प्रतिमा
See also: प्रतिभा
Hindi
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /pɾə.t̪ɪ.mɑː/, [pɾɐ.t̪ɪ.mäː]
Declension
Derived terms
- प्रतिमापूजक (pratimāpūjak, “pagan”)
- प्रतिमा आकार (pratimā ākār, “pattern, mould, model”)
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- প্ৰতিমা (Assamese script)
- ᬧ᭄ᬭᬢᬶᬫᬵ (Balinese script)
- প্রতিমা (Bengali script)
- 𑰢𑰿𑰨𑰝𑰰𑰦𑰯 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑁆𑀭𑀢𑀺𑀫𑀸 (Brahmi script)
- ပြတိမာ (Burmese script)
- પ્રતિમા (Gujarati script)
- ਪ੍ਰਤਿਮਾ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑍍𑌰𑌤𑌿𑌮𑌾 (Grantha script)
- ꦥꦿꦠꦶꦩꦴ (Javanese script)
- 𑂣𑂹𑂩𑂞𑂱𑂧𑂰 (Kaithi script)
- ಪ್ರತಿಮಾ (Kannada script)
- ប្រតិមា (Khmer script)
- ປ຺ຣຕິມາ (Lao script)
- പ്രതിമാ (Malayalam script)
- ᢒᡵᠠᢠᡳᠮᠠᢇ (Manchu script)
- 𑘢𑘿𑘨𑘝𑘱𑘦𑘰 (Modi script)
- ᢒᠷᠠᢐᠢᠮᠠ᠋ᠠ (Mongolian script)
- 𑧂𑧠𑧈𑦽𑧒𑧆𑧑 (Nandinagari script)
- 𑐥𑑂𑐬𑐟𑐶𑐩𑐵 (Newa script)
- ପ୍ରତିମା (Odia script)
- ꢦ꣄ꢬꢡꢶꢪꢵ (Saurashtra script)
- 𑆥𑇀𑆫𑆠𑆴𑆩𑆳 (Sharada script)
- 𑖢𑖿𑖨𑖝𑖰𑖦𑖯 (Siddham script)
- ප්රතිමා (Sinhalese script)
- 𑩰 𑪙𑩼𑩫𑩑𑩴𑩛 (Soyombo script)
- 𑚞𑚶𑚤𑚙𑚮𑚢𑚭 (Takri script)
- ப்ரதிமா (Tamil script)
- ప్రతిమా (Telugu script)
- ปฺรติมา (Thai script)
- པྲ་ཏི་མཱ (Tibetan script)
- 𑒣𑓂𑒩𑒞𑒱𑒧𑒰 (Tirhuta script)
- 𑨞𑩇𑨫𑨙𑨁𑨢𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
From प्रति (prati, “towards, facing”) + मा (mā, “to measure”). Compare प्रतिमिमीते (pratimimīte, “to imitate, make a copy”).
Noun
प्रतिमा • (pratimā́) stem, f
- a figure, image, likeness, model
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.130.3:
- कासी॑त्प्र॒मा प्र॑ति॒मा किं नि॒दान॒माज्यं॒ किमा॑सीत्परि॒धिः क आ॑सीत् ।
छंदः॒ किमा॑सी॒त्प्रउ॑गं॒ किमु॒क्थं यद्दे॒वा दे॒वमय॑जंत॒ विश्वे॑ ॥- kā́sītpramā́ pratimā́ kím nidā́namā́jyam kímāsītparidhíḥ ká āsīt.
chándaḥ kímāsītpráügam kímukthám yáddevā́ devámáyajanta víśve. - When all the deities worshipped the God, what were the rule, the order and the model? What were the wooden fender and the butter?
What were the hymn, the chant, the recitation?
- kā́sītpramā́ pratimā́ kím nidā́namā́jyam kímāsītparidhíḥ ká āsīt.
- कासी॑त्प्र॒मा प्र॑ति॒मा किं नि॒दान॒माज्यं॒ किमा॑सीत्परि॒धिः क आ॑सीत् ।
- c. 1200 BCE – 800 BCE, Śukla-Yajurveda (Vājasenayi Saṃhitā) 32.3:
- न तस्य प्रतिमाऽस्ति यस्य नाम महद्यशः ।
- na tasya pratimāʼsti yasya nāma mahadyaśaḥ.
- There is no likeness of Him; He whose glory is great
- न तस्य प्रतिमाऽस्ति यस्य नाम महद्यशः ।
- idol, statue
- sample
Declension
| Feminine ā-stem declension of प्रतिमा (pratimā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रतिमा pratimā́ |
प्रतिमे pratimé |
प्रतिमाः pratimā́ḥ |
| Vocative | प्रतिमे prátime |
प्रतिमे prátime |
प्रतिमाः prátimāḥ |
| Accusative | प्रतिमाम् pratimā́m |
प्रतिमे pratimé |
प्रतिमाः pratimā́ḥ |
| Instrumental | प्रतिमया / प्रतिमा¹ pratimáyā / pratimā́¹ |
प्रतिमाभ्याम् pratimā́bhyām |
प्रतिमाभिः pratimā́bhiḥ |
| Dative | प्रतिमायै pratimā́yai |
प्रतिमाभ्याम् pratimā́bhyām |
प्रतिमाभ्यः pratimā́bhyaḥ |
| Ablative | प्रतिमायाः / प्रतिमायै² pratimā́yāḥ / pratimā́yai² |
प्रतिमाभ्याम् pratimā́bhyām |
प्रतिमाभ्यः pratimā́bhyaḥ |
| Genitive | प्रतिमायाः / प्रतिमायै² pratimā́yāḥ / pratimā́yai² |
प्रतिमयोः pratimáyoḥ |
प्रतिमानाम् pratimā́nām |
| Locative | प्रतिमायाम् pratimā́yām |
प्रतिमयोः pratimáyoḥ |
प्रतिमासु pratimā́su |
| Notes |
| ||
Derived terms
- प्रतिमत्व (pratimatva), प्रतिमता (pratimatā, “reflection, image, shadow”)
- प्रतिमापूजा (pratimāpūjā, “worship of images, idolatry”)
- प्रतिमातव्य (pratimātavya, “comparable”)
Descendants
Declension
| Masculine ā-stem declension of प्रतिमा (pratimā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | प्रतिमा pratimā |
प्रतिमे pratime |
प्रतिमाः pratimāḥ |
| Vocative | प्रतिमे pratime |
प्रतिमे pratime |
प्रतिमाः pratimāḥ |
| Accusative | प्रतिमाम् pratimām |
प्रतिमे pratime |
प्रतिमाः pratimāḥ |
| Instrumental | प्रतिमया / प्रतिमा¹ pratimayā / pratimā¹ |
प्रतिमाभ्याम् pratimābhyām |
प्रतिमाभिः pratimābhiḥ |
| Dative | प्रतिमायै pratimāyai |
प्रतिमाभ्याम् pratimābhyām |
प्रतिमाभ्यः pratimābhyaḥ |
| Ablative | प्रतिमायाः / प्रतिमायै² pratimāyāḥ / pratimāyai² |
प्रतिमाभ्याम् pratimābhyām |
प्रतिमाभ्यः pratimābhyaḥ |
| Genitive | प्रतिमायाः / प्रतिमायै² pratimāyāḥ / pratimāyai² |
प्रतिमयोः pratimayoḥ |
प्रतिमानाम् pratimānām |
| Locative | प्रतिमायाम् pratimāyām |
प्रतिमयोः pratimayoḥ |
प्रतिमासु pratimāsu |
| Notes |
| ||
References
- Monier Williams (1899) “प्रतिमा”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 669.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.