“mouthless; soft-spoken and tacit”)
    • ağızsızlık (“mouthlessness”)
  • ağzına kadar dolu (“crammed”)
  • ağzında dili yok (“who never complains”)
  • ağzı var dili yok (“who never complains”)

Etymology 2

From Ottoman Turkish آغز (ağız), from Proto-Turkic *ạguŕ. Cognate with Bashkir ыуыҙ (ıwıź), Uyghur ئوغۇز (oghuz).

Noun

ağız

  1. colostrum
Declension
Inflection
Nominative ağız
Definite accusative ağzı
Singular Plural
Nominative ağız ağızlar
Definite accusative ağzı ağızları
Dative ağza ağızlara
Locative ağızda ağızlarda
Ablative ağızdan ağızlardan
Genitive ağzın ağızların
Possessive forms
Nominative
Singular Plural
1st singular ağzım ağızlarım
2nd singular ağzın ağızların
3rd singular ağzı ağızları
1st plural ağzımız ağızlarımız
2nd plural ağzınız ağızlarınız
3rd plural ağızları ağızları
Definite accusative
Singular Plural
1st singular ağzımı ağızlarımı
2nd singular ağzını ağızlarını
3rd singular ağzını ağızlarını
1st plural ağzımızı ağızlarımızı
2nd plural ağzınızı ağızlarınızı
3rd plural ağızlarını ağızlarını
Dative
Singular Plural
1st singular ağzıma ağızlarıma
2nd singular ağzına ağızlarına
3rd singular ağzına ağızlarına
1st plural ağzımıza ağızlarımıza
2nd plural ağzınıza ağızlarınıza
3rd plural ağızlarına ağızlarına
Locative
Singular Plural
1st singular ağzımda ağızlarımda
2nd singular ağzında ağızlarında
3rd singular ağzında ağızlarında
1st plural ağzımızda ağızlarımızda
2nd plural ağzınızda ağızlarınızda
3rd plural ağızlarında ağızlarında
Ablative
Singular Plural
1st singular ağzımdan ağızlarımdan
2nd singular ağzından ağızlarından
3rd singular ağzından ağızlarından
1st plural ağzımızdan ağızlarımızdan
2nd plural ağzınızdan ağızlarınızdan
3rd plural ağızlarından ağızlarından
Genitive
Singular Plural
1st singular ağzımın ağızlarımın
2nd singular ağzının ağızlarının
3rd singular ağzının ağızlarının
1st plural ağzımızın ağızlarımızın
2nd plural ağzınızın ağızlarınızın
3rd plural ağızlarının ağızlarının
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.