भानु
Sanskrit
FWOTD – 20 March 2024
Alternative forms
Alternative scripts
- ভানু (Assamese script)
- ᬪᬵᬦᬸ (Balinese script)
- ভানু (Bengali script)
- 𑰥𑰯𑰡𑰲 (Bhaiksuki script)
- 𑀪𑀸𑀦𑀼 (Brahmi script)
- ဘာနု (Burmese script)
- ભાનુ (Gujarati script)
- ਭਾਨੁ (Gurmukhi script)
- 𑌭𑌾𑌨𑍁 (Grantha script)
- ꦨꦴꦤꦸ (Javanese script)
- 𑂦𑂰𑂢𑂳 (Kaithi script)
- ಭಾನು (Kannada script)
- ភានុ (Khmer script)
- ຠານຸ (Lao script)
- ഭാനു (Malayalam script)
- ᢨᠠ᠊ᠠᠨᡠ (Manchu script)
- 𑘥𑘰𑘡𑘳 (Modi script)
- ᠪᠾᠠᢗᠨᠤ (Mongolian script)
- 𑧅𑧑𑧁𑧔 (Nandinagari script)
- 𑐨𑐵𑐣𑐸 (Newa script)
- ଭାନୁ (Odia script)
- ꢩꢵꢥꢸ (Saurashtra script)
- 𑆨𑆳𑆤𑆶 (Sharada script)
- 𑖥𑖯𑖡𑖲 (Siddham script)
- භානු (Sinhalese script)
- 𑩳𑩛𑩯𑩒 (Soyombo script)
- 𑚡𑚭𑚝𑚰 (Takri script)
- ப⁴ாநு (Tamil script)
- భాను (Telugu script)
- ภานุ (Thai script)
- བྷཱ་ནུ (Tibetan script)
- 𑒦𑒰𑒢𑒳 (Tirhuta script)
- 𑨡𑨊𑨝𑨃 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *bʰaHnúṣ, from Proto-Indo-Iranian *bʰaHnúš, from Proto-Indo-European *bʰeh₂-nú-s, from *bʰeh₂- (“to shine, glow light”), whence भाति (bhā́ti, “to shine”). Cognate with Ancient Greek φῶς (phôs), Latin iubar.
Noun
भानु • (bhānú) stem, m or f
- ray of light, light
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.92.1:
- ए॒ता उ॒ त्या उ॒षस॑: के॒तुम॑क्रत॒ पूर्वे॒ अर्धे॒ रज॑सो भा॒नुम॑ञ्जते।
नि॒ष्कृ॒ण्वा॒ना आयु॑धानीव धृ॒ष्णव॒: प्रति॒ गावोऽरु॑षीर्यन्ति मा॒तर॑:॥- etā́ u tyā́ uṣása: ketúmakrata pū́rve árdhe rájaso bhānúmañjate.
niṣkṛṇvānā́ ā́yudhānīva dhṛṣṇáva: práti gā́vóʼruṣīryanti mātára:. - These divinities of the morning have spread light over the world; they make and manifest the light in the eastern portion of the firmament, brightening all things, like warriors burnishing their weapons; the radiant and progressing mothers of the earth, they travel daily on their course.
- etā́ u tyā́ uṣása: ketúmakrata pū́rve árdhe rájaso bhānúmañjate.
- ए॒ता उ॒ त्या उ॒षस॑: के॒तुम॑क्रत॒ पूर्वे॒ अर्धे॒ रज॑सो भा॒नुम॑ञ्जते।
- brightness, splendour
- appearance
- the Sun
- king, prince
- (feminine) beautiful woman
- (in the plural) the Ādityas
Declension
Masculine u-stem declension of भानु (bhānú) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | भानुः bhānúḥ |
भानू bhānū́ |
भानवः bhānávaḥ |
Vocative | भानो bhā́no |
भानू bhā́nū |
भानवः bhā́navaḥ |
Accusative | भानुम् bhānúm |
भानू bhānū́ |
भानून् bhānū́n |
Instrumental | भानुना / भान्वा¹ bhānúnā / bhānvā́¹ |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभिः bhānúbhiḥ |
Dative | भानवे / भान्वे¹ bhānáve / bhānvé¹ |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभ्यः bhānúbhyaḥ |
Ablative | भानोः / भान्वः¹ bhānóḥ / bhānváḥ¹ |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभ्यः bhānúbhyaḥ |
Genitive | भानोः / भान्वः¹ bhānóḥ / bhānváḥ¹ |
भान्वोः bhānvóḥ |
भानूनाम् bhānūnā́m |
Locative | भानौ bhānaú |
भान्वोः bhānvóḥ |
भानुषु bhānúṣu |
Notes |
|
Feminine u-stem declension of भानु (bhānú) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | भानुः bhānúḥ |
भानू bhānū́ |
भानवः bhānávaḥ |
Vocative | भानो bhā́no |
भानू bhā́nū |
भानवः bhā́navaḥ |
Accusative | भानुम् bhānúm |
भानू bhānū́ |
भानूः bhānū́ḥ |
Instrumental | भान्वा bhānvā́ |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभिः bhānúbhiḥ |
Dative | भानवे / भान्वै¹ bhānáve / bhānvaí¹ |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभ्यः bhānúbhyaḥ |
Ablative | भानोः / भान्वाः¹ / भान्वै² bhānóḥ / bhānvā́ḥ¹ / bhānvaí² |
भानुभ्याम् bhānúbhyām |
भानुभ्यः bhānúbhyaḥ |
Genitive | भानोः / भान्वाः¹ / भान्वै² bhānóḥ / bhānvā́ḥ¹ / bhānvaí² |
भान्वोः bhānvóḥ |
भानूनाम् bhānūnā́m |
Locative | भानौ / भान्वाम्¹ bhānaú / bhānvā́m¹ |
भान्वोः bhānvóḥ |
भानुषु bhānúṣu |
Notes |
|
Related terms
- भानुचन्द्र (bhānucandra, “ray-moon”)
Descendants
- Tamil: பானு (pāṉu)
- Bengali: ভানু (bhanu)
References
- Monier Williams (1899) “भानु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 751/1.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.